اصلاح بورس

در هفته‌ای که گذشت، برخلاف هفته سوم دی‌ماه، شاخص‌های بازار سهام با افت قابل توجهی همراه شدند. به‌طوری که نماگر اصلی بازار با کاهش بیش از دودرصدی و نماگر هم‌وزن با افت بیش از یک‌درصدی، همراه شدند. با وجود این، قیمت دلار در بازار آزاد بدون تغییر باقی مانده است. ثبات نسبی دلار در محدوده 80 هزار تومان موجب شد تا سکه امامی نیز تا مرز 57 میلیون تومان پیشروی کند. ضمن آنکه نفت برنت با رشد چهاردرصدی در هفته قبل وارد کانال 80 دلار شد. این سطح بالاترین قیمت طی چهار ماه اخیر است.

استراحت بورس

شاخص کل بورس در هفته پایانی دی‌ماه با کاهش 6 /2درصدی ارتفاع، در کانال 8 /2 میلیون واحد آرام گرفت. شاخص هم‌وزن نیز در همراهی با نماگر اصلی افت قابل توجهی را تجربه کرد. با این حال، همچنان نسبت به نماگر اصلی و نمادهای شاخص‌ساز مقاومت بالاتری در روند نزولی نشان داده است. این شاخص با کاهش بیش از یک‌درصدی در کانال 900 هزار واحد باقی ماند. در ابتدای هفته، شاخص کل با نزدیک شدن به مرز سه میلیون واحد و خبرهای ضدونقیض داخلی، از این مرز عقب‌نشینی کرد. بورس تهران قصد دارد با تجدید قوا، دوباره به این محدوده حساس حمله کرده و از آن عبور کند. غلبه هیجانات منفی در بازار احتمالاً در کوتاه‌مدت موجب کاهش ارزش معاملات خواهد شد. در نهایت همچنان بازدهی دی‌ماه شاخص کل نزدیک به هفت درصد است و شاخص هم‌وزن نیز با ثبت رشد 9درصدی در این مدت، همچنان مورد توجه فعالان بازارهای مالی قرار دارد. اما بازدهی شاخص کل بورس از اول امسال، همچنان از نماگر ثانویه بازار بالاتر است.

ارزش معاملات خرد به‌طور میانگین در هفته قبل، حدود 4 /13 هزار میلیارد تومان بوده است. این در حالی است که میانگین ارزش معاملات نسبت به هفته قبل‌تر از آن بهبود یافته است. با این حال، میانگین کوتاه‌مدت ارزش معاملات همچنان از میانگین 20روزه کمتر است. همین موضوع می‌تواند در نهایت به اصلاح نسبی نماگرهای بورسی منجر شده، تا با جمع‌آوری نقدینگی و تقاضای جدید فضای خوبی برای ادامه روند صعودی فراهم شود. با این حال، ارزش دلاری معاملات بالای 100 میلیون دلار در روز است و به‌طور کلی جای نگرانی برای بازار وجود نخواهد داشت. چرا که همچنان اثر متغیرهای اقتصادی بر بازار به‌طور کامل تخلیه نشده است.

رشد قیمت دلار به بالای محدوده 80 هزار تومان و تثبیت در این کانال، ضمن کاهش اختلاف قیمتی دلار توافقی و دلار آزاد، سبب شده است تا بازار سهام P /E بالایی را تجربه کند. این نسبت الان در محدوده هشت واحد است. ثبات نسبت P /E در محدوده هشت واحد حکایت از آن دارد که بازار در شرایط نرمالی به سر می‌برد. به عبارت دیگر، فضای بورس از رکود خارج شده است. اما تا سرخوشی اهالی بورس فاصله زیادی وجود دارد. این نسبت می‌تواند تا 12 واحد یعنی سطحی که اردیبهشت سال 1402 در آن قرار داشت، رشد کند. علاوه بر نسبت P /E، ارزش دلاری بازار نیز حکایت از آن دارد که بازدهی فراتر از بازدهی نرخ ارز در کوتاه‌مدت مورد انتظار است.

