سبزی بورس در خزان

بازارهای مالی طی آذرماه برخلاف ماه‌های گذشته، در فاز هجومی قرار داشتند و با زمزمه‌هایی که از کاهش نرخ بهره در داخل کشور شنیده می‌شود، موجی از تقاضا در بازارها به‌خصوص بازارهای جامانده مانند سهام مشاهده می‌شود. شاخص کل بورس با رشد 19درصدی در سومین ماه پاییز، در صدر بازدهی بازارها قرار گرفت. پس از آن شاخص هم‌وزن با افزایش 15درصدی بهترین عملکرد را داشت. در این میان، دلار بازار آزاد با افزایش 12درصدی در آذرماه رکوردهای جدید قیمتی را ثبت و از 77 هزار تومان عبور کرد. سکه امامی با افزایش هفت‌درصدی قیمت از رشد دلار جا ماند. حباب سکه نیز در کف 13 درصد باقی ماند. این در حالی است که نفت برنت با نزدیک شدن به حضور ترامپ در کاخ سفید و زمزمه افزایش تولید طلای سیاه در آمریکا، رشد زیر دو درصد را در نهمین ماه سال ثبت کرد.

بورس در صدر آذر

شاخص کل بورس با رشد 19درصدی طی آذرماه سال جاری، پاییز خزان را برای بورس سبز کرد. این شاخص همچنین با افزایش 28درصدی موفق شد تا با شکست سقف تاریخی، حضور خود را در کانال 6 /2 میلیون واحدی تثبیت کند. به‌طوری که به‌رغم عرضه‌های سه روز پایانی هفته، نماگر اصلی در ساعات پایانی روز چهارشنبه دوباره به اوج بازگشت. نماگر هم‌وزن نیز به تبعیت از شاخص کل بورس از کف آبان، روندی صعودی را دنبال کرد. اما سرعت رشد نماگر هم‌وزن کمتر از شاخص اصلی بازار بوده است. توجه بازار به نمادهای سلبریتی و شاخص‌ساز، سبب شده است تا صنایع بزرگ بازار پرشتاب‌تر در روند افزایشی، خودنمایی کنند. با این حال، شاخص هم‌وزن نیز در آذرماه، رشد 15درصدی را به ثبت رساند. در سومین فصل سال نیز این شاخص، با افزایش 20درصدی همراه بوده است. با وجود آنکه در پاییز سال جاری نماگرهای بورس از رشد قیمت دلار عقب مانده‌اند، اما در آذرماه، نماگرهای بورسی در صدر بازارها قرار گرفتند.

روند ارزش معاملات خرد با احتساب صندوق‌ها نشان می‌دهد که طی هفته جاری، بورس تهران در روز دوشنبه موفق شد تا رکورد 20ماهه ارزش معاملات خرد را بزند. طی روز مذکور ارزش دادوستدهای سهام و صندوق‌های بورسی از 18 هزار میلیارد تومان عبور کرد. بررسی‌ها حکایت از آن دارد که از نیمه آبان برای هفته‌های متوالی ارزش دلاری معاملات بالای 100 میلیون دلار بوده و طی روزهای اخیر این میزان از 200 میلیون دلار گذشت و بالای این عدد تثبیت شد. میانگین‌های متحرک کوتاه‌مدت بازار نیز با سرعت بالایی از میانگین‌های بلندمدت فاصله گرفته است. در آذرماه میانگین ارزش معاملات خرد به 12 هزار میلیارد تومان رسید. همچنین به لحاظ دلاری میانگین سومین ماه سال از 165 میلیون دلار گذشت که رکورد 18 ماه اخیر زده شد. این موضوع نشان می‌دهد که رونق بر بازار حاکم بوده است. در اوج رونق، ارزش معاملات می‌تواند تا 500 میلیون دلار نیز پیشروی کند. در این صورت ارزش ریالی معاملات باید به 40 هزار میلیارد تومان در روز برسد.

بازار سهام از کف آبان سال جاری شاهد ورود 9 هزار میلیارد تومان پول حقیقی بوده است. به‌طوری که 140 میلیون دلار از سرمایه حقیقی مهمان این بازار شده است. طی آذرماه بیش از هفت هزار میلیارد تومان سرمایه حقیقی وارد بازار شد که این میزان از ورود پول از فروردین 1402 بی‌سابقه بوده است. همچنین طی پاییز نیز ورود پول بیش از هزار و 200 میلیاردتومانی به ثبت رسیده است. این میزان از ورود پول از تابستان 1399 سابقه نداشته است. متغیرهای تابلو حکایت از آن دارد که بازار احتمالاً با یک استقبال خوب از سمت حقیقی‌ها همراه شده است که دلیل اصلی آن، عوامل بنیادی است که به کمک آمده‌اند.

