اثر گرما بر اقتصاد
گرما بر اقتصاد ایران چه اثری باقی می‌گذارد؟
جواد حیدریان: روند شتابناک و مخرب جهان‌گرمایی نشان می‌دهد، زمین به‌زودی با کاهش جمعیت گونه‌ها از جمله کاهش جمعیت انسان روبه‌رو خواهد شد. مرگ‌ومیر موجودات زنده از جمله گیاهان و جانوران و انسان‌ها نتیجه محتوم گرم‌تر شدن زمین در نتیجه افزایش گازهای گلخانه‌ای است. افزایش دما و کاهش و تغییر الگوی بارش یکی از نشانه‌های تغییر اقلیم است. کاهش جمعیت انسانی بیش از هر حوزه‌ای اقتصاد را متاثر می‌کند. به نظر می‌رسد کاهش جمعیت جهان ناشی از افزایش گرما در جهان می‌تواند اقتصادهای بزرگ را در هم بشکند. «سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه» پیشتر به بررسی اثر تغییرات اقلیمی و افزایش دمای کره زمین بر اقتصادها و کاهش جمعیت جهان پرداخته است. «اثرات ناشی از گرمایش زمین بر بخش‌های کشاورزی، مناطق ساحلی، حوادث غیرمترقبه، سلامت، تقاضای انرژی، تقاضای گردشگری، اکوسیستم‌ها، تنش به واسطه منابع آب و امنیت بشری غیرقابل انکار است.» تغییرات آبوهوایی و اقلیمی اثرات خود را بر بخش کشاورزی «شامل تغییر در میزان بازده محصول، مرگ‌ومیر احشام، تغییر در بهره‌وری کشت آبی و نیز تغییر در میزان ماهیگیری» نشان خواهد داد.
در ایران پژوهش‌هایی در زمینه افزایش گرمای زمین و اثر آن بر اقتصاد صورت گرفته است. پژوهشی که بین سال‌های 1380 تا 1390 انجام شده به بررسی اثر گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی بر رشد اقتصادی ایران می‌پردازد که مطالعه موردی استان‌های ایران در این بازه زمانی را شامل می‌شود. اگرچه در دهه بعد یعنی سال‌های 1390 تا 1400 به تدریج دمای هوا در ایران و بسیاری از کشورهای دنیا به شکل محسوسی بالا رفته و روندهای کاهش بارش و تغییر الگوی ریزش‌های جوی را نیز شاهد بودیم. «گرمایش جهانی و تغییر اقلیم در حال حاضر یکی از مهم‌ترین چالش‌های محیط زیستی در سطح جهان است که افزایش درجه حرارت، ذوب شدن یخ‌های قطبی، بالا آمدن سطح آب‌های آزاد جهان و تغییر در آستانه‌های آبوهوایی از پیامدهای آن است. یافته‌های یک پژوهش نشان می‌دهد؛ «تغییر اقلیم بخش‌های اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد و این اثرگذاری روی بخش‌هایی که ارتباط متقابل بیشتری با بخش کشاورزی دارند، بیشتر است. این نکته قابل ذکر است که روندهای دما و بارش در سال‌های گذشته (پیش از پژوهش) در استان‌های ایران روند مطلوبی را نشان نمی‌دهند. نتایج این مقاله حاکی از آن است که دمای هوا رابطه منفی با رشد اقتصادی دارد. در این فصل به پرسش‌هایی درباره اثر گرما بر اقتصاد ایران می‌پردازیم.