بورس تهران، با اخبار ضدونقیضی که در مورد استیضاح وزیر اقتصاد منتشر می‌شود و هیجانات منفی ناشی از حضور ترامپ در کاخ سفید، با عرضه‌هایی همراه شده است. از سوی دیگر اخباری در مورد مذاکرات و تصویب FATF، بارها تکرار شده است. خبری که تا زمان عملی شدن آن، وزن بالایی در تحلیل فعالان بازار ندارد. به نظر می‌رسد با تغییرات سیاسی در آمریکا در هفته پیش‌رو و ابهامات در زمینه بالا گرفتن یا کاهش تنش میان ایران و آمریکا در کنار توافق آتش‌بس در غزه می‌تواند بازار سهام ایران را متلاطم کند. با این حال، خروج بیش از سه هزار میلیاردتومانی پول حقیقی از گردونه معاملات، اهالی بازار را نگران کرده است. از ابتدای رالی صعودی که آغاز آن، آبان سال جاری بوده است، بیش از 9 هزار میلیارد تومان پول حقیقی وارد بازار شده است. اما در تکانه‌های سه هفته گذشته پول‌هایی که اخیراً وارد شده است، در بازار ماندگار نیست. این موضوع بخشی از فرآیند دست‌به‌دست شدن سهام میان فعالان حقیقی است. اما انتظار می‌رود طی روزهای آتی، با کاهش تنش‌ها در منطقه و با فرض عدم درگیری شدید سیاسی میان ایران و غرب، دوباره بازار وارد مدار صعود شود.

پیشروی سکه تا مرز 57

سکه امامی در حالی به مرز 57 میلیون تومان نزدیک شده است که بازدهی هفته جاری این سکه بیش از سه درصد رشد را تجربه کرده است. به نظر می‌رسد با توجه به آنکه قیمت دلار از 80 هزار تومان عبور کرده و اونس جهانی طلا نیز همچنان در محدوده‌های بالای قیمتی قرار دارد، سکه امامی رشد قابل‌توجهی را ثبت نکرده و احتمالاً با حباب پایینی مورد معامله قرار می‌گیرد. حباب این سکه طبق آخرین معاملات، به زیر 10 درصد رسیده است. آخرین‌بار بازار سکه در پاییز 1401 با حباب زیر 10 درصد همراه بود که تا بهار سال بعد از آن، رشد 100درصدی را ثبت کرد.

در معاملات هفته قبل، قیمت اونس جهانی طلا به دو هزار و 670 دلار رسید. این تغییرات در پی افت شب گذشته و عدم قطعیت در مورد سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ مشاهده شد. بر اساس گزارش بلومبرگ، تیم ترامپ طرحی را برای افزایش تدریجی تعرفه‌ها آماده می‌کند. این افزایش شامل دو درصد تا پنج درصد در هر ماه خواهد بود که هدف آن مدیریت مذاکرات تجاری و کنترل اثر تورمی است. داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) ماه دسامبر که چهارشنبه منتشر می‌شود، نقشی کلیدی در چشم‌انداز سیاست‌های بهره‌ای فدرال‌رزرو ایفا خواهد کرد. این دو عامل اصلی که ممکن است به تثبیت نرخ بهره بالا منجر شوند، به زیان دارایی‌های بدون بازده مانند طلا و فلزات گرانبها عمل می‌کنند. با وجود افزایش تقاضای پناهگاه امن ناشی از سیاست‌های ترامپ، رشد قیمت طلا ممکن است به دلیل دلار قوی و فشارهای تورمی محدود شود. در صورتی که قیمت دلار بالای 80 هزار تومان بماند و تحولات سیاسی محدوده‌های بالای قیمتی را تجربه کند، احتمالاً قیمت سکه اعداد بالایی را خواهد دید. ضمن آنکه حباب سکه می‌تواند دوباره به بالای 20 درصد برسد.

ثبات دلاری بالای 80

قیمت دلار در بازار آزاد، طی هفته قبل، بدون تغییر نسبت به هفته قبل باقی ماند. با این حال، تثبیت قیمت اسکناس آمریکایی بالای محدوده 80 هزار تومان حکایت از آن دارد که احتمالاً قیمت دلار این محدوده را یک کف قیمت قلمداد می‌کند. کف مورد اشاره حتی با اخبار مثبت سیاسی و کاهش تنش نیز شکسته نشده و همچنان به‌طور قوی عمل می‌کند. دادوستدهای دلار در مقیاس ماهانه نیز حکایت از آن دارد که از اول دی‌ماه قیمت دلار رشد بیش از شش‌درصدی داشته است که در مقابل رشد 11درصدی آذرماه رقم اندکی است. همچنین بازدهی این ارز جهان‌شمول از ابتدای سال، بیش از 35 درصد بوده است. این در حالی است که نرخ دلار نیما که بعدها وارد بازار جدیدی به اسم دلار توافقی شده، به دلیل عقب‌ماندگی قیمتی رشد بیش از 64درصدی را متحمل شده است. در حال حاضر دو سناریوی اصلی در بازار ارز مورد نظر است. اول آنکه دلار با حضور در محدوده مقاومتی 80 هزارتومانی تا زمان حضور ترامپ در کاخ سفید در دوران هیجانات کاذب قرار دارد و احتمالاً شاهد افت قیمت دلار باشیم. در این سناریو، قیمت دلار آمریکایی در بازار آزاد می‌تواند حتی تا 75 هزار تومان نیز افت کند. این در حالی است که در سناریوی دوم که با فرض شدت گرفتن تنش‌ها و جدی شدن اوضاع سیاسی شکل گرفته است، انتظار می‌رود دلار با تثبیت بالای محدوده 80 هزار تومان و فاصله گرفتن از آن محدوده‌های قیمتی بالاتری را به خود ببیند. تاثیر این موضوع در قیمت سکه و طلا به وضوح مشخص خواهد شد.

