کیفیت هوا و خودکشی

شهریورماه سال 1386 بود که خبرنگاران از خودکشی حدود 150 دلفین در آب‌های جنوب، در محدوده شهرستان جاسک خبر دادند. خودکشی دسته‌جمعی این حیوانات بسیاری از طرفداران محیط زیست را شگفت‌زده کرد. بررسی‌ها درباره علت خودکشی دلفین‌ها ما را به چند جواب محتمل می‌رساند. در میان این احتمالات آلودگی، بیماری و وجود گونه‌های سمی، آلودگی‌های صوتی ناشی از امواج شناورها در دریا که باعث اختلال در سیستم راداری دلفین‌ها می‌شود محتمل‌ترین علت است. صدای موتور قایق‌های تندرو و کشتی‌های بزرگ در کنار سروصدای ناشی از آزمایش‌های لرزه‌نگاری برای اکتشاف نفت و گاز در بستر دریا، اکوسیستم آب‌های آزاد را آلوده می‌کند و از آن جهت که حس شنوایی یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها برای زنده ماندن دلفین‌هاست و دلفین‌ها به وسیله آن از محل غذا یا خانواده خود آگاهی پیدا می‌کنند، در صورتی که قدرت شنوایی آنها کاسته شود، دچار ضعف جسمانی و بی‌رمق می‌شوند و در نتیجه از بقیه جدا می‌افتند. دلیل از بین رفتن و خودکشی بسیاری از آنان همین امر است. این موضوع برای انسان‌ها هم ممکن است پیش بیاید. بسیاری از ما پس از بودن در معرض هوای آلوده، دچار سردرد و سوزش چشم شدید می‌شویم و همین موضوع بر روحیات و رفتار ما اثر منفی می‌گذارد. بودن در چنین وضعیتی حتی ممکن است در بلندمدت بر روان ما اثرات شدیدی بگذارد به‌طوری که علائم افسردگی را نیز در خود مشاهده کنیم. تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد که آلودگی اثرات منفی فراوانی بر بدن انسان می‌گذارد. تاثیرات جسمی آن هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت باعث آسیب رساندن به انسان می‌شود. سردرد، مشکلات حلق و بینی و سوزش چشم، سنگینی قفسه سینه و مشکلات ریوی و مشکلات پوستی از جمله مضرات آلودگی در کوتاه‌مدت است. اما در بلندمدت آثار شدیدتری همچون نارسایی قلبی و سکته، سردرد مزمن، آسم و سرطان ریه، سرطان خون، مشکلات نازایی و تاثیر منفی بر کبد و طحال و روده دارد. ذرات آلوده‌کننده هوا مانند دود سیگار، گردوغبار، فلزات سنگین و مانند آنها می‌توانند باعث آزردن مسیر هوایی و بدتر شدن وضعیت بیماران شود. آلودگی‌های زیست‌محیطی علاوه بر لطمات جسمی، صدمات جدی و گاه جبران‌ناپذیری بر رفتار و روان انسان می‌گذارد. دانشمندان معتقدند مشکلات روانی یک فرد با بدتر شدن شرایط جسمانی افزایش پیدا می‌کنند و به همین دلیل افرادی که دچار بیماری‌های مزمن هستند باید حتماً در مورد داشتن علائم بیماری‌های روانی مانند افسردگی و ناامیدی تحت نظر پزشک قرار داشته باشند. در یک مطالعه، محققان چهار هزار خودکشی را در شهرهای بزرگ کره جنوبی بررسی کردند و متوجه شدند ذرات آلوده‌کننده هوا احتمال خودکشی را تا 10 درصد افزایش می‌دهند. در همین راستا دو تن از محققان American University به بررسی جامع این موضوع می‌پردازند. کلودیا پرسیکو و دیو مارکوت اولین مطالعه در مقیاس بزرگ را در مورد رابطه بین آلودگی هوا و خودکشی با استفاده از داده‌های دقیق علت مرگ از همه گواهی‌های مرگ در ایالات متحده بین سال‌های 2003 و 2010 انجام می‌دهند. آنها با استفاده از جهت باد به عنوان ابزاری برای نشان دادن آلودگی روزانه، متوجه می‌شوند که افزایش 1 میکروگرم بر مترمکعب در غلظت روزانه آلاینده‌های 5 /2 PM موجب افزایش 49 /0 درصدی خودکشی روزانه و 171 /0 درصدی بستری شدن مرتبط با خودکشی می‌شود. 

