زمانی برای هوای پاک ساختمان‌ها
تهویه مطبوع و سلامت عمومی
ترجمه: جواد طهماسبی- ادوین چادویک، اصلاح‌طلب اجتماعی بریتانیا در سال 1842 «گزارش شرایط بهداشتی جامعه کارگری» را منتشر کرد. او با مستندسازی مدارک و شواهد مربوط به نابرابری‌های اجتماعی و جغرافیایی در زمینه سلامت نشان داد که بین بهداشت نامناسب و سلامتی ضعیف افراد ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. این گزارش در نهایت شهرهای بریتانیا را وادار ساخت تا منابع آب پاک را سامان‌دهی و سامانه‌های فاضلاب را متمرکز سازند. این اقدامات در کاهش بیماری‌های مسری به ویژه وبا نقش مهمی داشت. اصلاحات مشابهی که در سرتاسر دنیا انجام گرفت مشکلات امنیت غذایی و آلودگی هوای شهرها را در قرن 20 هدف قرار دادند. اکنون و در بحران همه‌گیری کرونا اولویت جدیدی در سلامت عمومی مطرح می‌شود: پاکسازی هوای درون ساختمان‌ها.
به عنوان مثال مدارس را در نظر بگیرید. طبق گزارش کمیسیون کووید 19 نشریه لانست (Lancet) مدارس از دیرباز تهویه نامناسب داشته‌اند. مطالعه 100 کلاس درس در آمریکا نشان داد که در 87 کلاس وضعیت تهویه نگران‌کننده است. پژوهشگران در دانمارک، فرانسه، ایتالیا، نروژ و سوئد متوجه شدند که کیفیت هوای داخل ساختمان در 66 درصد از کلاس‌های درسی پایین‌تر از حد استاندارد است. در آمریکا تقریباً از هر 13 دانش‌آموز یک نفر آسم دارد. این بیماری معمولاً محصول عوامل آلرژی‌زایی است که در مدارس پیدا می‌شوند. هوای آلوده شهری نیز می‌تواند به درون ساختمان‌ها راه پیدا کند. کودکانی که در معرض هوای آلوده قرار دارند به مشکلات نقص سیستم عصبی و کاهش عملکرد تحصیلی دچار می‌شوند و احتمال ابتلا به سرطان در آنها بالا می‌رود. این مشکل از حد کلاس‌های درسی فراتر می‌رود. بسیاری از افراد بیش از 90 درصد از زمان خود را در درون ساختمان‌ها سپری می‌کنند. پژوهشگران فضاهای بسته و با تهویه نامطلوب ساختمان‌ها را به مجموعه‌ای از ناخوشی‌ها از جمله سردرد، خستگی، تنگی نفس، سرفه، گیجی، ناراحتی گوارش و خارش چشم، بینی، گلو و پوست مرتبط می‌دانند. تهویه نامطلوب عامل افزایش غیبت از کار، کاهش بهره‌وری و ابتلای به آسم شناخته شده است. همه‌گیری کرونا اضطرار بیشتر در این زمینه ایجاد کرد. ویروس عامل کووید 19 کمتر از طریق تماس افراد و سطوح آلوده منتقل می‌شود. اکثر انتقال آن از طریق ذرات معلق خروجی از ریه‌های افراد مبتلا صورت می‌گیرد. اگر اتاق به خوبی تهویه نشود این ذرات تا مدت‌ها در هوا باقی می‌مانند. کیفیت هوای داخل ساختمان‌ها تاکنون از چشم دولت‌ها دور مانده اما دستیابی به هوای پاک و عاری از عوامل بیماری‌زا در ساختمان‌ها و فضاهای سربسته عمومی امری امکان‌پذیر است. اولین گام آن است که مردم از وضعیت تهویه هوای محیط خود اطلاع یابند. تمرکز دی‌اکسید کربن نشانگر خوبی از وضعیت تهویه است. حسگرهای ارزان‌قیمت تشخیص این گاز در اتاق‌ها به ساکنان داده‌های سودمندی می‌دهند و به آنها می‌گویند چه موقع پنجره‌ها را باز کنند یا سیستم تهویه را ارتقا دهند. تدوین استانداردهای ملی کیفیت هوای داخل ساختمان نیز سودمند خواهد بود. برای اعمال این استانداردها می‌توان از صدور گواهینامه تهویه برای ساختمان بهره برد؛ درست شبیه گواهی بهداشت غذا که برای رستوران‌ها صادر می‌شود. هزینه این کار چندان زیاد نیست. مطالعه‌ای اخیر نشان می‌دهد که بالا بردن استاندارد تهویه در تمام مدارس ابتدایی و دبیرستان‌های آمریکا تا حداقل سطح مطلوب هزینه‌ای کمتر از 1 /0 درصد کل هزینه‌کرد عمومی آموزش و پرورش را دربر دارد. در طرح «نجات آمریکا»ی رئیس‌جمهور جو بایدن 123 میلیارد دلار برای بهبود زیرساختارهای مدارس تخصیص یافته و تهویه مدارس به عنوان یک اولویت ذکر شده است. دیگر کشورها هم باید از آمریکا پیروی کنند. سرمایه‌گذاری بیشتر به معنای خرج پول در مسیر مناسب است. هوای پاک کلاس‌ها عملکرد تحصیلی را بالا می‌برد؛ نمرات ریاضی و خواندن بهتر می‌شوند و دانش‌آموزان به طرز قابل توجهی حضور ذهن بیشتری خواهند داشت. کارمندان ادارات نیز منتفع خواهند شد. پژوهشگران متوجه شدند که نمرات شناختی افراد در ادارات دارای تهویه مطبوع 61 درصد بالاتر از همتایانی است که در محیط‌های متعارف اداری کار می‌کنند. تهویه بخشی فراموش‌شده از دستور کار بهبود سلامت عمومی است. گزارش چادویک در زمینه بهداشت انتظارات مردم درباره آبی را که از لوله‌کشی‌ها خارج می‌شود بالا برد. کووید 19 باید سیاستمداران را هوشیار سازد که همین موضوع درباره هوای داخل ساختمان‌ها مصداق پیدا می‌کند.
