نمایش در سیلاب
مطالبه اصلی مردم از مسوولان در بحران چیست؟
بی‌انصافی است اگر تلاش همه افراد و مدیران را در خلال بحران سیل اخیر «نمایشی» بخوانیم اما آنچه ما را ترغیب می‌کند که از لابه‌لای تصاویر و اخبار مناطق سیل‌زده، رفتار پوپولیستی برخی مسوولان را بیرون کشیده و آنها را به چالش بکشیم، خساراتی است که از این رفتارها بر پیکره اجتماعی کشور به جا می‌ماند؛ اعتمادی که از دست می‌رود و امیدی که نابود می‌شود.
زینب موسوی: بی‌انصافی است اگر تلاش همه افراد و مدیران را در خلال بحران سیل اخیر «نمایشی» بخوانیم اما آنچه ما را ترغیب می‌کند که از لابه‌لای تصاویر و اخبار مناطق سیل‌زده، رفتار پوپولیستی برخی مسوولان را بیرون کشیده و آنها را به چالش بکشیم، خساراتی است که از این رفتارها بر پیکره اجتماعی کشور به جا می‌ماند؛ اعتمادی که از دست می‌رود و امیدی که نابود می‌شود.
واقعیت آن است که چند سالی است بحران‌های طبیعی و سوانح، به عرصه بروز رفتارهای پوپولیستی تبدیل شده‌اند. هرچند این دست رفتارها به بحران محدود نمی‌شوند و در ادوار مختلف به ویژه در زمان انتخابات برای جلب پشتیبانی مردم بسیار صورت می‌گیرند اما به نظر می‌رسد بحران‌ها به فرصتی برای برخی مدیران و مسوولان تبدیل شده تا ناکارآمدی‌های خود در عرصه سیاستگذاری را با حضور در مناطق بحران‌زده و کمک به مردم با لباس‌های گل‌آلود تا حدی جبران کنند؛ موضوعی که در سیل گسترده سال جدید بسیار دیده‌ایم.
حال سوال این است که چه عواملی به تقویت این رفتار کمک می‌کنند؟ دراین‌باره می‌توان به دو عامل اشاره کرد؛ از یک‌سو، گسترده شدن شبکه‌های اجتماعی و سهولت انتشار محتوای چندرسانه‌ای، راه را برای دیده شدن تصاویر خدمات «واقعی» یا «نمایشی» افراد، هموار کرده است. البته از آنجا که اقدامات اصولی و سیاست‌های درست معمولاً به دلیل امتناع کارگزاران از ایجاد حواشی، از تبلیغات رسانه‌ای جا می‌مانند، بنابراین آنچه در اوضاع بحرانی به نمایش گذاشته می‌شود، اقداماتی است که نه‌تنها اثر پایه‌ای و بلندمدت ندارد بلکه اغلب با هدف خودنمایی و همرنگی با جامعه صورت می‌گیرد.
این موضوع آن زمان بغرنج می‌شود که رسانه، نه‌تنها ابزاری برای به اشتراک گذاشتن رفتارهای پوپولیستی برخی مدیران بلکه خود در نقش یک پوپولیست تمام‌عیار ظاهر شده و ذائقه افکار عمومی را تغییر می‌دهد. به ویژه در مواقع بحران که جای خالی حرفه‌ای‌گری رسانه‌ای در کشور احساس می‌شود. شاهد این مدعا خبرنگاری است که تا کمر در آب می‌رود تا این‌گونه عمق فاجعه را به مخاطبان نشان دهد.
در سوی دیگر ماجرا نمی‌توان سلیقه و مطالبه مردم و افکار عمومی را نادیده گرفت. اقبال مردم به این رفتارها بیش از هر زمانی در بحران‌ها و مواجهه با خسارات و آسیب‌ها، نمایان می‌شود؛ آن زمان که همه مطالبه و خواسته آسیب‌دیدگان در حضور مسوولان و مدیرانی در محل حادثه خلاصه می‌شود که دغدغه‌ای جز خودنمایی ندارند.
اگر به موضوع پوپولیسم در بحران به عنوان یک چرخه بنگریم، مردم و رسانه‌ها این چرخه را تکمیل و تقویت می‌کنند. حال سوال این است که چرا مطالبه مهم «سیاستگذاری درست» به حاشیه می‌رود و مردم در قامت متقاضیان رفتارهای نمایشی مدیران ظاهر می‌شوند؟ دلیل اصلی «عرضه نمایشی» مدیران و «تقاضای شدید» مردم را در چه باید جست‌وجو کرد؟ به بهانه حضور نمایشی برخی مدیران در مناطق بحران‌زده از سیل، می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که مطالبه اصلی مردم در بحران‌ها چه باید باشد؟ سیاستگذاری درست یا حضور مسوولان در صحنه بحران؟
