دونالد اخراجگر
امکان اصلاح نظام مهاجرت در آمریکا
هیچ چیز به اندازه کنفرانس مطبوعاتی ترامپ ذهنها را آشفته نمیکند. رئیسجمهور منتخب در 7 ژانویه و در کاخ زمستانیاش در فلوریدا درباره الحاق کانادا، گرینلند و کانال پاناما صحبت و نیروگاههای بادی مستقر در دریا را به قتل نهنگها متهم کرد. صحبتهای او ترکیبی از تداعی آزاد، اقدام تحریکآمیز و نیت جدی برای تغییر جهان بود.
موضوعی که در 7 ژانویه کمتر مورد توجه قرار گرفت، تصویب قانون لیکن رایلی (Laken Riley) در مجلس نمایندگان بود که امکان اخراج آسان مهاجران به خاطر جرائم کوچکی از قبیل دزدی از مغازهها را فراهم میکند. دولت بعد پس از تحلیف رئیسجمهور در 20 ژانویه در اولین اقدام به موضوع مهاجرت خواهد پرداخت. دونالد ترامپ در این باره هم وعدههایی میدهد که ذهن را آشفته میکنند. مهاجرت مسئلهای است که بهراحتی در معرض سیاستهای عوامپسند و مخرب قرار میگیرد و از سوی دیگر فرصتهایی را برای اصلاحات سودمند به وجود میآورد. مسیری که آقای ترامپ در پیش خواهد گرفت نهتنها نمایانگر ماهیت ریاستجمهوری اوست، بلکه در دیگر کشورهای ثروتمندی که در موضوع مهاجرت با مشکلات سیاسی دستوپنجه نرم میکنند نیز تلاطم میآفریند. در دوران ریاستجمهوری جو بایدن حداقل برای مدتی مرزها دچار بحران شدند. بسیاری از دموکراتها رایدهندگان را به سختگیری متهم کردند و همین اقدام به بهای باخت در انتخابات تمام شد. مرکز آمار و سرشماری در تازهترین ارقام خود از افزایش 8 /2 میلیوننفری مهاجران در سال 2023 خبر میدهد. سهم نوزادان خارجی متولدشده در آمریکا از سال 1885 که فردریک ترامپ باواریا را به مقصد نیویورک ترک کرده بود فراتر میرود و بالاترین میزان در طول قرن اخیر است. اکثر آمریکاییها از مهاجران قانونی استقبال میکنند و جامعه نیز بهخوبی آنها را در خود هضم میکند، اما آنها از این تنفر دارند که مهاجران درخواست پناهندگی میکنند و سپس تا زمان جلسه دادگاه در بازار کار سایه ناپدید میشوند. آقای ترامپ در حالی به دفتر کارش میرود که خود را به تشدید اهرمهای کنترل متعهد میداند. او در کارزار انتخاباتی همان گفتمان نفرتآمیز دوران اول ریاستجمهوری را بیان کرد و گفت که مهاجران خون آمریکا را مسموم میکنند. با این حال تعداد مهاجران اخراجشده در دور اول او از تعداد مهاجران اخراجشده در دولت اوباما هم کمتر بود. به نظر میرسد که این بار او قصد دارد بهطور جدی بر مهاجرت تمرکز کند. استفان میلر، معاون رئیس کارکنان دفتر فردی است که تمایل دارد هم مهاجرت قانونی و هم مهاجرت غیرقانونی را محدود کند. تام هومن، فرمانده مرزی او یکی از طراحان سیاست جداسازی خانوادهها در دور اول است که تهدید کرد از گارد ملی خواهد خواست در اخراج مهاجران همکاری کند. دولتهای قبل از سربازان فقط برای پشتیبانی تدارکاتی استفاده میکردند. قطعاً آقای ترامپ نمیتواند تهدیدش را برای اخراج 15 میلیون نفر عملی کند. انتقال این تعداد زیاد از افراد هزینه بسیار سنگینی دارد، بازار کار را تکان خواهد داد و بهای کالاها و خدماتی را که مهاجران غیرقانونی در تهیه آنها نقش دارند بالا خواهد برد. پژوهشها نشان میدهد که موج اخراج در دولت اوباما صنعت ساختمان را دچار رکود کرد، چون بسیاری از گچکاران و بناها اخراج شدند. علاوه بر این، اخراج همگانی در افکار عمومی هم طرفدار ندارد، چون بیش از نیمی از مهاجران غیرقانونی بیش از یک دهه در آمریکا ساکن بودهاند و صاحب شغل و خانواده هستند. همچنین اغلب آنها در ایالتهای طرفدار دموکراتها زندگی میکنند که در این زمینه با دولت همکاری نخواهند کرد.
