عصر بایدن

  زهرا اکبری: با روی کار آمدن جو بایدن گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال رفع تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به ‌برجام در رسانه‌ها منتشر و تحلیل‌های گوناگونی در محافل رسانه‌ای جهان مطرح شد. بایدن که در زمان شکل‌گیری توافق برجام در دولت باراک اوباما نقش معاون او را بر عهده داشت در طول کمپین انتخاباتی و جدال با رقیب جمهوریخواه، بارها دونالد ترامپ را به دلیل خروج از توافق هسته‌ای با ایران مورد شماتت قرار داد و تاکید کرد در صورت پیروزی و راهیابی به کاخ سفید، برجام را احیا می‌کند. در همین راستا دولت بایدن از به‌روزرسانی تحریم‌های اتمی ایران خودداری کرد اما به تحریم‌های مرتبط با نقض حقوق بشر و همچنین تحریم‌های مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب ادامه داد. درباره آنچه در این دو سال در تهران و واشنگتن به علاوه پایتخت‌های سایر کشورهای عضو برجام گذشت که عملاً به طولانی شدن احیای برجام منجر شد بسیار گفته و نوشته شده، اما امروز مهم‌ترین پرسش این است که آیا احیای برجام آن هم در شرایط این روزهای ایران و جامعه جهانی امکان‌پذیر است؟ بسیاری از کارشناسان معتقدند باید بپذیریم که برجام دیگر به تنهایی برای غرب موضوعیت ندارد. تا پیش از حمله روسیه به اوکراین، برجام اولین موضوع اصلی بین ایران و غرب بود، اما امروز اوضاع به‌طور کلی تغییر پیدا کرده است. ادعای کمک پهپادی ایران به روسیه در جنگ اوکراین این پیش‌فرض را برای کشورهای غربی به وجود آورده که ایران برای مقابله با غرب با روسیه متحد شده است. امروز اتحاد ایران با روسیه علیه غرب و همچنین اعتراضات داخلی در ایران به اولویت اروپا و آمریکا در مواجهه با تهران تبدیل شده و مساله احیای برجام را به یک موضوع فرعی تبدیل کرده و به حاشیه برده است. در همین راستا مقامات دولت بایدن در مورد ناآرامی‌ها در ایران و ادعای حمایت از ایرانیان اذعان کردند که به فشار و تحریم بیشتر علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه خواهند داد. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید مدعی حمایت از مردم ایران شد و اذعان کرد آمریکا به همراه شرکای خود در سراسر جهان، به اعمال هزینه و فشار علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه می‌دهد. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت با کمیته حقیقت‌یاب شورای حقوق بشر سازمان علیه جمهوری اسلامی ایران همکاری خواهد کرد. پیش از این نیز، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با ادعای حمایت از حقوق مردم ایران مدعی شده بود: ما و دیگر کشورها در سراسر جهان به پاسخگو کردن مقامات ایران ادامه خواهیم داد. در این پرونده تلاش می‌کنیم علاوه بر بررسی روند تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران در سال‌های اخیر به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که تحریم‌های عصر بایدن چه تفاوتی با تحریم‌های عصر ترامپ دارد؟ دولت بایدن چه تحریم‌هایی علیه ایران اعمال کرده است؟ هدف او از اعمال تحریم‌های جدید چیست؟