نفت در بالاترین سطح چهارماهه

نفت برنت با رشد پنج‌درصدی موفق شد تا پس از مدت‌ها وارد کانال 80 دلار شود. همچنین این سطح از قیمت بالاترین مقدار در چهار ماه اخیر است. زیرا تاثیر تحریم‌های جدید آمریکا بر نفت روسیه همچنان مورد توجه بازار بود. روز دوشنبه، قیمت‌ها پس از آنکه وزارت خزانه‌داری آمریکا روز جمعه تحریم‌هایی علیه گازپروم نفت، سورگوت‌ نفت‌گاز و 183 کشتی مرتبط با ناوگان نفتکش‌های سایه روسیه اعمال کرد، دو درصد افزایش یافت. یپ جون رونگ، استراتژیست بازار در IG، گفت: «تحریم‌های نفتی روسیه به‌عنوان عامل اصلی تغییرات قیمت نفت در هفته گذشته شناخته شده‌اند. این تغییرات، همراه با داده‌های اقتصادی قدرتمند آمریکا و محدودیت در عرضه و تقاضا، موجب افزایش سرعت این روند شده‌اند.»

وی افزود: «قیمت‌ها امروز اندکی استراحت کرده‌اند. با افزایش سریع و قابل ‌توجه قیمت‌ها، نزدیک به 10 درصد از ابتدای سال، برخی از سرمایه‌گذاران اقدام به سودگیری کرده‌اند، به‌ویژه با توجه به ریسک‌های احتمالی پیرامون انتشار داده‌های تورم آمریکا.» قرار است شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) آمریکا در ادامه روز منتشر شود و داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) نیز روز چهارشنبه ارائه خواهد شد. این ارقام اهمیت بالایی دارند، زیرا هرگونه افزایش در تورم پایه بیش از 2 /0 درصد پیش‌بینی‌شده، می‌تواند احتمال کاهش بیشتر نرخ بهره از سوی فدرال‌رزرو را کاهش دهد. نرخ‌های بهره پایین‌تر معمولاً به رشد اقتصاد کمک می‌کنند که می‌تواند تقاضای نفت را افزایش دهد. یپ افزود: «رالی اخیر به بالاترین سطح سه‌ماهه نشان‌دهنده بهبود احساسات بازار است، اما برای تداوم روند صعودی گسترده‌تر، نیاز به محرک قوی‌تری است.» در حالی که تحلیلگران همچنان انتظار دارند تحریم‌های جدید تاثیر قابل ‌توجهی بر عرضه نفت روسیه داشته باشد، تاثیر واقعی فیزیکی ممکن است کمتر باشد. تحلیلگران ING در یادداشتی نوشتند: «این تحریم‌ها می‌توانند تا 700 هزار بشکه در روز از عرضه را از بازار حذف کنند، که مازاد پیش‌بینی‌شده برای امسال را از بین خواهد برد. با این حال، کاهش واقعی جریان‌ها احتمالاً کمتر خواهد بود، زیرا روسیه و خریداران راه‌هایی برای دور زدن این تحریم‌ها پیدا خواهند کرد. فشار بیشتری بر نفتکش‌های غیرتحریم‌شده در ناوگان سایه وارد خواهد شد.» در همین حال، عدم قطعیت در مورد تقاضا از سوی خریدار عمده، چین، ممکن است تاثیر عرضه محدودتر را کاهش دهد. داده‌های رسمی نشان داد که واردات نفت خام چین در سال 2024 برای اولین بار در دو دهه گذشته، به‌جز دوران همه‌گیری کووید 19، کاهش یافته است. فیلیپ جونز-لوکس از Sparta Commodities گفت: «تحریم‌های جدید علیه نفتکش‌های روسی احتمالاً بر عرضه نفت خام به چین و هند تاثیر خواهد گذاشت، اگرچه بازیگران اصلی در این کشورها هنوز در حال ارزیابی وضعیت حقوقی و راه‌حل‌های ممکن هستند.»