نسل بی‌دفاع
کودکان ما در معرض چه خطراتی قرار دارند؟
عاطفه چوپان: کودکان سرمایه‌های ارزشمند جامعه هستند که در آینده باید کشور را اداره کنند اما این روزها با تهدیدهای زیادی مواجه‌اند که ممکن است آینده آنها و همین‌طور آینده کشور را تحت تاثیر قرار دهد. از یک طرف بخش زیادی از کودکان به خاطر فقر از تحصیل باز مانده‌اند و از سوی دیگر کیفیت آموزش در کشور به میزان زیادی کاهش یافته است به گونه‌ای که ناظران نگران‌اند که دانش‌آموزان حتی مهارت خواندن را هم به درستی نیاموزند.
مهارت خواندن در زندگی مدرن به‌قدری لازمه‌ای ابتدایی است که به‌عنوان یکی از حقوق اساسی بشر در نظر گرفته می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد ظرفیت مطالعه ماهرانه بازده اقتصادی مثبتی را در بازار کار به ارمغان می‌آورد.
از سوی دیگر بنا به گزارش‌های رسمی، ۹۱۱ هزار کودک در سن تحصیل در سال تحصیلی گذشته از تحصیل بازماندند و ۲۷۹ هزار نفر هم ترک تحصیل کردند. بنابراین بیش از یک میلیون و ۱۹۰ هزار کودک در سن تحصیل به مدرسه نمی‌روند. این عدد قابل توجه، حدوداً برابر با 5 /7 درصد از تعداد کل دانش‌آموزان در این سال تحصیلی است. تعداد کودکان بازمانده از تحصیل طی سال‌های گذشته در اثر دو شوک افول اقتصاد و همه‌گیری کرونا، روندی افزایشی را طی کرده است. در همین حال معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفته: خشونت، اعتیاد، کودک کار، فرار از خانه، بزهکاری، کودک‌آزاری و... آسیب‌های پرخطری هستند که دانش‌آموزان بسیاری را احاطه کرده است.
بگذریم از اینکه از آغاز سال تحصیلی 1401 مدارس در پایتخت و خیلی از شهرهای کشور به بهانه‌های مختلف از جمله کمبود گاز، آلودگی هوا و ...به‌طور منظم باز نبوده‌اند. برآیند همه این مشکلات احتمالاً این خواهد بود که بخش مهمی از کودکان ما یا به خاطر فقر از ادامه تحصیل بازمی‌مانند و بخش دیگری در تله «تحصیل بی‌حاصل» گرفتار خواهند شد.
اما فقر آموزشی تمام ماجرا و حتی بخش مهم آن نیست. بخش مهم محرومیت دانش‌آموزان از حضور در مدرسه به هر دلیلی در گام اول محرومیت از خرده‌جامعه‌ای است که دانش‌آموز به واسطه حضور در آن بخش مهمی از مهارت‌های اجتماعی را فرا می‌گیرد. توانایی خواندن و نوشتن چیزی نیست که نشود آن را از طریق یوتیوب و آپارات و... آموخت اما توانایی حل مساله، مواجهه با بحران، تعامل با گروه همسالان، رقابت سالم، پذیرش شکست و... مهارت‌هایی است که نقشی جدی در آینده کودکان دارد و به اذعان مدیران آموزشی کودکان در این بخش با فقری جدی مواجه‌اند. در این پرونده بررسی می‌کنیم که با وجود آنچه ذکرش به تشریح رفت چه خطراتی آینده کودکان ما را تهدید می‌کند.
