ترس از شکست
چرا تصمیم‌گیری‌ها را به تأخیر می‌اندازیم؟
تعلل، در واقع به تعویق انداختن کار و تصمیمات تا آخرین لحظه است. برخی از محققان تعلل را به عنوان «شکلی از شکست خودتنظیمی که با تاخیر غیرمنطقی تصمیمات و وظایف با وجود پیامدهای بالقوه منفی مشخص می‌شود» تعریف می‌کنند.
بر اساس تعریف جوزف فراری، استاد روانشناسی دانشگاه شیکاگو و نویسنده کتاب «هنوز تعلل: راهنمای بدون پشیمانی برای به دست آوردن»، حدود 20 درصد از افراد بالغ آمریکایی دچار تعلل مزمن هستند. مهم نیست ذهنتان چقدر سازماندهی شده و نسبت به کارهایتان متعهد هستید، این احتمال وجود دارد که متوجه شده باشید ساعت‌ها در حال انجام کارهایی بی‌اهمیت (تماشای بی‌هدف تلویزیون، چک کردن صفحات مجازی و...) هستید در حالی که باید آن زمان را برای انجام کار یا پروژه‌هایتان صرف می‌کنید. چه در حال به تعویق انداختن یک پروژه کاری باشید چه تاخیر در گرفتن یک تصمیم مالی، به تعویق انداختن یک تصمیم می‌تواند تاثیر عمده‌ای بر شغل و زندگی شما داشته باشد.
مثال‌هایی از تعلل در تصمیم‌گیری
احتمالاً اولین تجربه تعلل در تصمیم‌گیری را در کودکی خود مشاهده کرده‌اید. زمانی که برای انجام تکالیف درسی آن را تا آخرین لحظه ممکن عقب می‌انداختید و استرس انجام آن را برای مدتی تحمل می‌کردید. مثال دیگری از تعلل در تصمیم‌گیری مزمن کسی است که همیشه وظایف مهم خود را به تعویق می‌اندازد، حتی اگر این تعلل منجر به آن شود که کارها را با عجله انجام داده و در نهایت کیفیت کار تولیدی هم پایین بیاید.
البته این سندرم تنها در کار و تحصیل نیست. تعلل و به تعویق انداختن امور حتی در حوزه‌های روتین زندگی شخصی هم وجود دارد، فردی که خواب شبانه را به تعویق می‌اندازد و به جای آن به مرور شبکه‌های اجتماعی می‌پردازد و در نتیجه همیشه با کمبود خواب و عوارض آن مواجه است. یا فردی که ایده‌ای فوق‌العاده برای راه‌اندازی کسب‌وکار داشته ولی هیچ‌وقت آن را ایجاد نمی‌کند یا نویسنده‌ای که سال‌ها نوشتن یک کتاب را عقب می‌اندازد.
میزان شیوع تعلل مزمن
این سندرم یک مشکل شایع در میان مردم به حساب می‌آید، به‌طور میانگین تقریباً 20 درصد جهان با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند. علاوه بر این، این موضوع در برخی از قشرهای خاص بیشتر مشاهده می‌شود؛ به عنوان مثال 50 درصد محصلان با مشکل تصمیمات لحظه‌آخری مواجه‌اند.
تفاوت تعلل در تصمیم‌گیری حاد و مزمن
به تعویق انداختن مزمن تمایل طولانی‌مدت برای به عقب انداختن تصمیمات است، در حالی که تعلل حاد فقط شامل تمایل کوتاه‌مدت به تاخیر است.
هیچ دستورالعمل جهانی برای تعلل در تصمیم‌گیری مزمن در مقابل حاد وجود ندارد. بر این اساس، دسته‌بندی موارد خاصی از اهمال‌کاری به‌عنوان مزمن یا حاد ممکن است نامشخص باشد، اگرچه بسیاری از موارد اهمال‌کاری را می‌توان به وضوح به عنوان حاد یا مزمن طبقه‌بندی کرد. به عنوان مثال، مشخص نیست کسی که برای چند ماه تعلل می‌کند، درگیر تعلل در تصمیم‌گیری مزمن یا حاد است یا خیر، اما کسی که یک‌بار برای یک ساعت کار را به تعویق می‌اندازد، به وضوح درگیر تعلل در تصمیم‌گیری حاد است، در حالی که فردی که برای چندین دهه به تعویق می‌اندازد، درگیر تعلل در تصمیم‌گیری مزمن است.
