واکنش به تحلیف ترامپ

یک هفته معاملاتی دیگر در بازارهای دارایی به اتمام رسید. در معاملات هفته گذشته بورس تهران، شاخص کل در سه روز ابتدایی هفته با افت همراه شد؛ اما در دو روز بعدی تقاضا به بازار برگشت و شاخص کل موفق شد محدوده دو میلیون و 800 هزار‌واحدی را مجدد بازپس‌ بگیرد. در بازار ارز، طلا و سکه نیز قیمت‌ها با رشد همراه شدند. نرخ ارز در بازار آزاد در کانال 82 هزار تومان در حال نوسان است و بازدهی 37درصدی را از ابتدای سال به ثبت رسانده است. در بازار طلا و سکه نیز با توجه به رشد قیمت دلار در بازار آزاد و افزایش بهای طلا در بازار جهانی، قیمت‌ها با صعود قابل ‌توجهی همراه شدند. نفت برنت نیز در کانال 79 دلار به ازای هر بشکه در حال نوسان است.

بازار سهام

معاملات بورس تهران در هفته گذشته در دو پرده متفاوت پیگیری شد. در سه روز نخست هفته، شاخص کل با افت همراه شد و از محدوده دو میلیون و 866 هزارواحدی تا سطح دو میلیون و 758 هزارواحدی عقب‌نشینی کرد. اما از روز سه‌شنبه، تقاضا در تالار شیشه‌ای افزایش پیدا کرد و شاخص کل از محدوده منفی به محدوده مثبت رسید. در روز پایانی هفته نیز شاخص کل با رشد قابل‌توجهی همراه شد و توانست مجدد کانال دو میلیون و 800 هزارواحدی را بازپس‌گیری کند. وضعیت بازار سهام در سال جاری به دو قسمت متفاوت تقسیم شده است؛ در هفت ‌ماه نخست امسال، با توجه به هجوم انواع و اقسام ریسک‌ها، بازار در مدار نزولی قرار گرفت و سازمان بورس به کرات برای کاستن از اثرات منفی ریسک‌های سیستماتیک، دامنه نوسان را در تالار شیشه‌ای دستکاری کرد و دامنه نوسان سه‌درصدی الان نیز محصول همان دوران است. ماجراهایی مانند حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق، عملیات وعده صادق 1، سقوط بالگرد حامل رئیس دولت سیزدهم و همراهان، بلاتکلیفی‌های سیاسی قبل از انتخابات، ترور اسماعیل هنیه در تهران، شهادت سید حسن نصرالله و عملیات وعده صادق 2 از جمله مهم‌ترین اتفاقاتی بودند که در هفت ‌ماه نخست سال جاری بر فضای بازار سهام سایه افکندند و موجبات ایجاد صف فروش در کف قیمتی روزانه را در بسیاری از نمادها ایجاد کردند. به‌گونه‌ای که شاخص کل در روز دوم آبان به کف یک میلیون و 970 هزارواحدی رسید و کانال دو میلیون‌واحدی را نیز از دست داد. اما پس از آن به تدریج با فروکش سطح تنش‌های منطقه بازار سهام وضعیت باثبات‌تری به خود گرفت و نماگرهای سهامی در مسیر صعودی قرار گرفتند و شاخص کل توانست حدود یک میلیون واحد افزایش ارتفاع را تجربه کند و از سطح یک میلیون و 970 هزارواحدی تا محدوده دو میلیون و 950 هزارواحدی پیشروی داشته باشد. پس از آن نیز از نوزدهم دی‌ماه بازار سهام گرفتار افزایش عرضه‌ها در کلیت خود شد و موج اصلاحی در بازار شکل گرفت؛ برخی از اهالی بازار سهام، عرضه‌های دو هفته اخیر تالار شیشه‌ای را به موضوع تحلیف ترامپ و آغاز به کار رسمی وی در کاخ سفید در 20 ژانویه منسوب می‌دانستند که به نظر این گزاره چندان قابلیت اتکا ندارد و دلیل عرضه‌های روزهای اخیر در تالار شیشه‌ای، نزدیکی شاخص کل به مرز روانی سه میلیون‌واحدی و شناسایی سود میان سرمایه‌گذاران بود. البته که دست‌به‌دست شدن‌های این‌چنینی سهام در میان سرمایه‌گذاران مختلف و چرخش پول میان صنایع در نهایت به نفع فضای بازار سهام خواهد بود و استحکام و ثبات بیشتری به روندهای بازار سهام می‌بخشد. در معاملات روز یکشنبه، پرونده دی‌ماه بازار سهام نیز بسته شد و بررسی آمارها نشان می‌دهد که در جریان معاملات دهمین ماه از سال، شاخص کل با رشد 5 /4درصدی همراه شد و توانست خود را از سطح دو‌ میلیون و ۶۸۰‌ هزارواحدی در پایان آذر به محدوده دو‌ میلیون و ۸۰۰‌ هزارواحدی در پایان دی‌ماه برساند. در آبان و آذر نیز این شاخص به ترتیب با رشد 5 /12 و 7 /18‌درصدی همراه شده بود. آخرین‌باری که شاخص کل بورس توانسته بود در سه ماه متوالی با رشد همراه شود به پاییز و زمستان سال ۱۴۰۱ بازمی‌گردد که نماگر اصلی بازار سهام در سه ماه آبان، آذر و دی ۱۴۰۱ موفق به رشد در سه ماه متوالی شده بود. شاخص هم‌وزن نیز در معاملات دی‌ماه رشد 3 /7‌درصدی را تجربه کرد و به سطح ۸۸۷‌ هزارواحدی رسید. این شاخص نیز برای سومین ماه متوالی با رشد همراه شد. شاخص هم‌وزن در جریان معاملات دی‌ماه توانست قله تاریخی تجربه‌شده خود در بهار ۱۴۰۲ را مجدد فتح کند. رشد بیشتر شاخص هم‌وزن نسبت به شاخص کل در دی‌ماه گویای این نکته است که در دی‌ماه، حال و روز سهام کوچک و با ارزش بازار پایین بهتر از سهام بزرگ و شاخص‌ساز بوده است. در معاملات دی‌ماه، شاخص هم‌وزن توانست پس از ۴۰۳‌ روز معاملاتی قله تاریخی تجربه‌شده در اردیبهشت سال گذشته را مجدد فتح کند. قله تاریخی این شاخص در محدوده 870 هزارواحدی قرار داشت که در اردیبهشت ۱۴۰۲ موفق به تجربه این سطح شده بود. تفاوت رشد سال ۱۴۰۳ و روند صعودی قبلی بازار (حد فاصل آبان ۱۴۰۱ تا اردیبهشت ۱۴۰۲) این بود که روند صعودی قبلی بازار با خودنمایی سهام کوچک بازار همراه بود و ابتدا شاخص هم‌وزن قله سال 13۹۹ را فتح کرد و پس از آن شاخص کل موفق به عبور از قله مرداد 13۹۹ شد، اما روند صعودی فعلی بازار با جولان شاخص‌سازها و سهام بزرگ بازار همراه بود و ابتدا شاخص‌ کل موفق به عبور از قله اردیبهشت ۱۴۰۲ شد و با مقداری تاخیر شاخص نیز در دی‌ماه موفق به فتح قله ۱۴۰۲ شد.