با حذف دلار نیما از محاسبات تحلیلگران بنیادی و جایگزین یک بازار جدید ارزی که بازار توافقی نام دارد، احتمالاً می‌توان شاهد یک رشد سودآوری بالا در شرکت‌های بورسی بود. نرخ این بازار اخیراً از 62 هزار تومان عبور کرده و اختلاف آن با دلار بازار آزاد تا حوالی 25 درصد افت کرده است. با این اختلاف کم، می‌توان شاهد آن بود که بازار با اطمینان بالاتری اقدام به خرید سهام کند. هرچند در حال حاضر هیجان در نمادهای شاخص‌ساز بسیار بالاست و باید برای ایجاد یک روند صعودی پایدار منتظر استقبال حقیقی‌ها از سهام کوچک‌تر بود. با این حال، شاخص‌های کلان بازار نظیر ارزش دلاری بازار نیز نشان می‌دهد که با توجه به کاهش ریسک‌های سیاسی، پتانسیل‌های خوبی برای رشد ارزش دارایی‌های اهالی بازار ایجاد شده است. ارزش بازار به 130 میلیارد دلار رسیده است که تا میانگین کوتاه‌مدت آن یعنی 180 میلیارد دلار هنوز فاصله معناداری دارد. نسبت قیمت به سود یا P /E بازار نیز از زیر شش واحد تا 5 /7 واحد تعدیل شده است. این نسبت با فرض دلار 65 هزارتومانی پایان سال، کاهش ریسک‌های سیاسی و زمزمه‌هایی که در مورد کاهش نرخ بهره وجود دارد، حکایت از آن دارد که بازار سهام همچنان ارزندگی کافی دارد و احتمالاً تا 12 واحد جای تعدیل خواهد داشت. این موضوع تاثیر مستقیم بر ارزش بازار و شاخص کل خواهد داشت. به لحاظ فنی نیز شاخص کل با مقاومت 8 /2 میلیون‌واحدی دست‌وپنجه نرم خواهد کرد و پس از آن تا سقفی که به سقف تاریخی موسوم بود، برخواهد گشت تا با اصلاح قیمتی و جمع‌آوری نقدینگی هدف 3 و 5 /3 میلیون واحد را تجربه کند.

حباب سکه‌ها در کف

سکه امامی در روزهایی که قیمت دلار در حال رکوردشکنی و سقف‌زنی است، همچنان با حباب پایینی معامله می‌شود، سکه تمام با حضور دلار در کانال قیمتی 77 هزار تومان موفق شد تا به سقف تاریخی، نزدیک شود. سکه امامی تا مرز 56 میلیون تومان پیشروی کرد. بازدهی این سکه در آذرماه حدود هفت درصد بود که نسبت به بازدهی سایر بازارها در سطوح پایینی قرار دارد. ضمن آنکه این سکه در پاییز رشد حدود 24درصدی را ثبت کرده است. این میزان بازدهی فصلی در سکه از زمستان سال قبل سابقه نداشته است. از ابتدای سال نیز سکه افزایش بیش از 42درصدی را تجربه کرده است. با این حال، حباب تمام‌سکه همچنان حوالی 13 درصد یعنی در پایین‌ترین سطوح دو سال اخیر خود قرار دارد.

نیم‌سکه نیز به واسطه رشد قیمت ارز تا مرز 30 میلیون تومان پیشروی کرده است. حباب این نوع سکه نیز به 19 درصد رسیده است که رقم بسیار پایینی است. بازدهی نیم‌سکه در آذرماه، به 11 درصد رسید. همچنین بازدهی نیم‌سکه در پاییز، 23 درصد است. از ابتدای سال نیز بازدهی 27درصدی نصیب این سکه شده است. حباب ربع‌سکه، به زیر 30 درصد نیز نفوذ کرد و ارزان‌ترین سکه بازار شد. این سکه در آذرماه، هشت درصد رشد کرده است و در پاییز، افزایش 11درصدی را تجربه کرده است. همچنین از ابتدای سال نیز 23 درصد بازدهی نصیب ربع‌سکه شده است. شمش بورس کالا در سال جاری بهترین بازدهی را در میان طلایی‌ها داشته است. این بازار بازدهی 58درصدی داشته است. با توجه به رشد قیمت ارز احتمالاً وزن این متغیر بسیار بیشتر از اونس جهانی طلاست. با توجه به آنکه سکه‌های طلا از بازدهی دلار عقب مانده و حباب آنها پایین است، در بلندمدت رشد قیمتی خوبی نصیب سکه‌ها خواهد شد.

