بازار سرکش
بازارها در نیمه نخست سال چه عملکردی داشتند؟
سردار خالدی: سال 1401 در حالی آغاز شد که بسیاری گمان می‌بردند با توافق بر سر احیای برجام، اقتصاد دورنمای روشن‌تری به خود می‌گیرد. اما هر چه زمان گذشت و به پایان نیمه ابتدایی سال جاری نزدیک شدیم، سرنوشت احیای برجام مبهم‌تر، غیرممکن‌تر و غیرمحتمل‌تر به نظر رسید. متناسب با پیچیده شدن روند مذاکرات احیای برجام، بازارها هم به تناسب شرایط کنونی اقتصاد، همچنان مملو از نااطمینانی شدند.
از میان بازارها، بازار سهام فعالان خود را با زیان روبه‌رو کرد؛ به‌طوری که شاخص کل بورس تهران بیش از چهار درصد افت را تجربه کرد. سایر شاخص‌ها در بازار سهام با شرایط نزولی، روند مشابهی را از سر گذراندند. در این دوره، حقیقی‌ها نیز پول‌های بیشتری از بازار خارج کردند. اکنون بازار سرمایه برخلاف وعده‌های ابتدایی دولت با بیشترین چالش روبه‌رو است. کمترین عایدی هم برای دو بازار خودرو و بازار طلای داخلی بود که در محدوده بازدهی شش‌درصدی قرار گرفتند. بازار سکه و ارز هم در محدوده بازدهی 15 تا 21 درصد با روند افزایش قیمت‌ها روبه‌رو شد. بازار مسکن در صدر بازدهی‌ها، با 24 درصد بیشترین بازدهی را نصیب فعالان مسکن کرد.
البته با لحاظ تورم 42درصدی (در شهریور 1401 به روایت مرکز آمار ایران) و همسو با نرخ سود بین‌بانکی 94/20درصدی (بر اساس اعلام بانک مرکزی در 30 شهریور 1401) به نظر می‌رسد بازارها از تورم جا ماندند و در واقعیت، سرمایه‌گذاران نه‌تنها سودی نکردند بلکه تنها بخشی از کاهش ارزش پولی‌شان را جبران کردند.
بررسی شش ماه ابتدایی سال جاری بازارها نشان می‌دهد، امیدواری‌ها مبنی بر احیای برجام در بازارها رنگ باخته و همچنان متاثر از کسری شدید بودجه 1401 و شرایط تورم‌زای اقتصاد ایران، مسیر حرکت قیمت‌ها نیز افزایشی است و فعالان بازارها به تناسب این تورم، تنها بخشی از کاهش ارزش پولی‌شان را جبران می‌کنند. به نظر می‌رسد سیکل تسلسل‌وار تورم مزمن تداوم دارد و بازارها هم در واکنش به این هویت جدایی‌ناپذیر اقتصاد ایران، برجسته‌تر از گذشته خود را با تورم انطباق دهند. با تمام این اوصاف، بازارها اگرچه هم‌آهنگ تورم ساز زدند، اما به معنای واقعی، هیچ عایدی نصیب سرمایه‌گذاران نشده است. پرونده این هفته تجارت فردا با مروری بر کارنامه بازارها در شش ماه ابتدایی سال جاری می‌خواهد به این پرسش‌ها پاسخ دهد که چرا بازارها همچنان ناآرام و سرکش‌اند؟ و در این وضعیت نااطمینانی، کدام بازارها بیشترین سود را نصیب فعالان خود کردند؟ کدام بازارها عایدی کمتری داشتند و کدام بازارها به فعالان خود زیان وارد کردند؟