واکسیناسیون، بهترین سرمایه‌گذاری عمومی
در دوم ماه می هزاران پرستار، پزشک و دیگر مبارزان نبرد علیه کووید 19 در حالی که ماسک بر چهره داشتند کنسرت زنده ستارگان آمریکایی در لس‌آنجلس را تماشا می‌کردند. خارج از محل اجرا، بازدیدکنندگان می‌توانستند در داخل خودرو واکسن بزنند در حالی که نظاره‌گر اجرای خواننده و آهنگ‌سازی بودند که ترانه شکوه (Glory) را در محل پارکینگ خودروها اجرا می‌کرد. کودکان دور او را احاطه کرده بودند و پاهایشان را بر زمین می‌کوبیدند. اجرای زنده فقط به این خاطر امکان‌پذیر شد که اکثر آمریکایی‌ها یعنی بیش از 50 درصد از بزرگسالان تا آن زمان واکسن زده بودند. اجرای رویدادی نیکوکارانه از آن نوع هم ضروری می‌نمود چرا که هنوز اکثر نقاط جهان واکسینه نشده‌اند. برای بستن این شکاف چه کاری می‌توان انجام داد؟ راچیر آگاروال از صندوق بین‌المللی پول و تریستان دید از بانک جهانی در مقاله ماه آوریل خود اعلام کردند که می‌توان با واکسن زدن به 60 درصد از جمعیت هر کشور تا اوایل سال آینده به مرحله حاد همه‌گیری پایان داد. آیا واکسن به اندازه کافی هست؟ در اصل بلی. طبق گزارش بنگاه علوم زیستی اینفینیتی (Infinity) تولیدکنندگان واکسن می‌توانند امسال 1 /11 میلیارد دوز تولید کنند. این تعداد برای واکسینه کردن 75 درصد از جمعیت بالای پنج سال جهان کافی است. تولیدکنندگان می‌گویند که بسیار بیشتر از این تعداد واکسن تولید می‌کنند.
بخشی از این ظرفیت از قبل تعیین تکلیف شده است. اما مقداری که کشورهای ثروتمند برداشته‌اند کمتر از چیزی است که نگرانی ایجاد کند. آگاروال و رید برآورد می‌کنند که کشورهای ثروتمند دو میلیارد سفارش داشته‌اند که برای هر دو تزریق کفایت می‌کند. همزمان به خاطر اقدامات سازمان‌هایی مانند اتحادیه آفریقا و کوواکس، کشورهای در حال توسعه دسترسی بهتری به واکسن پیدا کرده‌اند. برآورد می‌شود که 91 کشور در حال توسعه با مجموع جمعیت 5 /2 میلیارد نفر به 350 میلیون واکسن دیگر نیاز دارند تا بتوانند 60 درصد از جمعیت خود را واکسینه کنند. این کمبود در هند بیشتر است اما این کشور پول و توانایی تولید داخلی لازم برای رسیدن به این هدف را دارد. آگاروال و گیتا گوپینات اقتصاددان ارشد صندوق بین‌المللی پول پیشنهادی 50 میلیارددلاری برای پایان دادن به همه‌گیری ارائه دادند. از کل این مبلغ فقط چهار میلیارد دلار به خرید 350 میلیون واکسن موردنیاز تعلق می‌گیرد. بقیه پول برای اقدامات دیگری مانند کمک به کشورها در تزریق واکسن، توجه به سویه‌های جدید، گسترش نمونه‌گیری و درمان و تولید یک میلیارد دوز واکسن اضافی احتیاطی برای سال آینده تخصیص می‌یابد. هیچ‌کدام از این اقدامات پرهزینه نیستند. دو اقتصاددان بر این عقیده‌اند که اگر کشورهای ثروتمند حتی نیمی از واکسن‌های مازاد امسال خود را وقف کنند حدود 40 درصد از جمعیت جهان تا پایان سال واکسن می‌زنند. پیشنهاد آنها بلندپروازانه است اما هرگونه احتیاط و کم‌کاری باعث می‌شود ترمیم مشکلات ناشی از همه‌گیری در آینده دشوارتر شود. اگر تعهد محکمی برای خرید واکسن‌ها نباشد تولیدکنندگان انگیزه‌ای برای رفع تنگناهای موجود در زنجیره عرضه نخواهند داشت. کمبود واکسن اقدامات نامناسبی مانند ممنوعیت صادرات واکسن و مواد اولیه آن را به همراه خواهد داشت. اگر کشورهای فقیر از زمان دریافت واکسن‌ها مطمئن نباشند نمی‌توانند برای توزیع آن به خوبی آماده شوند. همچنین کندی روند تزریق واکسن احتمال پیدایش سویه‌های جدید را افزایش می‌دهد.
در نقطه مقابل، پایان زودهنگام همه‌گیری می‌تواند هشت تریلیون دلار (با نرخ بازاری ارز) به تولید ناخالص داخلی جهان بیفزاید. طبق گزارش صندوق بین‌المللی پول اگر این مبلغ در چند سال آینده تداوم یابد درآمدهای مالیاتی کشورهای ثروتمند یک تریلیون دلار بیشتر می‌شود. تامین منابع مالی این اقدامات در حقیقت نوعی سرمایه‌گذاری عمومی است که بالاترین بازدهی را در خود دارد.
