فصل آشتی
آیا کشورهای خاورمیانه می‌توانند به صلحی پایدار نزدیک شوند؟
زهرا اکبری: سرعت تحولات در خاورمیانه در حال افزایش است؛ ایران و عربستان پس از هفت سال خصومت توافق کردند تا روابط خود را احیا کنند. بر اساس بیانیه‌ای که بر احترام به حاکمیت کشورها و عدم مداخله در امور داخلی تاکید کرده، تهران و ریاض برای احیای روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارتخانه‌ها طی دو ماه آینده توافق کردند. این رویداد دیپلماتیک تاثیر بسزایی بر تحولات منطقه خواهد داشت. چرا که بخشی از تحولات داخلی و بیرونی این پهنه جغرافیایی متاثر از تنش بین ایران و عربستان بود. در همین فاصله زمانی بعد از توافق، مجموعه تحولات و اخبار دریافتی نشان از فروکش کردن شعله‌های آتش جنگ یمن دارد. در همین باره منابع آگاه اعلام کردند ریاض در نشستی با شورای ریاستی یمن تصمیم خود را برای پایان جنگ اعلام کرده است. منابع آگاه یمنی اعلام کردند مقامات عربستان رئیس و اعضای شورای ریاست‌جمهوری دولت مستعفی یمن را در سالروز اعلام تشکیل این شورا به ریاض فراخوانده و آنها را در جریان توافق‌های اعلام‌شده با دولت صنعا گذاشتند.
به موازات احیای روابط ایران و عربستان و برقراری صلح در یمن، جهان عرب نگاهی جدی به ترمیم روابط خود با سوریه دارد. در همین راستا ریاض از اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس و نیز سه کشور عربی دیگر یعنی مصر، اردن و عراق برای برگزاری نشست مشورتی با هدف بررسی تلاش‌های به‌کار‌گرفته‌شده جهت حل بحران سوریه در عربستان دعوت به عمل آورد. در پایان این نشست مشورتی بیانیه‌ای درباره سوریه صادر شد. در این بیانیه آمده است: «راه‌حل سیاسی تنها راه‌حل بحران سوریه است و وجود نقش رهبری عربی در تلاش‌هایی با هدف پایان بحران و ایجاد سازوکارهای لازم برای این نقش و نیز افزایش مشورت بین کشورهای عربی به‌طوری که تضمین‌کننده موفقیت این تلاش‌ها باشد، اهمیت دارد.»
پرواضح است تحولات خاورمیانه مانند یک دومینو تمام کشورهای منطقه را دربر گرفته است. آنچه امروز به عنوان درک جدید کشورهای خاورمیانه مطرح شده است، در پی آن است که افقی روشن از آینده را ترسیم کند. در این پرونده تلاش می‌کنیم علاوه بر بررسی تحولات اخیر خاورمیانه به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که آیا خاورمیانه به سوی صلح پایدار حرکت می‌کند؟ آیا تحولات اخیر خاورمیانه می‌تواند تغییرات قابل توجهی را در معادلات منطقه‌ای ایجاد می‌کند؟ چه عاملی سبب شده تا این کشورها، عادی‌سازی روابط را در مقطع کنونی سودمند بدانند؟ مواردی که در طول این سال‌ها تنش‌زدایی را به تاخیر انداخته بود، کدام‌ها هستند؟
