جشنواره شوک

در مقطع کنونی چهار بزنگاه سیاسی - اقتصادی حساس پیش‌روی اقتصاد ایران است و در هر یک از این چهار مرحله تصمیم‌گیری سیاستگذار می‌تواند روند صعودی شکل‌گرفته در بازارهای مالی و غیرمالی را تحت تاثیر خود قرار دهد. هر یک از این چهار بزنگاه به ترتیب تاریخ عبارتند از:

1- مردادماه: اعمال تحریم‌های جدید ایران از سوی آمریکا

در این مرحله از تحریم‌ها مهم‌ترین بخش تحریمی توقف مبادلات پولی ایران با بانک‌هایی است که با چرخه دلار (Dollar Cycle) در تماس هستند که موجب کاهش حجم و افزایش هزینه تجارت با ایران خواهد شد. به نظر می‌رسد بازارها به ویژه بازار ارز و طلا به پیشواز این نوع از تحریم‌ها رفته است و این‌گونه از تحریم‌ها در قیمت امروز طلا و دلار دیده شده است و به نظر می‌رسد این بخش از تحریم‌ها امکان دارد توقف کوتاه‌مدت و روانی‌ای را در روند صعودی بازار بورس ایجاد کنند.

2- شهریورماه: سررسید سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت سالانه

در شهریورماه سال گذشته بانک‌ها با مجوز بانک مرکزی اقدام به کاهش نرخ سود کردند اما قبل از آن مسابقه‌ای بین بانک‌ها برای جذب سپرده‌های بلندمدت با نرخ سود 20 درصد شکل گرفت که بالغ بر 140هزار میلیارد تومان از این طریق سپرده جذب شد که در شهریورماه امسال سررسید خواهند شد. با توجه به وضعیت بانک‌ها در شرایط فعلی به نظر می‌رسد منجر به اضافه برداشت بانک‌ها از حساب آنها نزد بانک مرکزی خواهد شد. به نظر می‌رسد یک موج افزایش نقدینگی از محل افزایش پایه پولی در شهریورماه موج صعودی فعلی را در بازارها تداوم بخشد.

3- آبان‌ماه: اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران

هنوز برای بررسی اثرات این تحریم‌ها بر اقتصاد ایران شاید زود باشد ولی در تجارب پیشین تحریمی کاهش فروش نفت ایران و افت حجم صادرات نفت چرخه‌های رکودی فصلی و حتی سالانه را در اقتصاد ایران فعال خواهد کرد که این امر یک عامل کاهش تقاضا به همراه تورم موجود از بابت افزایش نرخ ارز و نقدینگی خواهد بود که برای صنایع بورسی با بازار هدف داخلی مانند خودروسازها، شرکت‌های غذایی، دارویی و... مشکل‌زا خواهد بود. ولی برای صنایع صادرات‌محور و همچنین بازار دلار و طلا روند صعودی آنها حتی با اعمال تحریم‌ها نیز حفظ خواهد شد.

4- اسفندماه: سررسید گواهی‌های سپرده ریالی بانک‌ها

پایان سال گذشته بانک مرکزی با یک سیاست مسکن مقطعی به دنبال آن بود که با افزایش نرخ سود بانکی بازارهای طلا و ارز را در کنترل خود بگیرد. این امر موجب تشدید رشد نقدینگی در قالب سپرده بلندمدت شد که فشاری مضاعف را بر ترازنامه بانک‌ها وارد کرده است. این سپرده‌ها در اسفندماه امسال سررسید خواهند شد که در صورت عدم تغییر سیاست بانک مرکزی افزایش اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی و افزایش نرخ بهره بانکی را موجب خواهد شد که مجدداً هم افزایش میزان نقدینگی از محل پایه پولی و هم افزایش نرخ رشد نقدینگی را تشدید خواهد کرد و فشار صعودی نقدینگی بر بازارها را حفظ خواهد کرد.