دوری از الکل
رونق بازار نوشیدنیهای غیرالکلی
آبجو بیش از 10 هزار سال قدمت دارد. از الکل در تولید نوشیدنیها و مواد سمزدا استفاده میشود اما تولیدکنندگان امروزی نوشیدنیهای تخمیری بر جنبه مصرف آن بدون الکل توجه میکنند. آبجوی بدون الکل آخرین امید این صنعت برای پایان دادن به رکود بازار است. اگر شرکت هاینکن و دیگر غولهای تولیدکننده آبجو چنین مسیری را در پیش گیرند آبجوی بدون الکل بار دیگر در طول روز پیمانهها را پر خواهد کرد.
دهههاست که آبجوی بدون الکل در قفسههای فروش قرار میگیرد. اما در گذشته این محصول طرفداران زیادی نداشت. بازار هدف آن را افرادی مانند زنان باردار، مذهبیها یا رانندگان وسایل نقلیه تشکیل میدادند. بنگاههای چندملیتی تولید آبجو این دسته از مشتریان را «خریداران دچار اضطرار» مینامیدند و آبجوی بدون الکل را با نامهایی غیر از برند اصلی خود برای آنها میساختند.
آن روند دیگر ادامه ندارد. حتی قبل از آنکه همهگیری کرونا مشروبفروشیها را تعطیل کند مصرف آبجو روندی نزولی در پیش گرفته بود. بخشی به آن دلیل که نسل هزاره به سلامت خود اهمیت میداد و از الکل دوری میکرد. بنگاههای بزرگ جهانی که نگران باختن بازار به نوشیدنیهای ملایم بودند تصمیم گرفتند در فرآیندهایی سرمایهگذاری کنند که آبجوی بدون الکل را گوارا و خوشمزهتر میسازند. این سرمایهگذاریها اکنون نتیجه دادهاند. کسی آبجوی الکلی را با غیرالکلی اشتباه نمیگیرد اما با وجود تشابه برندها این احتمال دور از ذهن نیست. ابربرندهایی مانند آساشی در ژاپن و بودوایزر آمریکا محصولات خود را با عنوان صفر (0.0) عرضه میکنند.
بخشی از علاقهمندی تولیدکنندگان به آبجوی غیرالکلی از مزایای حاشیهای آن نشات میگیرد. ساخت آبجوی غیرالکلی از نمونه دارای الکل پرهزینهتر است چرا که در ابتدا آبجوی الکلی تولید و سپس الکل آن گرفته میشود. برندها روش کار خود را مخفی نگه میدارند. اما این هزینهها جبران میشوند چرا که عوارض و مالیات مصرف الکل برداشته میشوند. همچنین مصرفکنندگان حاضرند همان مبلغ قبلی را بپردازند فارغ از اینکه نوشیدنی حاوی الکل باشد یا نباشد.
بازار آبجویی که کاملاً بدون الکل باشد هنوز کوچک است. ترور استرلینگ از کارگزاری برناستاین میگوید آبجوی بدون الکل را کسانی مینوشند که نمیتوانند الکل مصرف کنند. طبق گزارش بنگاه پژوهشی یورومانیتور فقط 4 /2 درصد از آبجویی که امسال در سطح جهانی به فروش میرسد غیرالکلی است اما این میزان در یک دهه قبل 5 /1 درصد بود. مصرف آبجوی سنتی رو به کاهش گذاشته است و بخش زیادی از رشد فروش آبجوی صفر در مناطقی اتفاق افتاد که در گذشته آبجوی زیادی مصرف میکرد. اروپا پیشتاز این حرکت است.
هدف تولیدکنندگان آبجوی بدون الکل آن است که محصول جدید را نه به نام آبجو بلکه با عنوان نوشیدنی ملایم مخصوص بزرگسالان عرضه کنند. این اقدام جای پای آنها را در کسبوکاری محکم میکند که از نظر حجم چهار برابر بازار آبجو است. درواقع بسیاری از تولیدکنندگان بر این باورند که محصولات بدون الکل آنها میتوانند بخشهایی از بازار را به تحرک وادارند که آبجوهای معمولی نتوانستند. برن وستن برینک از شرکت هاینکن میگوید فقط یکپنجم از مصرفکنندگان آبجوی صفر در صورت عدم دسترسی به آبجوی معمولی روی میآورند. این غول هلندی محصول بدون الکل خود را به عنوان نوشیدنی مناسب در ادارات، باشگاههای ورزشی و اتومبیلها تبلیغ میکند. همچنین با حمایت مالی از لیگ فوتبال قهرمانی اروپا قصد دارد در میان مصرفکنندگان آبجوی سنتی نفوذ کند.
غولهای بزرگ تولید آبجو فکر میکنند حذف الکل میتواند به آنها در برابر رقبا برتری بدهد. شرکت تخمیر کرافت (Craft) که در سالهای اخیر رشد خوبی را تجربه کرده است تولید را در مقادیر کوچکی انجام میدهد که حذف الکل در آن مقرونبهصرفه نیست در حالی که هاینکن 130 نوع محصول صفر در برنامه دارد.
دولتها و سرمایهگذاران طرفدار جامعه علاقهمندند ببینند که تولیدکنندگان آبجو جایگزینهایی برای الکل معرفی میکنند. برچسب صفر بر روی یک محصول نهتنها به شهرت آن آسیب نمیرساند بلکه نشانهای از پختگی و بلوغ آن بهشمار میرود. در گذشته آبجو یک نوشیدنی دهه هشتادی محسوب میشد که فقط مناسب تماشاچیان مسابقات فوتبال بود. تولیدکنندگان تلاش کردند این باور را تغییر دهند. در ابتدا آنها میزان الکل را بالا بردند اما این صنعت هماکنون مسیر مخالف را در پیش گرفته است.