بازگشت رونق
بازارهای مالی هفته گذشته را چگونه سپری کردند؟
بازارها، هفته گذشته با شرایط متفاوت‌تری روبه‌رو شدند. به‌‌رغم قیمت نفت که با کاهش قابل توجه تا 77 دلار سقوط کرده است، دلار و سکه با افزایش قیمت همراه شدند. دلار آمریکایی به واسطه رسیدن به محدوده حمایتی 57 هزار تومان واکنش مثبتی به این قیمت نشان داد. هرچند شرایط منطقه‌ای برای ایران خطرآفرین نیست و کاهش ریسک‌های سیاسی دلار را به محدوده‌های بسیار بالایی سوق نخواهد داد. همچنین سکه امامی نیز به واسطه رشد قیمت دلار و رکوردزنی اونس جهانی طلا رشد قیمتی را تا مرز 42 میلیون تومان تجربه کرد. شاخص کل بورس تهران نیز همانند دیگر بازارهای داخلی با رشد دودرصدی طی یک هفته اخیر همراه شده است. حمایت‌های بانک مرکزی، رشد دلار نیما و آرامش سیاسی در داخل کشور، به رونق نسبی بورس کمک شایانی کرده است.
بورس در انتظار رویکرد جدید
بورس پس از هفته‌های سختی که پشت سر گذاشته است، در یک هفته اخیر با رشد خوبی همراه شد. به‌طوری که پس از بازپس‌گیری کانال دو میلیون واحد به سمت نیمه کانال مذکور خیز برداشته است. بازدهی شاخص کل طی یک هفته اخیر به دو درصد رسید و نماگر هم‌وزن نیز بازدهی هفتگی یک‌درصدی را تجربه کرده است. پس از حمایت‌های پولی و مالی از بازار سرمایه و صنایع آن با انتشار اوراق ارزی و تزریق 10 همت پول، به نظر می‌رسد قدری از هیجانات منفی کاسته شده است. از سویی دیگر، با کاهش تنش‌ها و عدم دخالت ایران در این درگیری‌ها، برخی از سهامداران می‌توانند در سمت خرید بازار قرار گرفته و تردید کمتری داشته باشند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نسبت قیمت به سود گذشته‌نگر و آینده‌نگر بازار نیز به شدت کاهش یافته و در سطوح پایین تاریخی قرار دارند.
به‌طور کلی سه متغیر اثرگذار بر بورس، دچار تحولات مثبتی شده‌اند. نرخ دلار نیما از 45 هزار تومان فراتر رفت و فاصله این شاخص دلاری با دلار بازار آزاد حدود 28 درصد شده است. از این‌رو، احتمالاً سود هزار و 250همتی که اهالی بازار برای سود خالص شرکت‌ها پیش‌بینی می‌کنند، محقق خواهد شد. با این تفاسیر نسبت قیمت به سود P /E آینده‌نگر بازار به زیر پنج واحد رسیده است. آخرین بار، این نسبت در آبان 1401 به این محدوده رسیده بود که با محرک رشد قیمت دلار، شاخص کل بورس سقف جدیدی را در اردیبهشت 1402 به ثبت رساند. اینکه آیا تحولات آبان 1401 دوباره تکرار می‌شود یا بازار هنوز قدرت زیادی برای رشد ندارد، به دو عامل دیگر بستگی دارد. هنوز تکلیف نرخ اوراق مشخص نیست. هرچند روند کاهشی نرخ بهره اخزا کورسوی امیدی را در بازار ایجاد کرده است، اما سیاست دولت جدید و کابینه اقتصادی آن، بر روند نرخ بهره اثرگذار خواهد بود. عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد دولت چهاردهم اخیراً اظهار کرده است که با ناترازی بالای بانک‌ها، افزایش نرخ بهره موثر نیست. ریسک‌های سیاسی و اقتصادی نیز کاهش یافته است و احتمال آنکه در درگیری‌های منطقه پای ایران باز شود، بسیار پایین است. به نظر می‌رسد شاید تنها عامل تردید بازار برای ادامه روند صعودی و سوار شدن بر موج صعودی بازار، همین نرخ بهره و مواجهه دولت چهاردهم با بحث تورم است. چرا که طی سه سال اخیر تورم بالا در اقتصاد، صنایع را به مرز نابودی کشانده است. به‌طوری که رشد فراتورمی هزینه‌ها به رشد نرخ فروش محصولات منجر نشده است و در این صورت روند کاهشی حاشیه سود نیز ادامه‌دار خواهد بود.
