سکته در زندگی

دنیا عیوضی: تصویر سکته مغزی در ما با افراد مسن یا میانسال منطبق است اما اینکه «سکته مغزی در کشور ما از شیوع بالایی برخوردار است به گونه‌ای که احتمال بروز سکته مغزی در جوانان ایرانی هفت برابر بیش از جوانان غربی است» یعنی قاعده سنی نمی‌توان برای این خطر همواره در کمین در نظر گرفت.

شهرام اویس‌‌قرن، متخصص مغز و اعصاب و دبیر دهمین کنگره استروک ایران این خبر را اعلام کرده است. حالا به این معادله، افزایش سن جمعیت را که از افزایش‌دهنده‌های احتمال بروز سکته مغزی است هم می‌توان اضافه کرد تا نگرانی‌ها در این بخش افزایش یابد.

 اما چرا جوانان ایرانی هم در معرض عارضه مغزی قرار گرفته‌اند؟ پاسخ آن مانند بسیاری از موارد مشابه، به تغییر در سبک زندگی بازمی‌گردد. میزان اسکان جمعیت ایران در شهرها، بیش از دو برابر ابتدای انقلاب است و فرهنگ غلط عدم تحرک، عدم مصرف میوه و سبزی، چاقی را به ارمغان آورده که مصادف با افزایش احتمال سکته مغزی است. 

مراجعه نکردن به پزشک با وجود داشتن علائم و ادامه ندادن روند درمان حتی در صورت مراجعه و تشخیص هم مشکلی دیگر بر سر راه کاهش آمار این بیماری است. 

مسائل ژنتیک هم در بروز سکته مغزی نقش دارد و افرادی که سابقه خانوادگی این عارضه را دارند بیشتر در معرض خطر هستند. سکته مغزی به دو دسته تقسیم می‌شود؛ سکته‌هایی که در اثر خونریزی در بافت مغز ایجاد می‌شوند و سکته‌هایی که در اثر ایجاد لخته در عروق مغز خود را نشان می‌دهند.

 در مورد دوم اگر در سه ساعت اول بروز علائم به پزشک مراجعه شود، تزریق داروی حل‌کننده لخته می‌تواند تا حد زیادی سلول‌های مغز را نجات دهد و از ایجاد تصویر هولناک فلج دائمی یا ناتوانی بیمار در صحبت کردن جلوگیری کند.

فشار خون بالا، دیابت، بیماری‌های قلبی به ویژه اختلالات ریتم قلب، کلسترول بالا، تنگی عروق گردنی و عوامل با شیوع کمتر مانند مصرف قرص‌های ضدبارداری، اختلال در انعقاد خون، بیماری‌های مزمن التهابی، کم‌تحرکی، سیگار و الکل و برخی داروها، همه در ابتلا به سکته مغزی موثر هستند. اما همچنان رتبه اول خطرآفرینی را فشار خون مزمن به خود اختصاص داده است. 

اگر علائمی مانند بروز ناگهانی ضعف یا فلج یک‌طرفه، احساس بی‌حسی یا حس ناخوشایند مانند گزگز یا خواب‌رفتگی یک طرف بدن و صورت، اختلال در صحبت کردن یا درک به صورت ناگهانی، اختلال ناگهانی راه رفتن و سردرد بسیار شدید بدون سابقه قبلی در هر یک از ما بروز کرد یعنی یک زنگ خطر جدی و بدون درنگ باید به سراغ متخصص مغز و اعصاب رفت یا اگر شب‌هنگام این عارضه به سراغ فردی آمد، مراجعه فوری به اورژانس با آمبولانس و نه با خودرو شخصی، حتماً آسیب‌ها را به حداقل ممکن می‌رساند.