واکنش دیرهنگام
آیا برای مدیریت منابع آب کشور خیلی دیر نشده است؟
جواد حیدریان: ابراهیم رئیسی اخیراً با تاکید بر اینکه مدیریت منابع آب و اصلاح الگوی کشت از مهم‌ترین و محوری‌ترین مسائل کشور است گفته: تشریح عوارض کشت سنتی، کشاورزان را با اجرای طرح اصلاح الگوی کشت همراه خواهد کرد. آقای رئیسی خواستار تلاش موسسات پژوهشی و دانشگاه‌های کشاورزی برای اجرای طرح اصلاح الگوی کشت و مدیریت منابع آبی شده و گفته: همکاری و همگامی مردم برای تحقق این اهداف بسیار مهم است. این شاید نخستین بار باشد که ابراهیم رئیسی به ابرچالش آب واکنش نشان داده و خواستار مدیریت آن شده است. اقتصاددانان سال‌هاست درباره شش ابرچالش اقتصادی که آب یکی از آنهاست هشدار می‌دهند اما سیاستمداران نسبت به آن بی‌اعتنا هستند و رئیس دولت سیزدهم در حالی خواستار توجه ویژه به این ابرچالش شده است که ذخیره آب در خیلی از سدهای کشور کفاف مصرف عادی مردم را نمی‌دهد.
بر اساس آخرین آمار اعلام‌شده توسط دفتر مطالعات پایه منابع آب، میزان کل ورودی آب به سدهای کشور، ۱۸ درصد کاهش داشته و 60 /0 میلیارد مترمکعب در بازه زمانی یکم تا بیست‌وسوم مهرماه است. بر اساس آمار اعلامی این دفتر، از ابتدای سال آبی تا بیست‌ودوم مهرماه ارتفاع کل ریزش‌های جوی کشور معادل 3 /1 میلی‌متر است. این مقدار بارندگی نسبت به میانگین دوره‌های مشابه درازمدت (8 /4 میلی‌متر) ۷۲ درصد کاهش و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (7 /3 میلی‌متر) ۶۴ درصد کاهش را نشان می‌دهد. همچنین میزان کل خروجی سدهای کشور در این بازه زمانی 39 /1 میلیارد مترمکعب بوده و نسبت به سال گذشته ۱۸ درصد کاهش یافته است. در مدت زمان مشابه سال گذشته میزان کل خروجی سدهای کشور 69 /1 میلیارد مترمکعب بوده است. همچنین حجم فعلی آب موجود در مخازن 32 /18 میلیارد مترمکعب بوده که در سال گذشته 35 /18 میلیارد مترمکعب بوده است. با توجه به اینکه ظرفیت کل مخازن سدها 5 /50 میلیارد مترمکعب بوده، اکنون پرشدگی سدها به ۳۷ درصد رسیده است.
بررسی آخرین داده‌های مرتبط با آب در ایران و با توجه به وضعیت منابع زیرزمینی و اطلاع از استمرار خشکسالی و همچنین پابرجا بودن روند مدیریتی غیرپایدار بر منابع آب و اصرار بر توسعه آب‌محور در گوشه‌گوشه کشور نگرانی از وضعیت ابرچالش آب برای همه ایرانیان وجود دارد. شاید نگرانی‌های اخیر از این منظر اهمیت بیشتری داشته باشد که با درگیر شدن کشور در مشکلات متعدد اجتماعی و سیاسی و حتی تنش‌های منطقه‌ای، اراده و منطقی برای بهبود حکمرانی آب و محیط‌زیست در مسوولان وجود نداشته باشد یا از اولویت مدیریت کشور خارج شود که این خود خطر بسیار جدی برای تشدید تنش‌های اجتماعی در آینده خواهد بود. در این پرونده می‌خواهیم این پرسش را مطرح کنیم که آیا برای مدیریت منابع آب کشور خیلی دیر نشده است؟