بازار ارز

دلار در بازار آزاد در روز چهارشنبه در نزدیکی‌های کانال 83 هزار تومان معامله می‌شد و نرخ شاخص ارزی اکنون در قله تاریخی خود قرار دارد. میانگین قیمت اسکناس آمریکایی در بازار آزاد در نیمه دوم سال در کانال 71 هزار تومان قرار دارد. بسیاری، آغاز به کار رسمی ترامپ در کاخ سفید را به منزله شروع دوران فشار حداکثری از سوی آمریکا قلمداد می‌کردند و این موضوع باعث شد در هفته گذشته، موجی از تقاضای سفته‌بازانه راهی بازار ارز، طلا و سکه شود و دلار را به نزدیکی‌های کانال 83 هزار تومان برساند. به نظر می‌رسد که دلار در سطوح فعلی تثبیت نخواهد شد و بازارساز دلار را با راهکارهای مختلف به سمت مقادیر پایین‌تر هدایت خواهد کرد. دلار معاملات سال گذشته را در قیمت 48 هزار و 100 تومان به پایان رساند و با رسیدن نرخ ارز به کانال 82 هزار تومان، بازدهی دلار از ابتدای سال به 37 درصد رسیده است. نکته قابل توجه این است که بازدهی دلار در نیمه نخست سال به‌رغم ظهور انواع ریسک‌های سیستماتیک منفی بود. اما از اوایل مهرماه روند صعودی نرخ ارز آغاز شد و دلار با عبور از کانال‌های 70 و 80 هزار تومان، اکنون در کانال 82 هزار تومان معامله می‌شود.

