کندی اقتصاد و بازارهای مبهم
آیا جریان نقدینگی به سوی بازارهای کمتررونقیافته حرکت می‌کند؟
زهره اکرمی: «زمان دیوانه‌کننده‌ای در دنیای سرمایه‌گذاری است.» این عبارتی است که تحلیلگر نشریه فوربس درباره افزایش جریان نقدینگی در جهان در این دوران می‌نویسد. حال این گزاره را در مورد کشوری متکی به درآمد نفت با کسری بودجه عظیم، دروازه‌هایی بسته به روی بازارهای مالی جهان و فساد گسترده تصور کنید تا تصویر بهتری از آنچه این روزها در دکان‌های ایران جاری است، به دست آورید. تقلای مردمانی که وحشت‌زده از تورمی افزون بر 20 درصد، به هر کالایی چنگ می‌زنند تا ارزش دارایی خود را حفظ کنند، گاه از سوی برخی به «رونق بازار» تعبیر می‌شود. بهار 99 را «بهترین بهار بورس ایران» می‌نامند و برای سود 50درصدی این بازار در فروردین‌ماه، جشن گرفتند. این در حالی است که اقتصاد در سال‌های اخیر روندی نزولی را طی کرده و تورم قابل توجهی از سال‌های گذشته به سبد 99 ریخته شده و در چشم‌انداز این تورم، فاجعه‌ای کمین کرده است.
کوتاه زمانی است که حرکت نقدینگی از سوی بانک‌ها به بازارهای سرمایه‌ای چون بورس، ارز، طلا و سکه، مسکن و خودرو شتاب گرفته و برخی اقتصاددانان خبر از سرریزی این نقدینگی در این دست بازارها می‌دهند. گرچه همچنان بازارهای مذکور، جلایی براق در چشم مردم دارند و از صف دریافت‌کنندگان کدهای بورس و خریداران ارز کاسته نشده است، اما صدای هشدار از سوی متخصصان این حوزه به گوش می‌رسد و به دولت و مردم برای آینده این بازارها زنهار می‌دهند.
از سویی «کسری بودجه» درد بی‌درمانی است که دولت با آن روبه‌رو است که بنا دارد با دمیدن در بازارهای مختلف، حداقل بخشی از رقم سرسام‌آور آن را جبران کند.
رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز هفته گذشته تاکید کرد که یکی از راه‌های دولت برای جبران کسری بودجه، فروش اوراق و اسناد خزانه است. این در حالی است که پیش از این دولت در تلاش بوده تا بخشی از شرکت‌های خود را به سهامی عام واگذار کند. در سوی دیگر مردمانی قرار دارند که اگر برای حفظ دارایی خود قادر به ورود به بازارهای رونق‌یافته چون مسکن و طلا نباشند، به سمت بازارهای کمتررونقیافته و کالاهای مصرفی بادوام متمایل می‌شوند.
افرادی که پیش از این در بازارهای رونق‌یافته، فعال اقتصادی بودند نیز، گویا به مرز روانی این بازار کشیده شدند و برای ممانعت از تکرار تجربه ورشکستگی موسسات مالی و اعتباری، به تدریج در پی خروج از این دست بازارهای رونق‌یافته هستند. رصد رفتار اقتصادی این گروه بیانگر آن است که آنان، سرمایه‌های خود را به سوی بازارهای کمتررونقیافته چون خرید ویلا و مسکن در حاشیه شهرها سوق می‌دهند.
در این پرونده بررسی می‌کنیم که آیا نقدینگی در بازارهای رونق‌یافته باقی خواهد ماند یا به سوی بازارهای کمتررونقیافته سرریز خواهد کرد؟
