مرغ همسایه

  سایه فتحی: در شرایطی که بازار مسکن داخلی دچار رکود زودرس شده و آمارها حکایت از تداوم روند کاهش معاملات دارد و حتی دامنه رکود بازار به ساخت‌وساز هم رسیده اما در مقابل بازار مسکن کشورهای همسایه با رونق بی‌سابقه‌ای مواجه شده است. هرچقدر تلاطمات اقتصاد ایران افزایش یافته به همان میزان آمارها از رشد میزان سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در بازارهای مسکن کشورهایی چون ترکیه، گرجستان و ارمنستان حکایت دارد. اگرچه خرید خانه در یکی از کشورهای همسایه پدیده تازه‌ای نیست و حتی در سال‌های گذشته به مد روز طبقه خانوارهای متمول ایرانی تبدیل شده اما اکنون اشتیاق و عطش ایرانی‌ها برای خرید ملک به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. حتی بسیاری از طبقات میانی جامعه نیز به جمع خریداران املاک خارجی پیوسته‌اند. به گفته رئیس اتحادیه مشاوران املاک، آمار تکان‌دهنده‌ای از خرید ملک از سوی ایرانیان در یک شهر ترکیه وجود دارد مبنی بر اینکه هموطنانمان از ابتدای سال ۹۷ تاکنون هشت هزار واحد مسکونی فقط در ازمیر خریداری کرده‌اند. چندی پیش هم مرکز آمار ترکیه اعلام کرد که در هشت‌ماهه نخست سال ۲۰۱۸ شهروندان ایرانی پس از شهروندان عراقی، بیشترین تعداد خانه را در ترکیه خریده‌اند و در این مدت نسبت به مدت مشابه در سال گذشته تعداد خریداران ملک در ترکیه سه برابر افزایش یافته است. تب خرید خانه توسط ایرانی‌ها به همین شکل نیز در دیگر کشورهای همسایه چون گرجستان بالا رفته است. به هر ترتیب در حال حاضر بازار تبلیغ برای املاک خارجی هم در داخل کشور و هم از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان، داغ و پررونق است و حتی بسیاری از دفاتر مشاوران بزرگ و کوچک در داخل ایران املاک در کشورهای همسایه را معامله می‌کنند. در این میان نیز در سال‌های اخیر کشورهای همسایه برای جذب سرمایه خارجی رقابت تنگاتنگی را آغاز کرده‌اند. در نظر گرفتن امتیازاتی چون اخذ اقامت دائم، سهولت در نقل و انتقال پول، فروش اقساطی ملک و قیمت‌های جذاب خرید خانه که تفاوت چندانی با قیمت‌های داخل ایران ندارد و حتی قیمت برخی خانه‌ها هم ارزان‌تر هم هست، باعث شده تا ایرانی‌ها جذب این نوع سرمایه‌گذاری در خارج کشور شوند. با این حال چرا به‌رغم مخاطرات این نوع سرمایه‌گذاری با توجه به ریسک نرخ ارز در کشورهای در حال توسعه و تجربه تلخ سرمایه‌گذاری در بازار مسکن کشورهای همسایه در دهه 80 در دوبی یا مشکلاتی که برای خریداران ملک در سال‌های گذشته در ترکیه رخ داد و اکنون هم زمزمه‌های آن در گرجستان به گوش رسیده است باز هم ایرانی‌ها علاقه بسیاری برای سرمایه‌گذاری در این بازارها دارند؟ در شرایط فعلی به نظر می‌رسد بروز بحران ارزی و نگرانی از دست رفتن ارزش دارایی‌ها باعث شده تا ایرانی‌ها برای حفظ ارزش دارایی‌هایشان به دنبال خرید ملک در کشورهایی چون ترکیه و گرجستان یا ارمنستان باشند. از طرفی در حال حاضر نااطمینانی اقتصاد ایران را احاطه کرده و آینده مبهم فعالیت‌های اقتصادی باعث شده تا این اشتیاق نسبت به گذشته چند برابر شود. اگرچه در این میان روابط سیاسی ایران با کشورهای همسایه بر این نوع سرمایه‌گذاری اثرگذار است و باعث تقویت آن می‌شود اما ممکن است ایجاد تنش در روابط و مساله تحریم‌ها باعث بروز مشکلات جدی برای خریداران ملک در کشورهای همسایه شود.