احتمالاً آقای ترامپ به دنبال یک سیاست عملیتر خواهد رفت. او وسوسه میشود که مشکل را بر دوش مکزیک بیندازد. یکی از موانع بزرگ اخراج مهاجران یافتن دولتهایی است که آنها را بپذیرند. بنابراین ممکن است ترامپ صرفاً کسانی را که از مرزهای جنوبی وارد میشوند بازگرداند و در صورت عدم پذیرش مکزیک این کشور را به اعمال تعرفه تهدید کند. با این حال، بیثباتی در همسایه فقیر جنوبی به نفع آمریکا نیست. کلودیا شینبام، رئیسجمهور مکزیک میداند که کمک به آمریکا در موضوع مهاجرت میتواند کارت برندهای برای او در مذاکرات باشد، بنابراین نشانههایی از تمایل به کمک را ابراز کرده است. ترامپ در نیمه راه باید با خانم شینبام دیدار کند.
شاید هم ترامپ به جای اقدام واقعی به نمایش خشونت روی آورد. میتوان انتظار داشت که پلیس با خبرنگاران دوربین در دست به کارگاهها حمله کند، بازداشتگاههایی را در ایالتهای مرزی بسازد و مامورانی را برای گشتزنی بفرستد. هدف از این اقدام جلوگیری از ورود مهاجران جدید خواهد بود و این پیام را به رایدهندگان میرساند که دولت در تصمیمش جدی است. خشونت صرف کاری اشتباه است و با نقض حقوق انسانی مهاجران به ارزشهای آمریکایی آسیب میرساند. مردم آمریکا در دور اول ترامپ نسبت به جداسازی اعضای خانوادهها و نگه داشتن کودکان در قفس اعتراض کردند و حمایت از مهاجران افزایش یافت، اما به محض به قدرت رسیدن بایدن این حمایت رو به کاهش گذاشت. این تحولات به ترامپ کمک میکنند که اقداماتی پایدارتر، اما با خشونت کمتر را به اجرا گذارد. گام نخست آن است که مرزها مستحکمتر شوند. ترامپ خوششانس است، چون مهاجرت غیرقانونی پس از توافق دولت بایدن با مکزیک و دیگر کشورهای آمریکای لاتین برای کنترل مهاجرت بهشدت کاهش یافت. ترامپ میتواند در ادامه همان روش ماموران مهاجرت را به مرزها اعزام کند تا بهسرعت درخواستهای پناهندگی را بررسی و نتیجه را اعلام کنند. همچنین او میتواند پناهجویان را وادار کند تا زمان بررسی پروندههایشان در مکزیک بمانند. گام دوم آن است که مطابق وعده رئیس دفترش بر اخراج مهاجران جنایتکار تمرکز کند. در این صورت، راه برای گام سوم باز میشود که از قدیم شناخته شده، اما از نظر سیاسی دستنیافتنی بود. آمریکا هم از نظر عملی و هم به خاطر اجرای عدالت نمیتواند تمام مهاجران غیرقانونی را اخراج کند. اما انفعال نیز موجب میشود حدود یازده میلیون نفر کل زندگی خود را در آمریکا بگذرانند، بدون آنکه حق اقامت داشته باشند. تا زمانی که جلوی جریان مهاجرت گرفته نشود اعلام عفو عمومی برای مهاجران قدیمی باعث خواهد شد موج جدیدی از ورود مهاجران به راه بیفتد. بهترین راهحل رسیدن به ترکیبی از اعمال موثر کنترلهای مرزی با اعطای حق اقامت برای مهاجران قانونپذیر کنونی خواهد بود. چنین ترکیبی امکانپذیر است. در این صورت هیچ سیاستمدار جمهوریخواهی نمیتواند در بحث مهاجرت ترامپ را دور بزند و هشدارهای دموکراتها نیز چهره ترامپ را جدیتر و خشنتر نشان خواهد داد. ممکن است او بخواهد مهاجرت را به عنوان موضوعی برای ادامه مناقشات حفظ و از آن علیه فرمانداران و شهرداران دموکرات استفاده کند. اما شرایط به او امکان میدهند بتواند به راهحلی برسد که پنج رئیسجمهور قبلی نتوانستند آن را به اجرا گذارند. البته اگر بخواهد.