نیمه مربیان

کمتر از دو ماه دیگر دور دوم ریاست‌جمهوری حسن روحانی آغاز می‌شود و اگر او روش دور نخست را تکرار کند، در همان روز تحلیف فهرست وزرای پیشنهادی خود را به مجلس تقدیم خواهد کرد. با توجه به تعویق بررسی لایحه تفکیک سه وزارتخانه در مجلس، به نظر می‌رسد روحانی باید 18 نام را برای تشکیل «هیات وزیران» دوازدهم به مجلس ارائه دهد. گمانه‌زنی درباره ترکیب هیات وزیران از مدت‌ها قبل - حتی پیش از پیروزی روحانی در انتخابات 29 اردیبهشت- آغاز شد اما اخیراً محمدعلی نجفی، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور در مصاحبه‌ای پیش‌بینی کرده «50 درصد کابینه فعلی تغییر می‌کند». «کابینه» البته عنوانی عمومی‌تر از «هیات وزیران» است و علاوه بر 18 وزیر دارای حق رای، شامل 12 معاون رئیس‌جمهور1، رئیس‌کل بانک مرکزی، رئیس ‌دفتر و برخی مشاوران رئیس‌جمهور نیز می‌شود. بنابراین نمی‌توان مطمئن بود که منظور نجفی از تغییر 50‌درصدی کابینه، تغییر نیمی از وزیران است یا نصف کل اعضای هیات دولت. حسن روحانی در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود تنها یک‌بار دست به ترمیم کابینه زد که هیچ سهمی از آن به تیم اقتصادی نرسید. (تنها تغییری که در چهار سال گذشته در ترکیب تیم اقتصادی دولت ایجاد شد، مربوط به تفکیک سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به دو سازمان «برنامه و بودجه» و «اداری و استخدامی» و اضافه شدن جمشید انصاری به تیم اقتصادی بود.) با این حال با توجه به اینکه این روزها اقتصاد مساله اول کشور است، انتظار می‌رود وزارتخانه‌ها و سازمان‌های اقتصادی بیش از دیگر بخش‌ها زیر ذره‌بین ارزیابی و بازنگری باشند. توفیق وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در مهار تورم و ایجاد ثبات اقتصادی، حمایت‌گرایی و رویکرد ضدبازار وزارت صنعت، ناکامی وزارت رفاه در کم کردن بار هدفمندی یارانه‌ها از روی دوش دولت، کارنامه موفق وزارت راه و شهرسازی در توسعه حمل‌ونقل و بستن پرونده مسکن مهر، معجزه وزارت نفت در افزایش تولید و صادرات نفت و گاز و پتروشیمی، برنامه‌ریزی کارآمد وزارت نیرو در تامین انرژی مورد نیاز کشور، عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در حوزه خودکفایی گندم، پیروزی مهم وزارت ارتباطات در حفظ و رونق دسترسی شهروندان به شبکه‌های ارتباطی، ضعف نسبی سازمان برنامه و بودجه در نظم‌دهی نظام بودجه‌ریزی و کندی سازمان اداری و استخدامی در ساماندهی نظام اداری می‌تواند بخشی از این ارزیابی تلقی شود.

در جریان تبلیغات انتخاباتی برخی ویژگی‌های شکلی کابینه دوازدهم به صورت وعده مطرح شد: جوان شدن نسبی اعضای دولت، استفاده بیشتر از گروه‌های اقلیت یا تقویت نقش خانم‌ها در سطح اول مدیریت. از سوی دیگر تردیدی نیست که چانه‌زنی‌های سیاسی در تعیین آرایش نهایی کابینه دوازدهم تاثیرگذار خواهند بود. با وجود این اگر حسن روحانی در آغاز دولت دوم خود دستور کار اصلی را بر نجات اقتصاد ایران از چندین و چند مشکل و بحران ریز و درشت قرار داده باشد، باید انسان‌های درست را در مناصب درست بنشاند. در پرونده پیش‌رو تلاش کرده‌ایم به این پرسش پاسخ دهیم که «چگونه؟»