پیشینه مقاله

شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد آلودگی هوا یک خطر جدی برای سلامت انسان است. علاوه بر تاثیرات بر سلامت ریوی و قلبی عروقی، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد آلودگی هوا بر مغز و رفتارهای انسان تاثیر می‌گذارد. مقالات گلوکمن و همکاران (2008) و کوری و همکاران (2014) حتی نشان دادند که اثرات آلودگی هوا بر مغز خیلی زودتر از آن چیزی که تصور می‌شود، رخ می‌دهد و در همان دوران جنینی و در اوایل دوران کودکی رشد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آلودگی همچنین می‌تواند بر عملکرد شناختی و تصمیم‌گیری فرد نیز تاثیر بگذارد زیرا ذرات کوچک می‌توانند به ریه‌ها نفوذ کنند و جریان اکسیژن را به جریان خون وارد کنند و در نتیجه مغز را تحت تاثیر قرار بدهند و حتی ممکن است مانعی برای رسیدن جریان اکسیژن به مغز شوند. این موضوعی است که در مقاله لاوی و همکاران (2014) به آن اشاره شده است. در همین راستا مقالاتی همچون کان و همکاران (2022)، مارکوت (2017) و پرسیکو و وناتور (2021) نشان دادند که سطوح بالاتر آلودگی هوا با بهره‌وری کمتر، انتخاب‌های استراتژیک ضعیف‌تر و عملکرد بدتر در آزمون‌های آکادمیک مرتبط است. به نظر می‌رسد اثرات آلودگی هوا بر مغز بسیار گسترده‌تر از تاثیر منفی بر عملکرد و شناخت است و از راه‌های دیگر نیز می‌تواند بر تصمیم‌گیری و رفتار انسان تاثیر بگذارد. برای مثال، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد قرار گرفتن بیشتر در معرض آلودگی هوا می‌تواند رفتارهای پرخطر از جمله فعالیت مجرمانه و بدرفتاری در مدرسه را افزایش دهد. مقالات ژانگ و همکاران (2017)، کیومورتزوگلو و همکاران (2017) و مانچاک و همکاران (2022) نیز شواهدی ارائه می‌دهند که نشان می‌دهد آلودگی هوا به‌طور منفی با سلامت روان فرد ارتباط دارد و بستری شدن در بیمارستان به دلیل افسردگی را تشدید می‌کند. ارتباط بیولوژیکی برای این رابطه بین آلودگی هوا و سلامت روان شناسایی شده است. ذرات ریز می‌توانند سیتوکین‌های التهابی (Inflammatory cytokine) را که با حالت‌های خلقی افسردگی مرتبط هستند، تا حد زیادی افزایش دهند. سیتوکین‌ها دسته‌ای از پروتئین‌ها هستند که در انتقال عصبی نقش دارند و توسط سلول‌های ایمنی در پاسخ به عفونت و التهاب تولید می‌شوند. شواهد به‌دست‌آمده از نمونه‌های بافت پس از مرگ سطوح بالایی از سیتوکین‌ها را در مغز قربانیان خودکشی نشان می‌دهد. با این حال، این ارتباط گذشته‌نگر نمی‌تواند پاسخ دهد که آیا آلودگی هوا و اثرات آن بر بدن و مغز خطر احتمالی خودکشی را افزایش می‌دهد یا خیر. شواهد مربوط به این سوال از مطالعات تک‌تک شهرها به دست می‌آید اما کاملاً محدود و مختلط است. این مطالعات اغلب بر نمونه‌های کوچک یا مجزا تکیه می‌کنند یا از اطلاعات بازدیدهای بخش اورژانس به جای مرگ‌ومیر ناشی از خودکشی استفاده می‌کنند. درک اینکه آیا آلودگی هوا خطر خودکشی را افزایش می‌دهد یک سوال مهم است. نرخ خودکشی در جهان به ویژه در ایالات متحده روند در حال افزایشی داشته است و بین سال‌های 2000 تا 2019 نزدیک به 50 درصد افزایش یافته است. مطالعه خودکشی و نحوه تغییر نرخ‌ها موضوع تحقیق در حوزه بهداشت عمومی و علوم اجتماعی برای بیش از یک قرن بوده است. بیشتر این تحقیقات بر تاثیرات سیاست‌ها یا شیوه‌های مختلفی بوده است که ممکن است نرخ خودکشی را با محدود کردن دسترسی به وسایل مرگبار، مانند سلاح‌های گرم، سموم (مانند کریتمن) یا دسترسی آسان به مکان‌های مرتفع کاهش دهند. رشته متفاوتی از این تحقیق بر نقش شرایط اجتماعی و اقتصادی در توضیح روندها متمرکز شده است (مانند همرمش و سوس (1974)، روم (2000) و کو و کاکس (2008)). از همه این موضوعات مورد توجه‌تر، مساله روانگردان‌ها و داروهاست که تحقیقات زیادی در مورد اثرات عوامل روانگردان بر خودکشی از جمله داروهای عصبی روانپزشکی و تاثیر مواد افیونی یا سایر داروهای غیرقانونی بر خودکشی وجود دارد. حتی مطالعه مرتبط با مقاله به وسیله محققان دانشگاه یوتا آمریکا انجام شد که در مجله آمریکایی  اپیدمیولوژی منتشر شد. این محققان متوجه شدند، احتمال خودکشی در افرادی که در عرض سه روز متوالی در معرض سطوح زیاد دی‌اکسید نیتروژن قرار گرفته بودند 20 درصد بیشتر بود. مطالعه دیگری که در سال 2010 در مجله آمریکایی Psychiatry منتشر شد نیز نشان داد که احتمال خودکشی مردم هفت شهر در کره جنوبی که در معرض دو روز افزایش آلودگی هوا قرار گرفته بودند، 9 درصد بیشتر است. اما مطالعه جدید که به تازگی انجام شده است نشان می‌دهد که خطر خودکشی بر اثر قرار گرفتن در معرض هوای آلوده در میان افراد میانسال و مردان بیشتر است. همچنین بر اساس این مطالعه قرار گرفتن در معرض دوره کوتاه‌مدت آلودگی هوا خطر خودکشی را تا 25 درصد افزایش می‌دهد. با وجود این ادبیات رو به رشد در مورد تاثیرات آلودگی و رفتار، و بین عوامل روانگردان و خودکشی، این سوال که چگونه آلودگی بر خودکشی تاثیر می‌گذارد، مورد مطالعه قرار نگرفته و به خوبی درک نشده است. در این مقاله، کلودیا پرسیکو و دیو مارکوت مطالعه در مقیاس بزرگ را در مورد آلودگی و خودکشی با تکیه بر داده‌های مربوط به همه مرگ‌ومیرها در ایالات متحده طی هشت سال انجام دادند تا بتوانند شکاف موجود در ادبیات مطالعاتی مربوط به این موضوع را پوشش دهند.

