هفته رنگارنگ

یک هفته معاملاتی دیگر در بازارها به اتمام رسید و بازارها شاهد روندهای گوناگونی در کلیت خود بودند. دلار به عنوان مهم‌ترین عامل پیشران بازارهای دارایی دیگر، این روزها یکی از آرام‌ترین روزهای خود را سپری می‌کند. بورس تهران نیز پس از تجربه 10 روز معاملاتی مثبت در اوایل شهریور، در هفته گذشته روند متعادل‌تری به خود گرفت و در بازارهای جهانی نیز نفت برنت بالاخره در هفته گذشته کانال 90دلاری را نیز فتح کرد و عزم خود را برای رسیدن به کانال 100دلاری جزم کرده است. در بازار سکه و طلا نیز در سایه ثبات قیمت دلار و اونس جهانی تقاضا و فقدان تقاضا، روند خاصی به چشم نمی‌خورد.

تمایل بورس به تعادل

بازار سهام در هفته‌ای که سپری شد نتوانست به روند صعودی که از ابتدای شهریور در بازار سهام شکل گرفته بود، ادامه دهد و این موضوع سبب شد تا امیدها در بازار سهام به تداوم روند مذکور کمرنگ و کمرنگ‌تر شود. بورس تهران در 10 روز ابتدایی شهریور، عملکرد درخشانی از خود برجای گذاشته و شاخص کل این بازار، توانست خود را از پله‌های ابتدایی کانال یک میلیون و ۹۰۰‌ هزارواحدی، به پله‌های میانی کانال دو‌ میلیون و ۱۰۰‌ هزارواحدی برساند. ثبت چنین عملکردی از نماگر اصلی بازار سهام سبب ‌شده تا بازدهی ۱۰روزه این شاخص از ابتدای شهریور به ۹۷ /۱۰ درصد برسد. شرایط مذکور سبب ‌شده بود تا امیدها در بازار سهام به تداوم روند صعودی زنده شود و سهامداران نگرش امیدوارانه‌تری نسبت به معاملات هفته‌های آتی داشته باشند. افزون بر این، شاخص هم‌وزن نیز در 10 روز ابتدایی شهریور توانست از مقدار ۶۶۳‌ هزار و ۲۲۹ واحد در آخرین روز معاملاتی مرداد، به ۷۲۶‌ هزار و ۴۶۰ واحد برسد. به این ترتیب این شاخص نیز در ۱۰ روز معاملاتی شهریور، جهش ۵۳ /۹درصدی داشته است. شاخص کل بورس تهران پس از ریزش قیمت‌ها که از میانه‌های اردیبهشت سال جاری آغاز شد، تا سطح یک میلیون و ۹۳۸‌ هزارواحدی نیز عقب‌نشینی داشت. چنین کاهشی، به منزله افت ۵ /۲۳درصدی نماگر اصلی بازار سهام از سقف تاریخی ثبت‌شده در ۱۶ اردیبهشت بود، اما بورس تهران در 10 روز معاملاتی ابتدایی شهریور، عملکرد مثبتی را از خود به نمایش گذاشت. شاخص کل در دو هفته قبل، بهترین عملکرد هفتگی خود از هفته منتهی به ۱۰ اسفند سال گذشته را ثبت کرده که سبب شده بود تا این شاخص مجدداً کانال دو‌ میلیون‌واحدی را فتح کند. نکته شایان توجه در این اثنی این است که محدوده دو‌ میلیون‌واحدی از اهمیت ویژه و وافری برای اهالی بورس تهران برخوردار است و به نوعی به‌عنوان یک مرز حمایتی و روانی مهم در بازار سهام نقش‌آفرینی می‌کند. به نظر می‌رسد در ادامه مسیر معاملاتی، اگر اخبار غیرمنتظره‌ای به بازار سهام مخابره نشود، شاخص خواهد توانست خود را در بالای این سطح روانی حفظ کند و می‌توان به روزهای آتی بازار سهام، نگرش امیدوارانه‌تری داشت. اما نکته شایان توجه این است که بورس تهران در کلیت خود از داشتن محرکی که توانایی هدایت و پرتاب قیمت‌ها به ارتفاعات بالاتر را داشته باشد، محروم است و فعلاً چنین عامل پیشرانی که روند جدی در بطن بازار سهام شکل دهد، وجود ندارد. دلار مهم‌ترین محرک بازار سهام است که از جنبه‌های مختلف جریان تقاضا در بورس تهران را تحریک می‌کند، اول از این جهت که همزمان با اوج‌گیری انتظارات تورمی در بطن اقتصاد، مردم در تکاپوی حفظ قدرت خرید، راهی بازارهای دارایی می‌شوند و در این اثنی بورس تهران نیز به عنوان یکی از بازارهایی که از توان و پتانسیل کافی برای حفظ قدرت خرید سرمایه خانوار برخوردار است، مورد استقبال قرار می‌گیرد. به علاوه جهش ارزی سبب می‌شود که قیمت‌های اسمی محصولات شرکت‌هایی که فروش‌های صادراتی دارند با افزایش قابل ‌توجهی همراه شده و طبیعتاً چون شتاب افزایش هزینه‌ها با شتاب افزایش درآمدها یکسان نیست، این موضوع موجب جهش اسمی سود شرکت‌ها در برخی صنایع می‌شود که از این ناحیه نیز رشد قیمت دلار یک درایور و کاتالیزور مثبت برای بازار سهام تلقی می‌شود. به علاوه اوج‌گیری و شعله‌ور شدن انتظارات تورمی نیز یک عامل تاثیرگذار برای تحریک جریان تقاضا در بورس تهران محسوب می‌شود که فعلاً نه از این ناحیه و نه از جانب نرخ ارز سیگنال مثبتی برای بورس تهران وجود ندارد. سه روز ابتدایی هفته برای بازار سهام همراه با سرخپوشی شاخص کل بورس تهران بود، اما هر چه که از ابتدای هفته دور شدیم و به پایان آن نزدیک‌تر شدیم معاملات سهام رنگ منطقی‌تر و متعادل‌تری به خود گرفت. اما نکته حائز اهمیت در این میان این است که مجدداً شاهد افت حجم و ارزش معاملات در بورس تهران هستیم که سبب شده تا بازار سهام مجدداً در رکود کامل معاملاتی قرار بگیرد. بعد از رونق موقتی که در بازار سهام ایجاد شد، شاهد بهبود در ارقامی مثل حجم و ارزش معاملات و برآیند ورود و خروج پول حقیقی بودیم که در هفته گذشته این روند نتوانست ادامه پیدا کند و بازار مجدد در فاز فرسایشی قرار گرفت. 

