تشدید نابرابری آموزشی
خطر بازماندن دانش‌آموزان طبقات محروم از تحصیل چقدر جدی است؟
جواد حیدریان: الدار شفیر و سندهیل مولاینیتن در کتاب «فقر احمق می‌کند» این گزاره را مطرح می‌کنند که فقر، کمبود و کمیابی به گونه‌ای ذهن ما را تسخیر و هدایت می‌کند که ناخواسته به سمت تصمیمات غلط و نامعقول حرکت می‌کنیم. در حقیقت این دو معتقدند فقر علاوه بر چهره مالی و اقتصادی، یک چهره زشت دیگر هم دارد؛ آنجا که جیب خالی باعث می‌شود ذهن هم خالی بماند. زمان زیادی تا شروع سال تحصیلیِ جدید نمانده و احتمالاً ویروس کرونا می‌تواند درهای مدارس را بسته نگه دارد. توقف تحصیل دانش‌آموزان که شدنی نیست اما آموزش مجازی هم مشکلات خاص خودش را دارد. اکنون بخش بزرگی از خانواده‌های مناطق کم‌برخوردار امکان اتصال به اینترنت ندارند، یا اگر اینترنت دارند، گوشی هوشمند ندارند، یا اگر این دو تا را دارند ولی شبکه شاد... از طرفی مشکلات آموزش کودکان «با نیازهای ویژه» در فضای مجازی هم در جای خود قابل اندیشه کردن است. خطر افزایش بازماندنِ دانش‌آموزان مناطق کم‌برخوردار از آموزش چقدر جدی است و در شرایط کسری بودجه دولت چه راه‌حلی دارد؟
بعد از آنکه دانشمندان از خطرات گسترش کرونا و فراگیری این پاندمی برای سال‌ها بر زندگی مردم دنیا سخن گفتند و به سیاستگذاران کشورها توصیه کردند، سایه این ویروس کوچک اما پرخسارت را بر سر جوامع همیشگی فرض کنند، این سوال به وجود آمده که شیوه مدیریت برخی امور از جمله آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها چگونه خواهد بود. ویژگی این ویروس و سرعت انتقال و زمین‌گیر کردن چنان است که کار در محیط‌های سربسته و تجمعی باید متوقف شود. در این شرایط تحمیلی و ناگهانی دانش‌آموزان برای یادگیری و آموزش نیازمند ابزارهای نوین مثل تلفن‌های هوشمند و لپ‌تاپ و کامپیوتر هستند. همین معضل بزرگی است که این روزها دولت‌ها و مردم با آن درگیر هستند. در ایران نیز حرکت به سمت آموزش آنلاین و اینترنتی از ابتدای شیوع کرونا مطرح شد اما کمبودهای شدید بودجه‌ای و فشار اقتصادی چنددهه‌ای تحمیل‌شده بر کشور و سیاست‌های غلط تقابل با جهان حالا ما را به روزی انداخته که حتی سواد آموزشی دانش‌آموزان نیز به تحریم و کسری بودجه ناشی از سوءمدیریت و فساد گره خورده است. نرم‌افزار «شاد» ابداع نهاد آموزش و پرورش در ایران برای ورود به دوره جدید آموزش از بستر اینترنت است. این اپ در مرحله اول صرفاً روی اندروید نصب می‌شد و از قضا به دلیل تحریم بر روی گوشی‌های ios نصب نمی‌شد. این بستر یک سیستم اختصاصی برای آموزش و پرورش است که جز مسائل آموزشی و پرورشی موارد دیگری در آن وجود ندارد. حالا باید به این پرسش‌ها پاسخ داد که خانواده‌هایی که توان تامین گوشی هوشمند ندارند و احتمالاً هزینه اینترنت نیز در توان آنها نباشد چگونه باید آموزش ببینند؟ جا ماندن یا اخلال در روند طبیعی آموزش دانش‌آموزان چه تبعاتی در آینده برای جامعه دارد؟ چرا باید کشور در موقعیتی قرار گرفته باشد که چنین ظلم‌هایی به نوباوگان در آستانه تحصیل وارد شود؟
