جنون افزایشی در بازارها

یک هفته معاملاتی دیگر در بازارهای دارایی به اتمام رسید و در این اثنی تمام بازارهای دارایی داخلی در مقیاس هفتگی با رشد همراه شدند. شاخص کل بورس تهران در هفته گذشته به قله تاریخی تجربه‌شده خود در اردیبهشت 1402 رسید، دلار به کانال 73 هزار تومان سلام کرد و هر گرم طلای 18 عیار نیز وارد کانال 4 میلیون و 800 هزار تومان شد. صندوق‌های طلا نیز در هر پنج روز معاملاتی هفته گذشته با ورود پول حقیقی مواجه شدند. قیمت نفت برنت نیز با رشد همراه شد و به 72 دلار و 19 سنت به ازای هر بشکه رسید. 

بازار سهام

بالاخره و پس از مدت‌ها در معاملات روز چهارشنبه، شاخص کل بورس تهران قله تاریخی تجربه‌شده در 16 اردیبهشت سال گذشته را فتح کرد. در معاملات روز چهارشنبه شاخص کل بورس تهران با رشد 97 /0درصدی همراه شد و به سطح دو میلیون و 543 هزارواحدی رسید. رقم مذکور، بالاترین مقداری است که شاخص کل بورس در تاریخ به خود دیده است. در شانزدهم اردیبهشت‌ماه 1402، شاخص کل بورس توانسته بود تا سطح دو میلیون و 535 هزارواحدی پیشروی کند، اما از فردای آن روز افت شدید قیمت‌ها در بازار آغاز شد و بازار از محدوده مذکور تا کانال یک میلیون و 900 هزارواحدی عقب‌نشینی کرد. بارها و در روندهای مختلف شاخص سعی در رسیدن به کانال مذکور داشت، اما هر بار سلسله‌عواملی مانع از رشد قیمت‌ها در بازار شد و بالاخره پس از 387 روز معاملاتی نماگر اصلی بازار سهام توانست قله تاریخی خود را فتح کند. در معاملات روز چهارشنبه، شاخص هم‌وزن نیز با رشد 74 /0درصدی همراه شد و به سطح 815 هزار‌واحدی رسید. در فرابورس نیز شاخص کل این بازار رشد 99 /0‌درصدی را تجربه کرد و به محدوده 25 هزار‌واحدی رسید. معاملات روز چهارشنبه در بورس تهران در سه پرده مختلف پیگیری شد؛ در دقایق ابتدایی معاملات شاخص کل بورس با رشد همراه شد، اما عرضه‌های صبحگاهی مانع از حرکت بازار شد و موجب شد شاخص وارد محدوده سرخ تابلوی معاملات شود. در ادامه اما رنج‌های مثبت سنگینی در نمادهای مختلف بازار صورت گرفت و بسیاری از نمادها را به سقف قیمتی روزانه خود رساند؛ اثر مثبت این موضوع در شاخص نیز نمایان شد و شاخص کل بورس توانست با رشد همراه شود و در آخرین روز هفته، قله تاریخی خود را دوباره فتح کند و چشم به ارتفاعات بالاتر داشته باشد. در هفته گذشته، در دو روز ابتدایی معاملات بازار پرعرضه دنبال شد و شاخص کل با افت همراه شد، اما در سه روز بعدی مجدداً تقاضا به بازار برگشت و سبب شد نماگر اصلی بازار سهام علاوه بر بازپس‌گیری کانال دو میلیون و 500 هزارواحدی، از سقف تاریخی خود نیز عبور کند. شاخص کل در هفته‌ای که گذشت، رشد 66 /1درصدی را به ثبت رساند، شاخص هم‌وزن نیز با رشد 66 /1درصدی همراه شد و شاخص کل فرابورس نیز رشد 09 /3درصدی را تجربه کرد. رشد بیشتر شاخص کل فرابورس نسبت به شاخص‌های بورسی به دلیل جاماندگی سهام فرابورسی نسبت به سهام بورسی در ماه‌های اخیر است و این موضوع موجب شده بخشی از جریان تقاضا روانه نمادهای کوچک و باارزش بازار پایین فرابورسی شود. بررسی بازدهی سه نماگر مذکور از کف دوم آبان‌ماه نشان می‌دهد که شاخص کل به دلیل رشد بیشتر نمادهای شاخص‌ساز و شرکت‌های با ارزش بازار بالا، عملکرد بهتری از خود برجای گذاشته است و در این بازه زمانی با رشد 7 /28درصدی همراه شده است. شاخص هم‌وزن که وزن شرکت‌ها را یکسان در نظر می‌گیرد، در این برش زمانی رشد 4 /24 درصدی را تجربه کرده است و درنهایت شاخص کل فرابورس نیز 6 /19 درصد بر ارتفاع خود افزوده است. گسیل‌شدن پول به سمت سهام کوچک بورسی و فرابورسی، یکی از محتمل‌ترین سناریوها درمورد پیش‌بینی روند آتی بازار است. درواقع پس از رشدهای قابل‌توجهی که در سهام بزرگ بازار صورت گرفته است، برخی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند پول خود را به سمت‌وسوی سهم‌ها و صنایعی ببرند که از رشد اخیر بازار جا مانده‌اند، یا رشد کمتری را تجربه کرده‌اند. رشد دلار نیمایی در چند وقت اخیر یکی از مهم‌ترین محرک‌های بازار بوده است که به پایداری صعود شاخص‌ها در تالار شیشه‌ای کمک شایانی کرده است. بعد از روی کار آمدن دولت چهاردهم، رشد دلار نیمایی شتاب بیشتری به خود گرفت و این موضوع بر تقویت تقاضا در بازار اثرگذار بود. از سوی دیگر دلار در بازار آزاد نیز به قله تاریخی خود رسید و در روز چهارشنبه وارد کانال 73 هزار تومان شد؛ این موضوع نیز تاثیر بسزایی بر تقویت تقاضا در جریان معاملات تالار شیشه‌ای داشت. بازار سهام در هفت ماه نخست سال جاری، یکی از تاریک‌ترین دوران خود را تجربه کرد و ریسک سیستماتیک ناشی از حوادث و فعل و انفعالات خاورمیانه بازار را در مضیقه و تنگنا قرار داد و بازار در مسیر نزولی حرکت کرد. بعد از فروکش کردن تب التهابات منفی و آرام‌ شدن نسبی فضا، بورس تهران نیز از اوایل آبان، نفسی چاق کرد و در مسیر صعود قرار گرفت و توانست قله تاریخی خود را بازپس‌گیری کند. البته همچنان شاخص هم‌وزن فاصله معناداری با قله تاریخی تجربه‌شده در اردیبهشت‌ماه سال گذشته دارد و این بدین معناست که در سال جاری، سهام کوچک نسبت به سهام بزرگ افت بیشتری را متحمل شده است و از این منظر می‌توان برای سهام کوچک، پتانسیل رشد قیمتی بیشتری را متصور شد. به نظر می‌رسد با هجوم تقاضا به سمت نمادهای کوچک بازار، شاخص هم‌وزن نیز در روزهای آتی بتواند مجدداً به قله تاریخی خود برسد. 

