نهاد متزلزل آموزش

  آیسان تنها: شواهد نشان می‌دهد که دانش‌آموزان دیگر کمتر از گذشته به مدرسه و دانشگاه اقبال نشان می‌دهند. اگر تا یک دهه پیش در تصور نوجوانان، سعادت از راه دانشگاه می‌گذشت، اکنون دیگر این نهاد به مقصدی با مسیری صعب‌العبور می‌ماند که گرچه رسیدن به آن دشوار است ولی دیگر ضامن خوشبختی برای افراد نیست. به نظر می‌رسد که خیل عظیم فارغ‌التحصیلان بیکار در کنار گروه‌های بسیاری که بدون التزام به گذراندن آموزش باکیفیت به مناصب مدیریتی رسیده یا به کانال‌های دسترسی به ثروت دست یافته‌اند از جمله عوامل مخدوش کردن تصویر دانشگاه است.

اما این ماجرا ابعاد دیگری هم دارد. کیفیت نازل آموزش در کشور چه در سطح مدرسه و چه در سطح دانشگاه از دیگر عوامل بی‌انگیزگی جویندگان دانش است. شاخص‌های بین‌المللی این کیفیت نازل را تایید می‌کند. برای نمونه می‌توان به نتایج آزمون تیمز و پرلز اشاره کرد که نشان می‌دهد ایران در مقایسه با کشورهایی که در این آزمون شرکت کردند، وضعیت نامناسبی داشته و دانش‌آموزان ایرانی از کیفیت مناسب آموزش و یادگیری برخوردار نیستند. جدیدترین آزمون استاندارد این مرکز در دو درس ریاضیات و علوم در دو پایه چهارم و هشتم در سال 2019 در ایران داده‌های جالبی دارد. 

بر مبنای این گزارش و بر اساس سنجش درس ریاضیات پایه چهارم و هشتم، 32 درصد از دانش‌آموزان نمره‌ای کمتر از 400 (کمترین سطح صلاحیت به عنوان آستانه فقر آموزش) دریافت کرده‌اند. این شاخص در سطح بین‌المللی نشان‌دهنده جایگاه 50 ایران از میان 58 کشور است. پژوهش‌های صورت‌گرفته حاکی از آن است که سطح نازل کیفیت معلمان، عدم توجه کافی به آموزش پیش از دبستان، سطح پایین استانداردهای مدارس و مناسب نبودن محیط خانه برای آموزش کودکان از دلایل اصلی نازل بودن کیفیت آموزش در ایران است.

در ایران موضوع دیگری هم در ارتباط با آموزش مساله‌ساز بوده و آن عدم توجه کافی به مهارت‌آموزی افراد جهت کسب موقعیت‌های شغلی بوده است. در این زمینه البته تجربه آموزش‌های ارائه‌شده در نظام فنی‌حرفه‌ای هم در کشور وجود دارد. نظامی که در عمل ناکام بوده و از عهده مسوولیت تربیت نیروی بامهارت برنیامده است. در این پرونده سعی کردیم وضعیت نظام آموزشی کشور را واکاوی کنیم.