در مدار تثبیت
پیام رشد 6 /5درصدی اقتصاد ایران در سه‌ماهه نخست سال 1396 چیست؟
روند رو به رشد اقتصاد ایران ادامه دارد. تازه‌ترین گزارش حساب‌های ملی مرکز آمار نشان می‌دهد «رشد تولید ناخالص داخلی» در سه‌ماهه نخست سال 96 به 5 /6 درصد رسیده است.
روند رو به رشد اقتصادایران ادامه دارد. تازه‌ترین گزارش حساب‌های ملی مرکز آمار نشان می‌دهد «رشد تولید ناخالص داخلی» در سه‌ماهه نخست سال96 به 6/5 درصد رسیده است1. رشد «تولید ناخالص داخلی بدون نفت» نیز رقم هفت‌درصدی را به ثبت رسانده تا برای اولین بار در دوره پسابرجام، رشد بدون نفت از رشد کل سبقت گرفته باشد. این اتفاق اگرچه به معنای کمرنگ شدن اثر مستقیم نفت بر رشد اقتصادی است اما در عین حال نشان می‌دهد سرریز رونق نفتی به بخش‌های دیگر اقتصاد آغاز شده است.
گزارش مرکز آمار ایران نقاط مثبت فراوانی دارد. اول مثبت شدن رشد اقتصادی در تمام گروه‌های اصلی (کشاورزی 1 /3 درصد، صنعت 9 /4 درصد و خدمات 3 /8 درصد) و زیرگروه‌ها؛ اتفاقی که از سال 91 بی‌سابقه بوده است. در میان زیرگروه‌های مختلف بیشترین بهبود در گروه «واسطه‌گری‌های مالی» با رشد 2 /32درصدی به ثبت رسیده است و کمترین رونق در گروه «ماهیگیری» با رشد 8 /0درصدی.
البته در مجموع بخش «خدمات» بزرگ‌ترین پیشران رشد اقتصادی بهار 96 بوده است. این بخش علاوه بر اینکه نسبت به دو گروه اصلی دیگر رشد بیشتری به ثبت رسانده، سهم بزرگ‌تری هم در اقتصاد ایران داشته است. 4 /53 درصد از ارزش افزوده اقتصاد ایران در سه‌ماهه نخست سال 96 در گروه خدمات تولید شده و سهم گروه صنعت (شامل نفت، صنعت، ساختمان و...) 4 /39 درصد و گروه کشاورزی 1 /7 درصد بوده است.2
دومین اتفاق مهم فصل بهار 96، ثبت دومین فصل رونق در بخش «ساختمان» و تثبیت خروج آن از رکود است. بخش ساختمان که در زمستان 95 بعد از 18 فصل رشد منفی توانسته بود رشد مثبت چهار‌درصدی را به ثبت برساند، روند بهبود خود را در بهار 96 تشدید کرده و رشد مثبت 1 /7درصدی داشته است. ارزش افزوده تولیدی در زیربخش «ساختمان» البته هنوز به نصف نقطه اوج آن در زمستان 90 هم نرسیده است. در آن فصل ارزش افزوده «ساختمان» از مرز 95 هزار میلیارد ریال گذشته بود اما در فصل بهار 96 (با وجود دو فصل رونق) ارزش افزوده این بخش به زحمت به 42 هزار میلیارد ریال رسیده است.
سومین نکته مثبتی که در آمارهای مرکز آمار وجود دارد، در سمت اجزای هزینه نهایی قابل مشاهده است. بدین ترتیب که «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» هم برای دومین فصل پیاپی رشد مثبت را تجربه کرده است: زمستان 95 رشد این بخش 2 /6 درصد بود که در بهار 96 به 1 /7 درصد رسید. خبر بهتر اینکه هر دو جزء این بخش با رشد مثبت همراه بوده‌اند: تشکیل سرمایه در ماشین‌آلات 9 /6 درصد و تشکیل سرمایه در ساختمان 3 /7 درصد. اگرچه بانک مرکزی هنوز گزارش خود از حساب‌های ملی بهار 1396 را منتشر نکرده تا بتوان با مقایسه آمارهای آن با گزارش مرکز آمار تصویر دقیق‌تری از اقتصاد ایران به دست داد، پرونده پیش‌رو تلاش می‌کند سیگنال‌های رشد 5 /6درصدی GDP را برای سیاستگذاران و فعالان اقتصادی تحلیل کند.