بازار ارز

قیمت دلار در بازار آزاد در آذرماه وارد کانال 70 هزار تومان شد و نرخ ارز توانسته در این کریدور، سه کانال نیز جلوتر برود و به کانال تاریخی 73 هزار تومان برسد. رشد دلار به سمت ارتفاعات بالاتر در نتیجه تطابق خود با متغیرهای اقتصاد کلان حادث شده است و طبیعتاً در این هنگام رشد مستمر نقدینگی، به عنوان مهم‌ترین مولفه در این زمینه خودنمایی می‌کند. نکته قابل توجه در وضعیت فعلی این است که به نظر می‌رسد مجدداً موج جدیدی از انتظارات تورمی در کلیات جامعه ایران ظهور کرده است؛ در تایید این مدعا می‌توان به نمودارهای قیمت‌ها در بازارهای دارایی رجوع کرد، علاوه بر شاخص کل بورس که در روز چهارشنبه به قله تاریخی خود رسید، اکنون دلار بازار آزاد نیز در ارقام تاریخی در حال پیشروی است که حاکی از داغ‌شدن مجدد تنور انتظارات تورمی در بطن و متن جامعه ایران است. بررسی بازدهی نرخ ارز در سال جاری نشان می‌دهد که قیمت اسکناس آمریکایی در بازار آزاد در سال جاری با رشد 21درصدی همراه شده و به کانال 73 هزار تومان رسیده است. قیمت دلار معاملات سال گذشته را نیز با رشد 8 /25درصدی و در قیمت 60 هزار و 500 تومان به پایان رسانده بود. به‌رغم بروز و ظهور انواع و اقسام ریسک‌ها در نیمه نخست سال جاری، دلار با تحرکات بازارساز در بازار آزاد محبوس شد و نتوانست به جز مقاطعی کوتاه به سمت ارتفاعات بالاتر پیشروی داشته باشد و بازدهی دلار در شش ماه نخست سال منفی بود؛ اما در نیمه دوم سال دلار 1 /23 درصد بر ارتفاع خود افزوده و از کانال 59 هزار تومان به کانال 73 هزار تومان رسیده است. 