یافته‌های پژوهش

نویسندگان این مقاله با استفاده از داده‌های روزانه تعداد خودکشی‌ها در هر شهر آمریکا که با داده‌های روزانه کیفیت هوا از مرکز کنترل بیماری‌ها‌(CDC) و داده‌های آب‌وهوای روزانه از اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) مطابقت دارد، تاثیر آلودگی هوا را بر خودکشی‌ها در سراسر ایالات متحده برآورد کردند. داده‌های روزانه آلودگی را از آژانس حفاظت از محیط زیست و CDC و داده‌های جمعیتی را برای دوره هفت‌ساله بین سال‌های 2010-2003 جمع‌آوری کردند. در ادامه آنها با استفاده از تفاوت در آب‌وهوا، جمعیت و روز هفته ابتدا تخمین می‌زنند که آیا روزهایی در همان ماه و سال و شهرستان که سطوح بالایی از آلودگی را تجربه کردند به افزایش غیرمعمول در خودکشی افراد آن شهرستان منجر شده است یا خیر. سپس از تغییر جهت باد به عنوان ابزاری برای سنجش تغییرات آلودگی استفاده می‌کنند تا سوگیری‌های اندازه‌گیری را که از قرار گرفتن در معرض آلودگی در یک روز با استفاده از سایت‌های نظارت ثابت ناشی می‌شود، محدود کنند. این محققان در نهایj درمی‌یابند که افزایش یک میکروگرم بر مترمکعب در ذرات معلق روزانه (PM2.5) که به عنوان ذرات ریز نیز شناخته می‌شود، با افزایش 49 /0درصدی در خودکشی روزانه (5 /0 درصد افزایش بالاتر از میانگین) همراه است. علاوه بر این، یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که اگر میزان 5 /2 PM، یک میکروگرم بر مترمکعب افزایش یابد باعث افزایش 3577 /0درصدی در کل مرگ‌ومیرهای روزانه می‌شود که این خود نشان‌دهنده افزایش 4 /0درصدی بالاتر از میانگین است. آنها همچنین درمی‌یابند که افزایش یک میکروگرم بر مترمکعب 

5 /2 PM در ماه با افزایش 171 /0درصدی در میزان بستری شدن در بیمارستان مرتبط با خودکشی (50 درصد افزایش بالاتر از میانگین) همراه است. به‌طور کلی می‌توان گفت که این مقاله شواهدی ارائه می‌کند مبنی بر اینکه آلودگی به‌طور گسترده بر خلق‌وخوی فرد تاثیر منفی می‌گذارد و باعث افزایش میل به خودکشی در افراد می‌شود.