شدت تعلل در تصمیم‌گیری نیز ممکن است در تعیین حاد و مزمن بودن نقش داشته باشد. به عنوان مثال، اگر شخصی فقط به میزان بسیار کمی (مثلاً فقط برای چند دقیقه در یک زمان و فقط در مورد چیزهای جزئی) تعلل کند، ممکن است رفتار او به عنوان تعلل در تصمیم‌گیری مزمن طبقه‌بندی نشود، حتی اگر برای مدت زمان طولانی درگیر آن باشد.
برخی از اهمال‌کنندگان مزمن فقط در حوزه‌های خاصی از زندگی کار را به تعویق می‌اندازند. برای مثال، برخی از تعلل‌کننده‌های مزمن ممکن است فقط زمانی که نوبت به مدرسه یا محل کار می‌رسد، تصمیم‌گیری را به تعویق بیندازند. با این حال، برخی از تعلل‌کنندگان مزمن ممکن است حوزه‌های متعدد یا حتی همه حوزه‌های زندگی را به تعویق بیندازد، و اصطلاح «تاخیرکننده مزمن» گاهی به‌طور خاص برای اشاره به چنین افرادی استفاده می‌شود.
تعلل در تصمیم‌گیری مزمن در مورد تمایل طولانی‌مدت به به تعویق انداختن کارها به جای تمایل به به تعویق انداختن کارها برای دوره‌های زمانی طولانی است. به عنوان مثال، این بدان معناست که یک تعلل‌گر مزمن ممکن است کارها را فقط برای چند ساعت یا چند روز در یک زمان به تعویق بیندازد، اما اگر این تمایل را در دوره‌های زمانی طولانی (مثلاً سال‌ها) نشان دهد، همچنان دچار تعلل در تصمیم‌گیری مزمن است. با این حال، به تعویق انداختن کارها برای مدت طولانی نیز به‌طور کلی به تعویق انداختن مزمن است، زیرا مستلزم تمایل طولانی‌مدت به به تعویق انداختن کارهاست.
علل تعلل در تصمیم‌گیری
افراد به روشی مزمن تصمیم‌گیری را به تعویق می‌اندازند زیرا از مسائلی مانند خستگی و اضطراب رنج می‌برند که به‌طور مداوم بر خودکنترلی و انگیزه آنها تاثیرگذار است.
به‌طور خاص، زمانی که افراد نیاز به انجام کارهایی مانند مطالعه یا کار دارند، در درجه اول به کنترل نفس خود متکی هستند تا خود را به انجام آن وادار کنند. علاوه بر این، خودکنترلی آنها اغلب با انگیزه آنها پشتیبانی می‌شود، که به آنها کمک می‌کند کارها را به موقع انجام دهند.
با این حال، در برخی موارد، دانش‌آموزان از مسائل مختلفی رنج می‌برند که خودکنترلی و انگیزه آنها را مختل یا در تضاد قرار می‌دهد، مانند خستگی و اضطراب. وقتی انجام این مسائل فراتر از خودکنترلی و انگیزه آنها باشد، در نهایت به تعویق می‌افتند، تا زمانی که به نقطه‌ای می‌رسند که تعادل بین این عوامل به نفع آنها تغییر می‌کند که البته ممکن است خیلی دیر شده باشد.
این مساله توضیح می‌دهد که چرا بسیاری از مردم حتی زمانی که انگیزه دارند و واقعاً می‌خواهند کارها را به موقع انجام دهند، کارها را به‌طور مزمن به تعویق می‌اندازند. علاوه بر این، این همچنین توضیح می‌دهد که چرا بسیاری از مردم همیشه تا قبل از موعد مقرر کار را به تعویق می‌اندازند، که در آن نقطه افزایش انگیزه، اغلب به شکل فشار استرس‌زا، در نهایت آنها را به سمت کار سوق می‌دهد.