نسبت قیمت به سود آینده‌نگر بازار احتمالاً باید بین شش تا هشت واحد متغیر باشد. در صورتی که ریسک‌های سیاسی بالا بماند و نرخ بدون ریسک نیز تغییری نکند، احتمالاً این نسبت زیر شش یا حتی پنج واحد می‌ماند و اجازه رشد به این شاخص مهم بازار داده نخواهد شد. با فرض آنکه بازار، میانگین نرخ دلار نیمای حدود 50 هزار تومان را برای سال جاری پذیرفته باشد و سطح ریسک‌های سیاسی، افزایش نیابد، تنها با تحلیل حساسیت بازار نسبت به نرخ بهره می‌توان آینده را پیش‌بینی کرد. محاسبات حاکی از آن است که در صورتی که نرخ بدون ریسک زیر 27 درصد تثبیت نشود، بازار P /E هشت واحد را برای سود آینده‌نگر خود ثبت نخواهد کرد و بازار با روند صعودی همراه نمی‌شود.
به لحاظ تابلوی معاملات نیز، ارزش معاملات خرد همچنان زیر سه همت است و ظاهراً بازار تمایلی برای تقاضای سهام ندارد. همچنین میزان ورود پول نیز طی یک هفته اخیر قابل توجه نبوده است. حساسیت بازار این‌بار احتمالاً نسبت به سیاست‌های جدید افزایش یافته است و هرگونه عدم تغییر رویه در نهادهای اقتصادی دولت بازار را ناامید خواهد کرد. ضمن آنکه نگه داشتن محدوده دامنه نوسان در مثبت و منفی دو درصد، بازار را ترسانده است. چرا که تداوم این رویکرد نادرست در بازار، این سیگنال را به فعالان خواهد داد که ترس و هیجان بر فضای سیاسی و اقتصادی حاکم است و ابهامات بسیاری در این زمینه وجود دارد. احتمالاً در هفته‌های آینده مانعی برای رشد بازار وجود نخواهد داشت. به‌طوری که حمایت پولی از بازار، فضای متعادل و مثبت را مغلوب فضای ترس خواهد کرد. هرچند بازار ممکن است با استراحت‌هایی فرصت موج‌سواری را به سرمایه‌گذاران خرد بدهد.
بازگشت نفت به کانال 70
با وجود آنکه نفت برنت طی هفته‌های گذشته به واسطه رشد افزایش تنش‌ها تا 86 دلار نیز پیشروی کرد، اما دوباره طلای سیاه در این کانال دوام نیاورد و تا 77 دلار سقوط آزاد را تجربه کرد.
قیمت نفت در آغاز معاملات روز چهارشنبه به دلیل تخمین‌هایی که نشان‌دهنده افزایش ذخایر نفت خام آمریکا و انتظارات مبنی بر کاهش تنش‌ها در خاورمیانه به دنبال سفر میانجی‌های بین‌المللی به منطقه بود، کاهش یافت. بهای معاملات آتی نفت برنت با 9 سنت یا 1 /0 درصد کاهش به 11 /77 دلار در هر بشکه رسید. قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدییت آمریکا با 12 سنت یا 2 /0 درصد کاهش به 05 /73 دلار در هر بشکه رسید. به گفته منابع بازار با استناد به آمار موسسه امریکن پترولیوم در روز سه‌شنبه، ذخایر نفت خام آمریکا هفته گذشته 347 هزار بشکه افزایش یافت. به گفته این منابع، ذخایر بنزین و تقطیر آمریکا نیز به ترتیب 043 /1 میلیون بشکه و 247 /2 میلیون بشکه کاهش یافت. ایالات‌متحده بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده نفت در جهان است و ذخایر رو‌به‌رشد نشان‌دهنده عرضه بیش از حد نفت است که می‌تواند مانع از افزایش قیمت‌ها شود. در همین حال، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده، سفر خود به خاورمیانه را با هدف کمک به میانجیگری برای توافق آتش‌بس در غزه به پایان رساند. بلینکن و میانجی‌های مصر و قطر امیدها