نان درآوردن در اینستاگرام

  سردار خالدی: پلت‌فرم‌های تجارت اجتماعی با تاکید بر تعامل و گفت‌وگو میان خریداران (سمت تقاضا) و فروشندگان (سمت عرضه)، شیوه جدیدی از خرید آنلاین ارائه داده‌اند که ارتباط اجتماعی انسان‌ها را با پلت‌فرم‌های تجارت الکترونیک سنتی به هم پیوند زده است. از میان پلت‌فرم‌های مربوط به کسب‌وکارهای مجازی ایرانی، اینستاگرام با سهم بیش از 48 میلیون کاربر فارسی‌زبان (44 میلیون کاربر ایرانی فعال) در سال 1400 در صدر قرار دارد. گزارش مرکز آمار با تعیین سهم ۸۳درصدی اینستاگرام در کسب‌وکارها نشان می‌دهد حدود ۹ میلیون نفر از طریق اینستاگرام در حال کسب درآمد هستند.  همچنین براساس گزارش مرکز پژوهشی بتا (بررسی و تحلیل اطلاعات و داده‌ها) کاربران فارسی‌زبان اینستاگرام در سال گذشته یک میلیارد پست منتشر کرده‌اند. این در حالی‌است که بیش از ۵۰ صفحه مربوط به اینفلوئنسر ایرانی وجود دارد که بالای سه میلیون فالوئر دارد. براساس گزارش دیگری که توسط موسسه تکراسا (رسانه تکنولوژی و استارت‌آپی ایران) انجام گرفت، در سال گذشته تعداد فروشگاه‌های اینستاگرامی ایران به 415 هزار فروشگاه رسید که هر کدام از آنها به‌طور متوسط 1400 نفر دنبال‌کننده دارند.  بر اساس این گزارش، فروشگاه‌های پوشاک با 27 درصد، بیشترین سهم از فروشگاه‌های اینستاگرامی ایران را در اختیار دارند و بعد از آنها، به ترتیب سایر فروشگاه‌ها با 20 درصد، فروشگاه‌های خوراکی و آشامیدنی با 18 درصد، فروشگاه‌های لوازم آرایشی، بهداشتی و سلامت با 10 درصد، فروشگاه‌های زیورآلات با 9 درصد، فروشگاه‌های کیف و کفش با هشت درصد، فروشگاه‌های محصولات خانه و آشپزخانه با شش درصد و فروشگاه‌های محصولات دیجیتال با دو درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.  آمارهای تکراسا نشان می‌دهد ارزش بازار خریدوفروش کالا، محصول و خدمات در اینستاگرام بین 18 تا 32 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود و این بازار توانسته برای یک میلیون نفر به صورت مستقیم اشتغال‌زایی کند. فروشگاه‌های اینستاگرامی ایران به‌طور متوسط در هر روز بین 310 تا 470 هزار سفارش دارند و ارزش هر سفارش به‌طور میانگین بین 160 تا 185 هزار تومان است.   از آنجا‌که در ایران امکان ساخت فروشگاه در اینستاگرام وجود ندارد، کاربران ایرانی خریدوفروش در این شبکه اجتماعی را به شکل متفاوت تجربه می‌کنند. به همین دلیل هم، پلت‌فرم‌های توانمندساز به کمک فروشگاه‌های فعال در اینستاگرام آمده و خدماتی مانند بازاریابی، پشتیبانی از مشتریان، پرداخت و لجستیک را در اختیار آنها قرار داده‌اند. البته تعدادی پلت‌فرم تجارت اجتماعی بومی هم برای ایجاد بازارگاه‌ها و رفع نیازهای فروشگاه‌ها، سعی در جذب فروشگاه‌های اینستاگرامی کوچک و متوسط کرده‌اند. با این مقدمه در این پرونده می‌خواهیم جزئیات بیشتری از گزارش تکراسا را منتشر کنیم و به این پرسش پاسخ دهیم که اینستاگرام چگونه تبدیل به بستری برای خرده‌فروشی کالا شد؟