بحران اعتبار داخلی
تنزل اعتبار دولتها در داخل چه اثری بر سیاست خارجی دارد؟
زهرا اکبری: تحلیلگران سیاسی بر این باورند که تنزل اعتبار دولتها در داخل میتواند سیاست دولتها در عرصه بینالملل را بیاثر کند. برخی حتی اینگونه مطرح میکنند که یکی از عوامل خروج یکجانبه ترامپ از برجام ناآرامیهای داخلی در ایران بوده است. به این معنی که آنچه در داخل رخ داده به رئیسجمهور آمریکا این سیگنال را داده که از برجام خارج شود. بر مبنای این تحلیل ناآرامیهای اخیر در ایران هم میتواند به تضعیف جایگاه مذاکرهکنندگان منجر شود.
ابراهیم رئیسی در حالی به نیویورک سفر کرد که اعتراضات به مرگ مشکوک مهسا امینی در ایران در حال فزونی بود و سرنوشت مذاکرات برجام نیز در هالهای از ابهام قرار داشت. رئیسی در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه دیدار کرد. این دیدار در حالی انجام شده که هنوز نتیجه تلاشهای دیپلماتیک تهران و واشنگتن برای حلوفصل مسائل باقیمانده بر سر راه احیای توافق در جریان مذاکرات وین، مشخص نیست. خبرها حاکی از آن است که مذاکرات برجام پس از ارائه پاسخهای ایران و آمریکا به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا و نیز بررسی پیشنهادهای یکدیگر برای احیای توافق هستهای و لغو تحریمهای آمریکا، به نوعی به بنبست کشیده شده است. ایران تاکید دارد که حاضر به گذشتن از منافع ملی خود در مذاکرات نیست و آمریکا هم میگوید «امتیاز بیشتری» نخواهد داد. رئیسی در این دیدار لازمه حصول توافق را تضمینهای اطمینانبخش و بسته شدن پروندههای پادمانی ایران عنوان کرد. این در حالی است که در روزهای اخیر شاهد انتقاد قدرتهای اروپایی از سیاستهای ایران هستیم. این اتفاق ضربه سنگینی بود که بر جسم نیمهجان برجام زده شد و امید نیمبند به احیای آن را از بین برد. امانوئل مکرون بعد از دیدار با رئیسی گفت ایران باید هماکنون تصمیم بگیرد که آیا به دنبال توافق هستهای هست یا نه. مکرون همچنین گفت که به موضوع حقوق بشر و حقوق زنان در گفتوگو با رئیسی اشاره کرده است. جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز به تازگی اعلام کرده است که انتظار ندارد مذاکرات احیای برجام در حاشیه این رویداد بینالمللی پیشرفتی داشته باشد. بورل به خبرنگاران گفته بود: «پیشنهادی که توسط هماهنگکنندگان (متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای توافق احتمالی احیای برجام) ارائه شده روی میز است و در آنجا باقی خواهد ماند.» او تاکید کرد: «من راهحل بهتری نمیبینم و آن منسوخ نخواهد شد.» جک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا هم گفت که پس از عدم حمایت دولت باراک اوباما از اعتراضهای موسوم به جنبش سبز، «ما یاد گرفتیم که میتوان بیشتر به این موضوعات توجه کرد». در این پرونده تلاش میکنیم تاثیر ناآرامیهای داخلی بر سیاست خارجی را مورد بررسی قرار دهیم و به این پرسشها پاسخ دهیم که این ناآرامیها چه اثری روی چانهزنی ایران در مناسبات منطقهای و بینالمللی دارد؟