خطای تداوم خطا

  احسان مرادی: در شرایطی که دولت در سال 1400 بودجه خود را به میزان 100 درصد افزایش داده و با فهرستی از هزینه‌های بودجه‌ای روبه‌رو است، باید برای پوشش کسری بودجه خود گزینه صحیح درآمدی را برگزیند. گزینه‌های درآمدی دولت شامل فروش اوراق مالی، درآمدهای حاصل از فروش نفت، درآمدهای مالیاتی و استقراض از منابع بانک مرکزی است. از آنجا که با توجه به شرایط تحریمی، استفاده از گزینه درآمدهای نفتی میسر نشده و سقف استفاده از مالیات نیز مشخص است، بنابراین دولت برای تامین منابع خود در یک دوراهی قرار دارد: رجوع به عادت همیشگی و استقراض از بانک مرکزی را مدنظر قرار دهد یا اینکه به فکر بهره‌گیری از گزینه اوراق به عنوان تنها راه تامین مالی غیرتورمی کسری بودجه باشد.بررسی آمارهای رسمی بر جدی نگرفتن گزینه اوراق و استقراض بی‌رویه دولت از منابع تنخواه بانک مرکزی در چهار ماه نخست سال دلالت دارد به نحوی که عبدالناصر همتی نسبت به روند انتشار پول پرقدرت در چهار ماه ابتدای سال جاری اظهار نگرانی کرده و هشدار داده است اگر این روند همچنان ادامه داشته باشد، اثرات جبران‌ناپذیری برای اقتصاد به بار خواهد آورد. به گفته او در حالی که باید به میزان حداقل ماهانه بیش از ۱۲ هزار میلیارد تومان اوراق در چهار ماه اول فروخته می‌شد متاسفانه همانند سال ۱۳۹۹ باز این مهم در ماه‌های ابتدایی سال به دلیل تعلل جدی گرفته نشد و طی چهار ماه صرفاً چهار هزار و ۹۶۰ میلیارد تومان اوراق بدهی فروخته شده است. به عبارت دیگر در حالی که دولت برای رسیدن به میزان 200 هزار میلیارد تومان اوراق هدف‌گذاری‌شده خود در بازار بین‌بانکی و بورس باید سه تا شش هزار میلیارد تومان به صورت هفتگی اوراق بفروشد در بیشترین میزان در هفته ششم معادل یک هزار و 580 میلیارد تومان اوراق فروخته است. ضمن آنکه در سه هفته نیز هیچ اوراقی فروش نرفته است. همچنین میزان اوراق فروخته‌شده در مدت مشابه سال قبل حدود ۱۰ برابر رقم فعلی و برابر ۴۲ هزار و ۶۱۵ میلیارد تومان بود.رئیس کل سابق بانک مرکزی در گزارشی نسبت به استقراض پولی از بانک مرکزی برای تامین نیازهای بودجه‌ای کشور هشدار داد. این استقراض به منظور تامین حقوق کارکنان دولت و از محل تنخواه‌گردان بانک مرکزی صورت گرفته است. این واضح‌ترین هشدار درباره روند نگران‌کننده پولی شدن کسری بودجه است. بنا بر آمارهای رسمی در سه ماه ابتدایی سال جاری 2 /9 درصد به پایه پولی افزوده شده است. بررسی افزایش پایه پولی، عملکرد بانک مرکزی در هفته‌های اخیر (تداوم سیاست ریپوی معکوس) و در نهایت نرخ سود بازار بین‌بانکی و انجماد حراج اوراق نشان می‌دهد که منابع پولی جدید به سیستم بانکی کشور افزوده شده است. نتیجه خطای سیاستگذار سبب شده تا ماشین چاپ پول روشن شود و انتظارات تورمی که با مشخص شدن انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در مسیر کاهشی قرار گرفته بود، تغییر جهت دهد و مسیری افزایشی را در پیش گیرد. در این پرونده می‌خواهیم با توجه به هشدار همتی، چشم‌انداز تورم را در اقتصاد کشور بررسی کنیم.