را برای «پیشنهاد» آمریکا افزایش داده‌اند که می‌تواند شکاف‌های میان دو طرف را در جنگ 10ماهه کاهش دهد. استراتژیست‌های شرکت ING گفتند: «امید به آتش‌بس بین اسرائیل و حماس، همراه با نگرانی‌های مداوم تقاضا، بر نفت تاثیر گذاشته است.» آنها گفتند: «در حالی که تقاضای ضعیف‌تر چین به خوبی نمایان شده است، حاشیه‌های سود پالایشگاهی در سرتاسر جهان در ماه آگوست تحت فشار بوده است، که نشان می‌دهد این نگرانی‌ها تنها به چین مربوط نمی‌شود. چالش‌های اقتصادی در بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام چین، به دلیل حاشیه‌های ضعیف سود فرآوری و تقاضای کم سوخت، فعالیت‌های پالایشگاه‌های دولتی و مستقل را محدود کرده است. داده‌های گمرک چین نشان داد واردات نفت خام از تامین‌کننده اصلی روسیه در ماه جولای 4 /7 درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافت، در حالی که واردات نفت کوره برای سومین ماه متوالی کاهش داشته است.
دلار در کف حمایتی
دلار بازار آزاد پس از فروکش کردن جنگ میان ایران و اسرائیل در اوایل سال جاری، عموماً نوساناتی در محدوده 57 تا 62 هزار تومان داشته است. به‌طوری که در چند روز گذشته نیز قیمت در کف حمایتی 57 هزار تومان قرار دارد و پس از برخورد به این محدوده حساس دوباره روند صعودی را آغاز کرده است. به نظر می‌رسد تا حدودی کاهش درگیری‌ها در خاورمیانه به بازار ارز کمک کرده است تا بدون هیجان در محدوده‌های پایینی مورد معامله قرار گیرد. هرگونه افزایش تنش که پای ایران را در یک جنگ تمام‌عیار باز کند، بازار ارز را متلاطم خواهد کرد. اما اگر آرامش بر‌قرار باشد، احتمالاً نوسان دلار تا همان محدوده 62 هزار تومان خواهد بود و رویکرد بانک مرکزی نیز، کنترل‌گری بر بازار ارز است. طی یک هفته اخیر قیمت دلار با افت 8 /0درصدی همراه شده و رشد اندک روزهای پایانی هفته نیز صرفاً یک واکنش کوچک به محدوده 57هزار تومان است.
سکه دو درصد بالا رفت
سکه امامی با رشد دودرصدی به مرز 42 میلیون تومان نزدیک شد.
هرچند روند صعودی قیمت دلار و تحولات منطقه بر قیمت طلا و سکه اثرگذار است، اما رکوردزنی اونس جهانی طلا و عبور آن از مرز دو هزار و 500دلاری موجب شده است تا سکه در هفته گذشته قدری خودنمایی کند. از این‌رو، بازار با اهرم قیمت ارز به اونس جهانی طلا نیز نیم‌نگاهی خواهد داشت.
در هفته‌ای که گذشت، طلا یکی از بهترین روزهای خود را تجربه کرد و به رکوردهای جدیدی در بازارهای نقدی و آتی رسید. طلای جهانی هفته را در مظنه دو هزار و 429 دلار به ازای هر اونس آغاز کرد و در جلسات معاملاتی آسیا و اروپا به سرعت افزایش قیمت داشت. با باز شدن بازار نیویورک نیز معامله‌گران آمریکایی قیمت طلا را تا دو هزار و 452 دلار بالا بردند و این روند تا دوشنبه‌شب ادامه یافت تا جایی که قیمت طلا به دوهزار و 476 دلار رسید.
اگر قیمت دلار دوباره با قدرت به سمت 62 هزار تومان حرکت کند، با حباب فعلی قیمت سکه و اونس جهانی طلا رشد سکه نیز به شدت افزایش یافته و کانال‌های زیادی را عوض خواهد کرد. اما اگر قیمت دلار پایین بماند، سکه طلا نمی‌تواند با روند هیجانی نزولی در بازار ارز همراهی کند.