بازار در هفته‌های آتی آبستن اخبار و اتفاقات زیادی خواهد بود که باید دید سهامداران در محاسبات ذهنی خود اثر این متغیرها را بر بازار سهام چگونه لحاظ خواهند کرد. فراموش نکنیم که رشد سال قبل بورس تهران دراوج ناامیدی و پس از استارت روند صعودی اسکناس آمریکایی در بازار آزاد آغاز شد که سبب شد شاخص هم‌وزن بورس از کف آبان سال گذشته تا سقف اردیبهشت سال جاری با رشد بیش از 100درصدی همراه شود که در این میان قیمت برخی از سهام بورسی، بعضاً رشدهای خیره‌کننده بیش از 500درصدی را نیز به خود دید.

حبس دلار در کانال 49 هزار تومان

بازار ارز که همواره یکی از مهم‌ترین بازارها در اقتصاد ایران بوده و مورد توجه فعالان اقتصادی و عامه مردم نیز بوده و به روندهای مختلف در بازارهای دارایی دیگر نیز جهت داده، این روزها یکی از آرام‌ترین دوره‌های خود در سنوات اخیر را تجربه می‌کند. سیاستگذار پولی در ماه‌های اخیر همواره مدعی کنترل رشد نقدینگی بوده و در رسانه‌های مختلف و به طرق گوناگون سعی در برجسته‌کردن این مورد در اذهان عمومی داشته است. بانک مرکزی اخیراً در سایت خود اطلاعات پولی مربوط به فروردین‌ماه سال جاری را به‌روزرسانی کرد که طبق آن، نقدینگی با رشد 28 /1درصدی در مقیاس ماهانه به شش هزار و 418 همت رسیده است که با این اوصاف، نرخ رشد سالانه نقدینگی در پایان نخستین ماه از بهار سال جاری در محدوده 08 /33درصدی قرار می‌گیرد که نشانگر فاصله گرفتن نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی از ارقام تاریخی تجربه‌شده است که اثر روانی مثبت منتج از این موضوع یکی از عواملی است که سبب شده تا آرامش بر معاملات بازار ارز حاکم باشد. به علاوه در اطلاع‌رسانی دیگری از سوی بانک مرکزی اشاره شد که نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی در پایان مرداد سال جاری به 9 /26 درصد رسیده است که یکی از نازل‌ترین ارقام ثبت‌شده در ماه‌های اخیر در نرخ رشد نقطه‌به‌نقطه نقدینگی است. به هر روی اقدامات سیاستگذار پولی در زمینه کنترل کل‌های پولی، اخبار مثبت در زمینه روابط خارجی کشور مانند پیوستن ایران به بریکس و بهبود روابط با برخی از همسایه‌های منطقه‌ای از جمله عربستان، رکوردشکنی در زمینه فروش و صادرات نفت و همچنین آرامش حاکم بر فضای سیاسی و اجتماعی کشور در روزهای کنونی سبب شده تا بازار ارز و سایر بازارهای دارایی از التهابات مصون بمانند و روند آرام و بی‌سروصدایی را در بطن و متن خود تجربه کنند. مجموعه این عوامل سبب شده که دلار در روزهای اخیر زور چندانی در جهت صعود و دستیابی به ارتفاعات بالاتر نداشته باشد و عمده نوسان خود را در کانال 49 هزار تومان تجربه کند.

