قناعت به درد*

جواد حیدریان: پایین آمدن تعدد مراجعه مردم به مراکز درمانی، سیگنال مهمی از تحولات اقتصادی و اجتماعی ایران را مخابره می‌کند. نمایشگری که بیش از آنکه نشانگر بالا رفتن کیفیت سلامت مردم باشد، ناشی از کاهش سطح درآمدها زیر تورم کمرشکن این روزهای اقتصاد ایران است. افزایش فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و سوءمدیریت داخلی سبب شده روزبه‌روز، روند کیفیت زندگی در کشور تنزل کند. تورم 6 /37درصدی در خردادماه سال 98 همچنان دارد سیر صعودی خود را می‌رود. افزایش تورم سبب بی‌ارزش‌تر شدن سرمایه‌های افراد شده است. سلامتی حتماً یکی از سرمایه‌های فردی است. سرمایه‌ای که با وجود آن می‌توان با کار و تلاش و زندگی کسب درآمد کرد. برآوردها و تحلیل سامانه سلامت جامعه می‌گوید؛ برخی از افراد جامعه به دلیل فشارهای معیشتی، بهداشت و درمان را از اولویت‌های اول خارج کرده‌اند. مثلاً رفع نیازهایی مثل خوراک و پوشاک اولیه دیگر مساله اصلی است و هزینه‌ای برای رعایت بهداشت و بعد هم درمان باقی نمی‌ماند. به تعبیر ساده‌تر رفع گرسنگی حالا بیش از رعایت بهداشت با برنامه‌ریزی و هزینه در زمینه سلامت اهمیت دارد. این سیگنال، نشانه خطرناکی از سقوط کیفیت زندگی، لااقل در بخشی از دهک‌های پایین جامعه است. چندی پیش یک اقتصاددان در گفت‌وگو با «تجارت فردا» تاکید کرده بود که فشار تحریم‌ها توانسته بخشی هرچند ناچیز از طبقه متوسط ایرانی را به سمت طبقه فقیر و دهک‌های پایین سوق دهد. طبقه‌ای که فقیر بوده، فقیرتر شده و طبقه متوسط به سمت فقیر شدن گام برداشته است. معاون کل وزارت بهداشت در همین رابطه گفته است که تورم و مشکلات اقتصادی در جامعه منجر به کاهش بار مراجعات مردم به مراکز درمانی می‌شود. دکتر ایرج حریرچی در خصوص کاهش بار مراجعات مردم به مراکز درمانی به دلیل مشکلات اقتصادی هشدار داد و افزود: در سال 91 در کشور حدود پنج تا هفت درصد شاهد کاهش بار مراجعات مردم به مراکز درمانی بودیم در حالی که این رقم باید سالانه سه تا هفت درصد افزایش داشته باشد. اظهارات معاون وزیر بهداشت، نشانه‌هایی هرچند اندک در حدود 5 /1 تا 2 درصد از کاهش بار مراجعات مردم به مراکز درمانی را هشدار می‌دهد. به نظر می‌رسد به استناد آمارهای رسمی که البته در صحت دقیق آنها تشکیک‌های جدی وارد است، «اکنون ۴۲۰ هزار نفر در کشور دچار فقر ناشی از هزینه‌های کمرشکن سلامت هستند. در سال‌های گذشته حدود ۶۰۰ هزار نفر در کشور دچار فقر ناشی از هزینه‌های کمرشکن سلامت شده بودند». این رقم البته کاهش دسترسی حدود 200 هزارنفری نیازمندان و فقرا به امکانات بهداشتی و درمانی را نشان می‌دهد اما به نظر می‌رسد با کوچک‌تر شدن سفره‌های مردم و افزایش هزینه‌ها و همچنین افزایش هزینه‌های درمان، این رقم روندی افزایشی پیدا کند. پیشتر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته بود، با افزایش تنش‌های اقتصادی و فشار تحریم‌ها و افزایش قیمت‌های ناشی از تورم، ۴۱‌ درصد هزینه‌های درمان در ایران افزایش یافته است و سهم خانوارها در تامین هزینه‌های درمانی به بیش از ۷۰‌ درصد رسیده است. از دلایل این وضعیت نیز افزایش قیمت ارز و سوءمدیریت در حوزه بهداشت و درمان عنوان شده است.

* قناعت می‌کنم با درد چون درمان نمی‌یابم (سعدی)