داشتن اهداف انتزاعی، احساس جدا شدن از آینده، احساس غرق شدن یا عدم کنترل، اضطراب، ترس از شکست یا ترس از بازخورد منفی، از دلایلی است که افراد تصمیم‌گیری را به تاخیر می‌اندازند. علل دیگری هم البته برای این تعلل وجود دارد، مبارزه با کمال‌گرایی منفی، احساس بیزاری از کار، رنج بردن از خستگی جسمی یا ذهنی، احساس نارضایتی، درگیر شدن در احساسات به جای تصمیم‌گیری منطقی، بسیاری از این مسائل می‌تواند شامل چرخه‌های به تعویق انداختن باشد که در درازمدت تعلل در تصمیم‌گیری را تداوم می‌بخشد. به عنوان مثال، اگر فردی به دلیل اضطراب، انجام یک کار خاص را به تعویق بیندازد، که باعث می‌شود در آن کار ضعیف عمل کند، می‌تواند باعث شود که او در مورد کارهای مشابه در آینده احساس اضطراب کند، که می‌تواند باعث شود دوباره آن کارها را به تعویق بیندازد. به‌طور مشابه، اگر کسی به دلیل خستگی کار را به تعویق بیندازد، این می‌تواند باعث شود که او شب‌ها تا دیروقت بیدار بماند تا کارها را درست قبل از پایان ضرب‌الاجل به پایان برساند، که می‌تواند باعث خستگی او شود و در نتیجه به تعویق ادامه دهد.
سایر علل رایج تعلل در تصمیم‌گیری مزمن شامل مواردی مانند خودناتوانی است به‌طوری که اگر فردی شکست بخورد، می‌تواند به جای شک در توانایی‌های خود، شکست خود را به تعلل در تصمیم‌گیری متهم کند.
علاوه بر این، برخی از ویژگی‌های شخصیتی مانند حواس‌پرتی و تکانشگری نیز با تمایل به تعلل در ارتباط هستند، به این معنی که افرادی که به‌طور طبیعی دارای این ویژگی‌ها هستند، بیشتر احتمال دارد کار را به تعویق بیندازند. در نهایت، برخی از مسائل اساسی نیز وجود دارد که می‌تواند به تعلل در تصمیم‌گیری منجر شود، مانند ADHD و افسردگی.
قانع شدن به یک تغییر کوچک
مدت‌هاست تصمیم به تعویض و ارتقای خودرو داریم. اما باید ده‌ها میلیون تومان پول روی قیمت ماشین فعلی بگذاریم تا ماشینی که کمی بهتر است بخریم. نه می‌توانیم این ایده را فراموش کنیم نه جرات انصراف از این تصمیم را داریم، بنابراین به تغییرات کوچک در موتور یا ظاهر ماشین اکتفا می‌کنیم. اینجاست که پیتر سنگه نویسنده کتاب پنجمین فرمان می‌گوید این تفکر سیستمی اشتباه است و مثل آن است که با تقسیم یک گاو به دو قیمت، دو گوساله نخواهیم داشت، بلکه یه گاو مرده خواهیم داشت. در حقیقت افراد با خرد کردن یک تصمیم به تصمیمات کوچک‌تر، عملاً اصل آن تصمیم را کنار گذاشته و سرگرم انتخاب‌های دیگر می‌شوند.
زمان تصمیم‌گیری -چگونه می‌توان در زمان مناسب تصمیم‌گیری کرد و از تله‌های تصمیم‌گیری اصلی جلوگیری کرد؟
هنگامی که به یک مشکل برمی‌خوریم که نیاز به تصمیم‌گیری دارد، یکی از مهم‌ترین سوالاتی که باید به آن پاسخ داده شود این است که چه زمانی بهترین وقت برای تصمیم‌گیری و انجام کار است؟ زمان تصمیم‌گیری و انجام کار می‌تواند تاثیر شگرفی در کیفیت انجام کار داشته باشد. برخی تصمیمات تنها چند ثانیه یا دقیقه بعد از ایجاد مشکل گرفته می‌شود که از آن به عنوان یک واکنش اضطراری یاد می‌شود، برخی دیگر از تصمیمات هم سال‌ها زمان می‌برد.
عدم تصمیم‌گیری به موقع در خصوص یک موضوع اغلب به این معناست که همه یا اکثر بهترین گزینه‌ها حذف شده‌اند و گزینه‌های باقیمانده اغلب چندان سودمند نیستند.