آرامش در بازار طلا و سکه

همان‌طور که در بخش قبلی گفته شد، بهای اسکناس آمریکایی در بازار آزاد، یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که به بازارها جهت می‌دهد. آرامش حاکم بر بازار ارز سبب شده که بازار سکه و طلا از ناحیه یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تاثیرگذار بر روند آن، محرک خاصی را دریافت نکند. در سایه آرامش حاکم بر بازار ارز و روند آرام اونس جهانی، قیمت‌ها در بازار سکه و طلا از ثبات نسبی برخوردارند و شیب قیمت‌ها در بازار عمدتاً به سمت مقادیر پایین‌تر تمایل پیدا می‌کند. در جریان معاملات روز سه‌شنبه، سکه رفاه در بورس تهران، به قیمت 27 میلیون و 723 هزار تومان ارزش‌گذاری شد. هر گرم طلای 18 عیار نیز به قیمت دو میلیون و 330 هزار تومان قیمت‌گذاری شد. نیم‌سکه نیز با کاهش 50 هزارتومانی نسبت به روز قبل در قیمت 15 میلیون و 50 هزار تومان میان خریداران و فروشندگان دست‌به‌دست شد. به علاوه ربع سکه نیز با کاهش 100 هزارتومانی نسبت به روز قبل، نهایتاً در قیمت 10 میلیون و 100 هزار تومان کار خود را به اتمام رساند.

نفت در کانال 90دلاری

قیمت‌های آتی نفت برنت در روز سه‌شنبه به 91 دلار در هر بشکه رسید، در حالی که سرمایه‌گذاران منتظر داده‌های کلان اقتصادی‌اند که می‌تواند نشان دهد آیا نرخ‌های بهره در ایالات‌متحده و اروپا بیشتر خواهد شد. بهای معاملات آتی نوامبر نفت خام برنت با 36 سنت افزایش به 91 دلار در هر بشکه رسید، در حالی که قیمت آتی نفت خام WTI آمریکا در ماه اکتبر با 43 سنت افزایش به 74 /87 دلار رسید. پس از آنکه عربستان سعودی و روسیه اعلام کردند که کاهش داوطلبانه عرضه خود را تا پایان سال جاری میلادی به میزان 3 /1 میلیون بشکه در روز تمدید خواهند کرد، برنت هفته گذشته برای اولین‌بار در 10 ماه گذشته به 90 دلار در هر بشکه رسید. به گفته تینا تنگ، تحلیلگر بازار در CMC، معامله‌گران داده‌های شاخص قیمت مصرف‌کننده ایالات‌متحده در ماه آگوست را که قرار است روز چهارشنبه منتشر شود، نظاره‌گر خواهند بود، که به خوبی می‌تواند تعیین کند چقدر احتمال وجود دارد که نرخ بهره در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت افزایش یابد. انتظار می‌رود فدرال‌رزرو در نشست هفته آینده نرخ بهره را بدون تغییر باقی بگذارد، هرچند دیدگاه‌ها بر سر افزایش نرخ‌ها یا عدم تغییر مجدد فدرال‌رزرو در نوامبر متفاوت است. در همین حال، بانک مرکزی اروپا تصمیم خود را در مورد نرخ بهره روز پنجشنبه اعلام خواهد کرد. کمیسیون اروپا روز دوشنبه پیش‌بینی کرد که رشد منطقه یورو در سال‌های 2023 و 2024 کندتر از پیش‌بینی‌های قبلی باشد. سرمایه‌گذاران همچنین منتظر داده‌های صنعت در مورد ذخایر نفت خام ایالات‌متحده هستند که امروز (سه‌شنبه) مشخص می‌شود. نظرسنجی اولیه رویترز در روز دوشنبه نشان داد که انتظار می‌رود ذخایر نفت خام در هفته منتهی به 8 سپتامبر حدود دو میلیون بشکه کاهش یابد. همچنین در این هفته، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) و سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) گزارش‌های ماهانه خود را منتشر خواهند کرد. آژانس بین‌المللی انرژی ماه گذشته پیش‌بینی خود را برای رشد تقاضای نفت در سال 2024 به یک میلیون بشکه در روز کاهش داد و دلیل آن شرایط بد اقتصاد کلان بود. در همین حال، گزارش اوپک در ماه آگوست، پیش‌بینی رشد تقاضای 25 /2 میلیون بشکه در روز خود را برای سال 2024 بدون تغییر نگه داشت.