یک کالا، دو دلیل

سال 1391 با شروع ناهمگن برای بازار مسکن آغاز شد. در ابتدای سال بیشتر به عوامل درونی بازار همچون نبود تعادل در عرضه و تقاضا وابسته بود. در فصل تابستان این عوامل بیرونی بود که منبع فشار به قیمت‌ها شد. با شروع فصل گرما عوامل برونی در بازار مسکن نقش اول را در رشد قیمت‌ها بازی کرد. یکی از اصلی‌ترین دلایلی که در نیمه ابتدایی سال بخش مسکن را به سمت رشد قیمت‌ها سوق داد ناهمگونی بین عرضه و تقاضا بود. چرا که وقتی فضای سوداگری یا هجوم سرمایه‌ها به سمت مسکن وجود داشته باشد سبب می‌شود تقاضا در بازار مسکن بالا برود و چون عرضه در بازار به میزان نیاز وجود ندارد موجبات افزایش قیمت مهیا می‌شود. در سه‌ماهه اول سال شاهد رشد قیمت‌ها در حد تورم (حدود20درصد) نسبت به سال قبل بودیم. در سه‌ماهه دوم سال نوسانات زیادی در بخش‌های مختلف اقتصادی اتفاق افتاد که بازار مسکن نیز از این نوسانات بی‌تاثیر نبود اگرچه به دلیل جذابیت بازار ارز و سکه حجم زیادی از سرمایه‌گذاری‌ها به سمت بازار ملک جذب نشد. با این وجود فصل تابستان شاهد افزایش30 تا 35 درصدی قیمت خرید و فروش ملک در تهران بودیم. با رشد قیمتی که در تابستان اتفاق افتاد این انتظار می‌رفت چون از یک سو با شروع فصل پاییز و کاهش تعداد و حجم معاملات رو‌به‌رو بودیم و از سوی دیگر نوسانات ارز و سکه بخش زیادی از سرمایه‌ها را به سمت خود جذب کرده بود. رشد قیمت‌ها از تابستان هم قدری فراتر رفته و به مرز 38 تا 40 درصد نسبت به فصل گذشته رسید. اتفاقی نادر که در سال‌های گذشته با آن مواجه نشده بودیم. رشد قیمت‌ها تا اواسط بهمن‌ماه ادامه داشت و واقعیت این بود که در بهمن‌ماه قیمت آپارتمان و زمین به سقف خودش رسید... از نیمه بهمن‌ماه تاکنون نیز گرچه قیمت‌ها رشدی نداشته است اما روندی کاهشی نیز نداشته است. پیش‌بینی می‌شود با توجه به اینکه سقف افزایش قیمت مسکن را در سال جاری شاهد بودیم حداقل در سه ماه اول سال آینده بخش مسکن با افزایش قیمت چندبرابری مواجه نخواهد شد و در بهار 1392 شاهد ثبات قیمتی مسکن باشیم. چرا که رکودی که از 15 بهمن‌ماه به بعد ایجاد شده، تا پایان فروردین‌ماه هم ادامه دارد و ممکن است در اردیبهشت‌ماه دوباره به یک رونق نسبی برسیم مگر آنکه سرمایه‌گذاری‌های کاذب به بخش مسکن ورود پیدا کند. اما به طور کلی باید دید سیاست‌های اقتصادی دولت جدید به چه سمت و سویی خواهد رفت و رویکردشان نسبت به مسکن و بازار مسکن چه خواهد بود علاوه بر این موضوع تحریم تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. البته باید بر این نکته هم تاکید کنم که برای مقابله با افزایش قیمت‌های رخ داده در بخش مسکن به یک طرح ملی نیاز داریم که بر خلاف مسکن مهر یک طرح راهبردی باشد. البته اگر مسکن مهر نبود 40 درصد افزایش قیمتی که در سال جاری اتفاق افتاد به 80 درصد می‌رسید.