یک سال گذشت

  زهرا اکبری: جنگ روسیه علیه اوکراین به یک‌سالگی‌اش نزدیک می‌شود اما همان‌گونه که نظاره می‌کنیم در این مدت مسکو نتوانسته به اهداف خود در جنگ دست پیدا کند. زمانی که ولادیمیر پوتین در ۲۴ فوریه سال گذشته ۲۰۰ هزار سرباز را به اوکراین فرستاد، فکر می‌کرد می‌تواند ظرف چند روز به سرعت کی‌یف را تصرف و دولت را سرنگون کند. نیروهای روسیه به سرعت بخش‌های وسیعی از قلمرو اوکراین را تصرف کردند، اما نتوانستند کی‌یف را محاصره کنند. در ماه‌های بعد نیز نیروهای روسیه به سلسله‌ای از عقب‌نشینی‌ها تن دادند، به‌طوری که تا به امروز، بیش از نیمی از قلمروهایی را که در آغاز تهاجم تصرف کرده بودند، از دست داده‌اند.

موضع ایران

موضع ایران از زمان آغاز تهاجم نظامی روسیه، با افت‌وخیزهایی روبه‌رو بوده است. در اولین موضع رسمی، این تهاجم به عنوان عملیات ویژه روسیه توصیف شد که در آن، روسیه فقط از امنیت خود در برابر چندین دهه توسعه‌طلبی بی‌ثبات‌کننده غرب محافظت می‌کند. درواقع مقامات ایران معتقد بودند حمله روسیه به اوکراین یک اقدام ضروری برای مقاومت در برابر تجاوزات غرب و ناتو است. این موضع‌گیری ریشه در نوع نگاه ایران به غرب و به‌ویژه آمریکا دارد که با وجود گذشت بیش از چهار دهه و دگرگونی در مناسبات بین‌المللی همچنان در بر همان پاشنه می‌چرخد. عامل تاثیرگذار دیگر مناقشه هسته‌ای است که طی دو دهه گذشته روابط ایران با جهان را تحت تاثیر خود قرار داده است. در همین راستا ایران به این جمع‌بندی رسید که روسیه برنده نهایی است و جنگ اوکراین تغییرات وسیعی را در مناسبات بین‌المللی در پی داشته و پایه‌های نظم نوین جهان را پی‌ریزی خواهد کرد. اما واقعیت جنگ اوکراین در جهتی مغایر با این برداشت ایران از نتیجه جنگ است. غرب روسیه را در باتلاق اوکراین به دام انداخته و تا از پای افتادن روسیه آن را ادامه خواهد داد. در این بین روسیه هم به دنبال کشاندن پای ایران به جنگ اوکراین بود، تا هم تنها نماند و هم فشارهای تحریم بر ایران افزوده شود و هم خیالش از مساله هسته‌ای ایران راحت شود و هم بتواند سیاست خارجی ایران را به نفع خود تغییر دهد. شاید به همین دلیل بود که با وجود اعلام موضع بی‌طرفی ایران، روسیه موضوع خرید پهپاد از ایران را رسانه‌ای کرد و به‌طور مرتب بر آتش آن دمید. در این پرونده تلاش می‌کنیم عواقب جنگ اوکراین بر ایران را مورد بررسی قرار دهیم.