برخی از اشتباهات رایج تصمیم‌گیری، سوگیری‌ها یا خصوصیات مرتبط با تصمیم‌گیری زود عبارت‌اند از:
تیراندازی از لگن -فرو رفتن در یک مساله بدون اطلاعات کافی اشتباه برنامه‌ریزی -سوگیری نسبت به دست‌کم گرفتن مدت زمان اقدامات اثر برتری -تمایل به وزن دادن به رویدادهای اولیه بیشتر از رویدادهای اخیر که باعث تصمیم‌گیری سریع‌تر می‌شود.
رضایت فوری -مردم تمایل دارند بازده فوری را بر بازده‌های بعدی ترجیح دهند، و این با نزدیک شدن به بازده افزایش می‌یابد.
نادیده گرفتن ریسک -تمایل به نادیده گرفتن کامل احتمال یا ریسک هنگام تصمیم‌گیری‌های نامطمئن رفتار گله‌ای -تعصب رایج برای اتخاذ دیدگاه‌ها و پیروی از رفتارهای اکثریت میانبرهای کوته‌بینانه -تکیه بیش از حد به حقایق راحت یا اطلاعاتی که به راحتی به دست می‌آیند.
به همین ترتیب، در اینجا برخی از تله‌ها، سوگیری‌ها یا تصاویر متداول مرتبط با تصمیم‌گیری خیلی دیر آمده است:
فلج تحلیل یا سوگیری اطلاعات -تمایل به جست‌وجوی اطلاعاتی که نمی‌تواند بر نتیجه تاثیر بگذارد یا بیشتر از نتیجه روی فرآیند متمرکز شود.
به تعویق انداختن -انتظار برای جمع‌آوری اطلاعات بسیار طولانی است.
حفظ وضع موجود یا رضایت
اثر تازگی -اشتباه در وزن دادن به رویدادهای اخیر بیشتر از رویدادهای قبلی که می‌تواند تصمیم‌گیری با تاخیر را تشویق کند.
سوگیری بهنجاری -رد نیاز به واکنش یا برنامه‌ریزی برای شکست یا فاجعه‌ای که قبلاً هرگز اتفاق نیفتاده است.
تاثیر منفی تعلل در تصمیم‌گیری
زمانی که به تعویق انداختن تصمیم‌گیری تاثیری جدی بر زندگی روزمره فرد می‌گذارد، موضوع جدی‌تر می‌شود. در چنین مواردی، موضوع فقط داشتن مهارت‌های مدیریت زمان ضعیف نیست، بلکه بخش عمده‌ای از سبک زندگی آنهاست.
متاسفانه، این تعلل می‌تواند تاثیر جدی بر تعدادی از زمینه‌های زندگی، از جمله سلامت روانی و رفاه اجتماعی، حرفه‌ای و مالی فرد داشته باشد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:
سطوح بالاتر استرس و بیماری
افزایش بار بر روابط اجتماعی
رنجش از طرف دوستان، خانواده، همکاران و دانش‌آموزان
عواقب قبوض معوق و اظهارنامه مالیات بر درآمد.
چگونه می‌توان بر این سندروم غلبه کرد؟
خوشبختانه، چندین کار مختلف وجود دارد که می‌توانید برای مبارزه با تعلل در تصمیم‌گیری انجام دهید و کارها را به‌موقع انجام دهید. این تمرینات تعلل در تصمیم‌گیری خود را در نظر بگیرید.
فهرستی از کارهایی که باید انجام دهید تهیه کنید: برای اینکه شما را در مسیر درست نگه دارد، یک تاریخ سررسید را در کنار هر مورد در نظر بگیرید.
قدم‌های کوچک بردارید: موارد موجود در لیست خود را به مراحل کوچک و قابل مدیریت تقسیم کنید تا وظایف شما خیلی طاقت‌فرسا به نظر نرسد. علائم هشداردهنده را بشناسید: به هرگونه فکر به تعویق انداختن توجه کنید و تمام تلاش خود را برای مقاومت در برابر اصرار انجام دهید. اگر به به تعویق انداختن فکر می‌کنید، خود را مجبور کنید چنددقیقه‌ای را صرف کار خود کنید.
حواس‌پرتی را حذف کنید: از خود بپرسید چه چیزی بیش از همه توجه شما را جلب می‌کند - چه اینستاگرام، چه به‌روزرسانی فیس‌بوک یا اخبار محلی- و آن منابع حواس‌پرتی را خاموش کنید.