موج رکوردشکنی‌ها در دلار

دلار آمریکا در روزهای پایانی هفته گذشته با ثبت رکورد جدید در کانال 77 هزار تومان موفق شد تا رکورد جدید قیمتی را ثبت کند. به‌طوری که اسکناس آمریکایی به‌طور میانگین در آذرماه در محدوده 72 هزار تومان مورد معامله قرار گرفت. بازدهی دلار در سومین ماه پاییز، به بیش از 12 درصد رسیده است. این میزان بازدهی ماهانه از بهمن 1401 بی‌سابقه بوده است. ضمن آنکه با اتمام دادوستدهای پاییزی دلار، بازدهی این ارز در بازار آزاد طی این مدت، از 30 درصد گذشت. این میزان بازدهی فصلی نیز از تابستان 1399 تکرار نشده بود. بازدهی دلار آمریکایی از ابتدای سال شمسی، نیز از مرز 28 درصد گذشت که رقم قابل‌توجهی نسبت به بازدهی‌های مدت مشابه سال قبل است. دلار در بازار توافقی ارز نیز 62 هزار تومان قیمت خورد تا فاصله 25درصدی خود را با بازار آزاد حفظ کند. کاهش شکاف میان دلارهای توافقی و آزاد نه‌تنها به نفع فضای تولید و اقتصاد بوده بلکه بازار سهام را نیز به رونق نسبی رسانده است. تحولات منطقه و جهان، همچنین نشست شورای امنیت و نتایج آن می‌تواند بر روند آتی قیمت دلار موثر باشد. مقاومت پیش روی این ارز در محدوده 80 هزار تومان قرار دارد که بازار می‌تواند قبل از رسیدن به این محدوده شاهد عرضه‌های شدید باشد. به نظر می‌رسد بازارساز قصد دارد تا هیجان‌های ناشی از رشد نرخ ارز را در روزهای آینده کاهش دهد. با این حال، دلار در آذرماه موفق شد در میان بازارها خودی نشان دهد.

شوک آمریکا به بازار نفت

نفت برنت، به عنوان یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی در ایران، از ابتدای سال شمسی جاری افت بیش از 15درصدی را به ثبت رسانده است. نفت برنت، تا پایان روز چهارشنبه در محدوده 73 دلار مورد معامله قرار گرفت که نسبت به سال‌های قبل همچنان در محدوده‌های کف قیمتی، دادوستد می‌شود. حدس و گمان‌ها در خصوص حضور ترامپ در کاخ سفید افزایش یافته است. به‌طوری که برآوردها حکایت از آن دارد که سیاست ترامپ احتمالاً افزایش شدید تولید نفت خواهد بود. این موضوع تا حدودی اعضای اوپک را نیز نگران کرده است. اوپک، تلاش کرده بود تا پایان آوریل 2025 افزایش تولید خود را به دلیل کاهش تقاضای جهانی به تاخیر بیندازد. به‌طور تاریخی نیز این سازمان، افزایش تولید آمریکا و تاثیر آن بر بازارهای جهانی را نادیده می‌گیرد. احتمال کاهش سهم اوپک در تولید نفت جهان وجود دارد. افزایش تولید در کنار کاهش تقاضا نیز آینده قیمتی نفت را به خطر انداخته است. این در حالی است که اوپک به عنوان عرضه‌کننده نیمی از نفت جهان، قصد داشت تا سال 2026 عرضه نفت خود را محدود کند.

 اوپک‌پلاس در حال حاضر 85 /5 میلیون بشکه در روز از ظرفیت تولید خود را کاهش داده است. طبق آمار اوپک، تولید نفت آمریکا در دوره ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ حدود ۱۱ درصد افزایش یافته و به 6 /21 میلیون بشکه در روز رسیده است. این در حالی است که ۱۱ سال پیش، تولید نفت آمریکا حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز بود. سهم اوپک‌پلاس از بازار جهانی اکنون به ۴۸ درصد کاهش یافته است، که پایین‌ترین میزان از زمان تشکیل این گروه در سال ۲۰۱۶ است. هرچند سیاست‌های ترامپ در راستای کاهش تورم است، اما چشم‌انداز طلای سیاه را با ابهام همراه کرده است. نفت برنت در آذرماه با رشد اندک 5 /1درصدی پایین‌ترین رشد قیمت را در میان بازارهای دارایی و مالی به ثبت رساند.