خداحافظ رفیق
«مهدی آگاه» کارآفرین و اندیشمند اقتصادی درگذشت
صدف صمیمی: ششم اردیبهشت ماه 1401 نهفقط برای مردمان خطه کرمان که برای ایرانیان یک واقعه تلخ رقم خورد؛ مهدی آگاه از چهرههای شناخته شده و فعال در حوزه توسعه دار فانی را وداع گفت. آگاه که نقشی اثرگذار در شناساندن پسته ایرانی به بازارهای جهانی و تبدیل کردن این محصول به یکی از ارزآورترین کالاهای ایرانی و صادرات غیرنفتی کشور داشت، در عین فعالیت در حوزه کشاورزی تلاش زیادی برای حفظ منابع آبی کشور انجام داد. او زمانی پی به بحران آب برد که مسوولان کمتر دغدغهای نسبت به مساله آب نداشتند و در حال بذل و بخشش و هدر دادن حداکثری منابع جبرانناپذیر آب زیرزمینی کشور داشتند.
نام خانواده آگاه با «پسته ایرانی» گره خورده است. غلامرضا آگاه، پدر مهدی، اصالتی یزدی داشت که در مشهد به دنیا آمد و در کرمان سکنی گزید. او را پدر پسته ایران میدانند، چون علاوه بر توسعه کشت این محصول در رفسنجان، از جنگ جهانی دوم به عنوان فرصتی مناسب برای معرفی این محصول به جهان استفاده کرد؛ مغز پسته را به نام «جیره کماندو» همزمان به ارتش متفقین و آلمان معرفی کرد و زمانی که «نیل آرمسترانگ»، نخستین فضانوردی که پا به ماه گذاشت، به ایران آمد، به او پسته هدیه کرد.
مهدی آگاه، یکی از فرزند فرزند خلف غلامرضا که هرکدام از جمله منوچهر آگاه، اقتصاددان، سرمنشأ خدمات زیادی به جامعه ایرانی بودند؛ از بنیانگذاران انجمن پسته ایران و یکی از شاخصترین صادرکنندگان این محصول به بازارهای جهانی بود. او انسانی دنیادیده بود که دغدغه زیادی برای توسعه ایران و رفع مشکلات و چالشهای اقتصاد ایران داشت؛ مصداق یک کارآفرین مستقل، بیادعا و متخصص خصوصی. سالهای زیادی را صرف تحقیق و پژوهش در مورد چالشهای مهم اقتصاد ایران و به طور ویژه منابع آب و خاک کشور داشت و در راستای تأسیس نهادهای مدنی و حرفهای تلاش کرد، مهدی آگاه فرد ناشناسی نبود اما مانند بسیاری از آدمهای آگاه زمانه، گوشهای خلوت را انتخاب کرده بود.
درگذشت مهدی آگاه واکنش برخی اقتصاددانان را هم به دنبال داشت؛ از جمله موسی غنینژاد نوشت: « مهدی آگاه بزرگمردی ایراندوست و فرهیخته و بسیار نازنین از دیار کرمان بود.» محمدمهدی بهکیش نیز نوشت: «فردی موثر و بزرگوار بودند. جلسات خیلی خوبی با ایشان داشتیم و از ایشان بسیار آموختهام. خانواده آگاه از جمله دکتر منوچهر آگاه که رئیس دانشکده اقتصاد بود و شاگردشان بودم همیشه در ذهن جامعه ما انسانهای فرهیختهای بودهاند و خواهند بود.» و مسعود نیلی نیز در وصف مرحوم آگاه نوشت: «خداوند ایشان را رحمت کند. شخصیت ایشان و دانش همه جانبهشان برایم خیلی به یادماندنی بود. مسایل را خیلی خوب تحلیل می کردند.