تورم ما را خواهد برد
با تداوم روند کنونی تورم، اقتصاد ایران به چه سمتی میرود؟
رضا طهماسبی: احتمالاً بدخیمترین سرطان هر اقتصادی «تورم» است؛ بیماری سختی که عوارض فراوانی دارد و بدترین ویژگیاش این است که طبیب علاقهای به درمانش ندارد چراکه از آن نفع میبرد. دولت با ایجاد تورم که ناشی از سیاستهای پولی است، ناتوانیهایش در توازن بودجه و تامین منابع را میپوشاند و با مالیات ظالمانه و بیاجازه دست در جیب مردم کردن، کسریهایش را جبران میکند و تورم خلق میکند. تنها نهادی که میتواند تورم را مهار و کنترل کند هم خود اوست، پس طبیعی است اگر تورم درمان نمیشود و در 44 سال گذشته تنها چهار سال تورم تکرقمی در اقتصاد ایران دیده شده است که آن هم نه به واسطه بودجه متوازن و کنترل یک بانک مرکزی مستقل بر سیاست پولی، که در نتیجه ایجاد فضای امیدواری در جامعه و باز شدن شریانهای نفت و سرکوب نرخ ارز به مدد دلارهای نفتی حاصل شده است.
سال 1400 با تورم بیش از 40درصدی به پایان رسید و چشمانداز سال 1401 هم رقمی بهتر از این را نشان نمیدهد. پیشتر صندوق بینالمللی پول تورم ایران برای سال 1401 را 3 /32 درصد و برای سال 1402 معادل 5 /27 درصد پیشبینی کرده بود که احتمالاً فرض تقریباً خوشبینانهای مبنی بر توافق احتمالی ایران و غرب در آن دیده شده یا حداقل کاستن از فشار تحریم در این پیشبینی اثرگذار بوده است. اما حالا که وارد نیمه سوم سومین ماه سال شدهایم، وضعیت توافق و احیای برجام به غایت مبهم شده و کشورهای اروپایی با همراهی آمریکا پرونده هستهای ایران را دوباره به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی کشاندهاند. مواردی که هم توافق را از دسترس دورتر میکند و بر مصائب اقتصاد ایران میافزاید، هم به انتظارات تورمی در جامعه دامن میزند.
همه این اتفاقات در حالی رقم میخورد که شانههای خانوار، بنگاهها و کل اقتصاد ایران زیر بار فشار تورم خم شده است و تاب و توانی برای تحمل بیش از این نمانده است. این رمقهای آخر باید صرف کمکهایی برای کاستن از بار این فشار شود، کمکهایی که میتواند با توافق و رفع تحریم به عنوان یک عامل بیرونی و اصلاح بودجه در داخل حاصل شود. تورم کنونی مانند موریانه به آهستگی و بدون سروصدا در حال خوردن ستونهای اساسی اقتصاد و جامعه است. تداوم تورم مانند حرکت به سمت از بین رفتن این بنیانها و فروپاشی اقتصاد است؛ بلایی که پیش از این بر سر ملتهایی مانند ونزوئلا آمده و مصائبی که مردم این کشور متحمل شدهاند پیش چشم سیاستگذاران ماست. تورم اکنون باد شدیدی است که توان تبدیل شدن به طوفانی بنیانکن را دارد که همه چیز را از ریشه بکند و با خود ببرد.