بازار طلا و سکه

در بازار طلا و سکه نیز با توجه به رشد بهای طلا در بازار جهانی و همچنین افزایش قیمت دلار در بازار آزاد، قیمت‌ها در هفته گذشته با رشد همراه شدند. در معاملات روز چهارشنبه، هر گرم طلای 18 عیار به پنج میلیون و 474 هزار تومان رسید. سکه امامی نیز وارد کانال 58 میلیون تومان شد. سکه بهار آزادی نیز در قیمت 55 میلیون و 600 هزار تومان میان خریداران و فروشندگان دست‌به‌دست شد. در میان قطعات کوچک‌تر خانواده سکه طلا نیز نیم‌سکه به 32 میلیون و 200 هزار تومان رسید و ربع‌سکه نیز وارد کانال 18 میلیون تومان شد. صندوق‌های طلا نیز در معاملات هفته گذشته با استقبال قابل‌توجه حقیقی‌ها همراه شدند؛ به‌گونه‌ای که این صندوق‌ها در هر پنج روز معاملاتی هفته گذشته با ورود پول حقیقی مواجه شدند. همچنین در آغازین روز هفته نیز معاملات ثانویه صندوق قیراط به‌عنوان هجدهمین صندوق طلای فعال در بازار آغاز شد. در سال جاری پنج صندوق طلا پذیره‌نویسی شده است تا تعداد صندوق‌های طلای فعال در بازار به عدد 18 برسد؛ طبیعتاً افزایش تعداد صندوق‌ها سبب خواهد شد تا این صندوق‌ها به دنبال تاکتیک‌های گوناگون برای افزایش بازدهی باشند و اثر مثبت این موضوع در کسب بازدهی‌های بالا برای سرمایه‌گذاران نمایان خواهد شد. استقبال از معاملات صندوق‌های طلا در سال جاری به‌گونه‌ای بوده است که اخیراً یکی از صندوق‌های بازار تصمیم گرفت به اولین فراصندوق طلا تبدیل شود.

بازار نفت

بهای معاملات نفت برنت با ۹ سنت افزایش، به ۷۹ دلار و ۳۸ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدییت آمریکا نیز با یک سنت افزایش، به ۷۵ دلار و ۸۴ سنت در هر بشکه رسید. هر دو شاخص، روز سه‌شنبه، پس از اینکه ترامپ، طرح فوری برای حداکثر کردن تولید نفت و گاز از جمله اعلام وضعیت اضطراری ملی برای سرعت بخشیدن به صدور مجوزها، تعدیل حفاظت‌های زیست‌محیطی و خروج از پیمان اقلیمی پاریس را اعلام کرد، با کاهش قیمت بسته شدند. ییپ جون رونگ، استراتژیست بازار در شرکت آی‌جی گفت: فعالان بازار تلاش می‌کنند سیگنال‌های مختلفی را که دوره جدید ریاست‌جمهوری ترامپ، برای روند قیمت نفت ایجاد کرده است، هضم کنند. تمرکز کوتاه‌مدت بر این موضوع خواهد بود که آیا ذخایر نفت استراتژیک آمریکا پر می‌شوند یا نه. همچنین سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ نیز مورد توجه خواهند بود. تحلیلگران بانک مورگان استنلی در یادداشتی نوشتند: سیاست انرژی جدید ترامپ بعید است باعث سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت شود یا در رشد تولید نفت آمریکایی تغییری ایجاد کند. با این حال، روند حذف تقاضا برای محصولات پالایشی را آهسته می‌کند. تحلیلگران همچنین این سوال را مطرح کردند که آیا وعده ترامپ برای پر کردن مجدد ذخایر استراتژیک، تغییری در تقاضای نفت ایجاد می‌کند، زیرا خرید نفت برای ذخایر اضطراری در دولت بایدن آغاز شده بود. سرمایه‌گذاران نیز با نامعلوم ماندن سیاست تجاری ترامپ، محتاط ماندند. رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد در فکر اعمال تعرفه‌های ۲۵درصدی بر واردات از کانادا و مکزیک از اول فوریه است، نه در اولین روز ریاستش که قبلاً وعده داده بود. وی همچنین افزود که دولت او، احتمالاً خرید نفت از ونزوئلا را که یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان نفت به این کشور است، متوقف خواهد کرد. در همین میان، یک طوفان زمستانی کم‌سابقه روز سه‌شنبه، در سراسر منطقه گلف کاست آمریکا به وقوع پیوست و بسیاری از مناطق این کشور در یخبندان عمیق خطرناک باقی ماندند. مقامات خط لوله داکوتای شمالی، روز سه‌شنبه اعلام کردند که تولید نفت این ایالت، به دلیل سرمای شدید هوا و مشکلات عملیاتی مرتبط با آن، بین ۱۳۰ تا ۱۶۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است. بر اساس گزارش رویترز، تاثیر طوفان بر عملیات نفت و گاز در تگزاس محدود بود، وقفه حداقلی در جریان گاز و قطعی برق کم وجود داشت و موجودی‌های بنزین فراوانی در جایگاه‌های سوخت بود، زیرا بسیاری از جاده‌ها و بزرگراه‌ها بسته بودند.