بازار طلا و سکه

با تداوم پیشروی نرخ ارز در بازار آزاد مجدداً موجی از تقاضا روانه بازار طلا و سکه شده است. صندوق‌های طلا در هفته گذشته با استقبال قابل‌توجهی همراه شدند. در معاملات روز چهارشنبه دومین رکورد برتر ارزش معاملات صندوق‌های طلا در سال جاری به ثبت رسید و برای دومین‌بار در تاریخ معاملات صندوق‌های طلا ارزش معاملات بیش از سه هزار میلیارد تومان در این صندوق‌ها رقم خورد. میانگین ارزش معاملات صندوق‌های طلا در هفته گذشته نیز دو هزار و 127 میلیارد تومان بود. این صندوق‌ها در تمام روزهای معاملاتی هفته گذشته با ورود پول همراه شدند و در مجموع پنج روز معاملاتی هفته گذشته دو هزار و 415 میلیارد تومان وارد این صندوق‌ها شد. با ورود پول برای سیزدهمین روز متوالی به این صندوق‌ها، مقدار تجمعی ورود پول به صندوق‌های طلا از ابتدای سال به 24 هزار و 199 میلیارد تومان رسید. ارزش دارایی‌های تحت تملک 13 صندوق طلای حاضر در بازار نیز از مرز 85 هزار میلیارد تومان عبور کرده است. با احتساب دلار 73 هزار‌تومانی در بازار آزاد، ارزش دلاری دارایی‌های تحت مدیریت صندوق‌های طلا به یک میلیارد و 164 میلیون دلار رسیده است. پنج صندوق طلای جدید نیز در راه است که پذیره‌نویسی دو صندوق انجام شده و سه صندوق جدید نیز در روزهای آتی پذیره‌نویسی خواهند شد تا تعداد صندوق‌های طلای فعال حاضر در بازار به 18 صندوق طلا برسد. در معاملات روز چهارشنبه، هر گرم طلای 18 عیار با رشد 36 /1‌درصدی همراه شد و به چهار میلیون و 830 هزار تومان رسید. سکه امامی در بازار آزاد نیز در قیمت 53 میلیون و 475 هزار تومان میان خریداران و فروشندگان معامله شد. قیمت هر قطعه نیم‌سکه به 28 میلیون و هر قطعه ربع سکه نیز به 17 میلیون و 500 هزار تومان رسید. 

بازار نفت

قیمت نفت به دلیل افزایش تقاضا در چین و کاهش عرضه نفت در اروپا افزایش یافت. قیمت نفت برنت دریای شمال در روز چهارشنبه با پنج سنت یا 07 /0 درصد افزایش به ۷۲ دلار و ۱۹ سنت در هر بشکه رسید. نفت وست تگزاس اینترمدییت آمریکا با ۲۲ سنت یا 32 /0 درصد افزایش به ۶۸ دلار و ۵۹ سنت در هر بشکه رسید. روند کلی نشان می‌دهد که هر دو شاخص در روز چهارشنبه نزدیک به یک درصد افزایش یافتند. قیمت نفت سبد اوپک با ۲۹ سنت معادل 40 /0 درصد افزایش به ۷۱ دلار و ۹۶ سنت در هر بشکه رسید. نفت سبک عربستان در سبد اوپک نیز با ۳۲ سنت معادل 45 /0 درصد افزایش به ۷۱ دلار و ۹۹ سنت رسید. نفت سنگین ایران در سبد اوپک در آخرین قیمت‌گذاری ۶۷ دلار و ۳۹ سنت تعیین شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که چین در سال ۲۰۲۵ برای رشد اقتصاد خود سیاست‌های پولی متنوعی را اتخاذ خواهد کرد. در نتیجه رشد اقتصاد در این کشور تقاضا برای نفت نیز افزایش می‌یابد و موجب تعدیل عرضه و تقاضا در بازار نفت خواهد شد. آمار‌ها نشان می‌دهد که واردات نفت خام چین نیز سالانه برای اولین‌بار در هفت ماه اخیر رشد کرده است. از عوامل دیگری که در هفته اخیر باعث نوسان قیمت نفت شد؛ تحولات سوریه و سقوط حکومت این کشور است. در سوریه، شورشیان برای تشکیل دولت اقداماتی انجام دادند و بانک‌ها و بخش‌های صنعت نفت این کشور به زودی فعالیت خود را آغاز خواهند کرد. از طرفی اگر فدرال‌رزرو آمریکا در پایان نشست ۱۷ تا ۱۸ دسامبر خود، نرخ‌های بهره را یک‌چهارم درصد کاهش دهد، قیمت نفت افزایش خواهد یافت که تاثیر منفی در تقاضای چین دارد و باعث کاهش خرید نفت از سوی چین می‌شود.