چگونه می‌توان از بیابان به نفع اقتصاد بهره گرفت؟
یک بیابان ثروت
یک‌سوم خاک ایران بیابان و کویر است که بر اساس گزارش سال 2006 UNDP، اگر به سلول‌های خورشیدی مجهز می‌شدند می‌توانستند انرژی یک‌ساله تمام مردم ساکن در پنج قاره جهان را تامین کنند، این گزارش مربوط به زمانی است که راندمان پانل‌های خورشیدی در بهترین حالت 15 درصد بود در حالی که اکنون به 32 درصد رسیده است.
یک‌سوم خاک ایران بیابان و کویر است که بر اساس گزارش سال 2006 UNDP، اگر به سلول‌های خورشیدی مجهز می‌شدند می‌توانستند انرژی یک‌ساله تمام مردم ساکن در پنج قاره جهان را تامین کنند، این گزارش مربوط به زمانی است که راندمان پانل‌های خورشیدی در بهترین حالت 15 درصد بود در حالی که اکنون به 32 درصد رسیده است. توضیح بیشتر اینکه، ما می‌توانستیم تولید‌کننده اول انرژی در دنیا باشیم، حتی صادرکننده و ثروتمند شویم، بدون اینکه منابع آب‌های زیرزمینی را از دست دهیم و گازهای گلخانه‌ای تولید کنیم؛ موضوعی که به واسطه مدیریت توسعه و بهره‌برداری صحیح از بیابان‌ها ممکن بود و امکان‌پذیر است.
هفدهم ژوئن، برابر با بیست و هشتم خرداد، بیست و سومین سالی است که ساکنان زمین، روز جهانی مقابله با بیابان‌زایی را برگزار می‌کنند. دقت کنیم که هدف این روز، بیابان‌زدایی نیست! چرا‌که بیابان هم در جایی که به صورت طبیعی استقرار دارد، بهترین پاسخ طبیعت به شرایط زیست‌بوم است و نباید زدوده شود. آنچه خطرناک است، بیابان‌زایی است و مصداق بیابان‌زایی فقط در هجوم ماسه‌های روان نیست! نابودی ارومیه، بختگان، جلگه خوزستان، دشت سیستان و جازموریان در شمار مصداق‌های بیابان‌زایی است، فرونشست زمین در تخت جمشید، نقش رستم، تهران، و ابی بیگلو اردبیل هم این‌گونه است و البته خودسوزی زمین در خان میرزا یا پریشان هم شناسه‌ای دیگر بر بیابان‌زایی است. بیابان‌زایی از ازدیاد جمعیت و مصرف‌گرایی می‌آید؛ از اشتیاق بیشتر به تولید و بلعیدن انرژی و از عدم توجه به قوانین طبیعت در چیدمان توسعه. باید از دولت بخواهیم تا اولویت توسعه خود را استحصال انرژی‌های نو و رونق کسب‌وکارهای سبز قرار دهد؛ و البته از خود هم بخواهیم با زمین مهربانانه‌تر رفتار کنیم. با کاهش استفاده از خودرو شخصی، کاهش تولید زباله، استفاده از دوچرخه و عدم استعمال دخانیات به مهار بیابان‌زایی کمک می‌کنیم.
از طرفی باید درک کنیم استفاده صحیح از توان بیابان‌ها می‌تواند صندوق ارزی پایداری برای ایرانیان باشد و برای مردم شهرهای اطراف کویر معیشتی فراهم کند که برای آنها درآمد همراه داشته باشد.
طبق آمار سازمان جهاد کشاورزی، در دو دهه اخیر حدود یک‌سوم کل روستاهای کشور خالی از سکنه شدند و این بحران حاشیه‌نشینی را مضاعف کرده، این نشانه بیایان‌زایی است. به عبارت دیگر، حاصلخیزی خاک کم شده است و مردم آب ندارند و با پناه آوردن به سم و کود بیشتر هم نمی‌توانند معیشت خود را تامین کنند و چاره‌ای جز مهاجرت پیدا نمی‌کنند.
پژوهش دقیقی در مورد افزایش نرخ سالانه بیابان در کشور انجام نشده است، اما شواهد نشان می‌دهد سالانه یک درصد به بیابان‌های کشور اضافه می‌شود. علاوه بر این، فرسایش خاک معضل دیگری است که با روند بیابان‌زایی نمود پیدا می‌کند، اکنون حدود 75 میلیون هکتار از اراضی کشور تحت تاثیر فرسایش آبی و 20 میلیون هکتار تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارند و حدود پنج میلیون هکتار نیز متاثر از فعالیت‌های کشاورزی هستند.
