بهت بازارها

مجید حیدری: پس از دستور تیم اقتصادی دولت و بانک مرکزی مبنی بر یکسان‌سازی نرخ ارز با نرخ چهار هزار و 200‌تومانی، عملاً فضای بازار ارز در یک خلأ قرار گرفت، این خلأ، دیگر بازارهای موازی را نیز در بهت فرو برده است. بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بازارها، در انتظار حرکت بعدی سیاستگذار ارزی هستند. نرخ ارز در اقتصاد ایران، یک متغیر کلیدی محسوب می‌شود، چه از طریق روابطی که به طور مستقیم در بازارها ایجاد می‌کند و چه از طریق انتظاراتی که در دیگر بازارها به وجود می‌آورد. بازار سرمایه، بازار پول، بازار مسکن و بازار طلا در هفته‌های اخیر، چشم انتظار حرکت بعدی سیاستگذار در بازار ارز هستند. اما به نظر می‌رسد که این شرایط می‌تواند باعث یک فرصت نیز برای بازارهای موازی باشد. در حال حاضر، شرایط بازار پول به شکلی است که سیاستگذار در خصوص بخشنامه‌های رعایت سقف نرخ سود سپرده سختگیری گذشته را ندارد و برخی از بانک‌ها طرح‌های جدیدی را به مشتریان پیشنهاد می‌دهند، این فرصتی است که نقدینگی سرگردان که چشم‌انتظار تحولات بازار ارز بود، به سمت بازار پول روانه شود. همچنین بازار مسکن، با توجه به طرح‌های جدید تسهیلاتی چشم انتظار ورود تقاضای جدید است، در این میان شاید نوسانات ارزی هفته‌های اخیر بتواند بر قیمت مواد اولیه و ساخت مسکن اثر افزایش قیمت داشته باشد، هرچند به نظر نمی‌رسد با توجه به فضای رکودی در بازار مسکن، سطح افزایش قیمت بالا باشد. اثر بازار ارز در بازار سرمایه نیز در گروه‌های مختلف متفاوت است. در گروه‌های صادرات‌محور، که منابع حاصل از فروش را به صورت دلار دریافت می‌کنند، کاهش نرخ ارز کمتر از نرخ تعادلی می‌تواند اثر منفی در صادرات و رقابت با دیگر شرکت‌ها داشته باشد، از سوی دیگر با توجه به شرایط سخت تهیه ارز در بازار، شرکت‌های واردات‌محور، در صورت دسترسی به ارز چهار هزار و 200‌تومانی که پایین‌تر از نرخ تعادلی بازار است، می‌توانند شرایط بهتری را کسب کنند. البته در صورتی که نرخ ارز چهار هزار و 200 تومان به عنوان مبنای معاملات قرار گیرد، سرمایه‌گذاران با توجه به پیش‌بینی‌پذیرتر شدن شرایط می‌توانند اقدام به خریدوفروش سهام در بازار سرمایه کنند که در این میان وجود یک نرخ ارز مشخص، باعث دقیق‌تر شدن پیش‌بینی‌ها در بازار خواهد شد. اما به نظر می‌رسد که در شرایط کنونی بازار سرمایه نیز مانند دیگر بازارها، نرخ ارز چهار هزار و 200‌تومانی را به عنوان یک مبنای دقیق و منطقی برای فعالیت‌های اقتصادی، نپذیرفته است و چشم انتظار حرکت‌های بعدی است. علاوه بر این بازار، سکه و طلا نیز در میان بازارهای موازی بیشترین اثر را از نرخ ارز می‌گیرد، رشد نرخ ارز در ماه‌های اخیر، باعث شد که قیمت طلا در بازار داخلی رشد کند. از سوی دیگر، افزایش اونس در بازارهای جهانی نیز به این روند کمک کرده است، همچنین، طرح پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی باعث شده که تقاضای قابل توجهی در این بازار شکل بگیرد و برخی از سرمایه‌گذاران ارزی، راه خود را به سمت خرید سکه منحرف کنند. با این همه، در شرایط کنونی نمی‌توان تحلیل دقیقی از شرایط بازارها ارائه کرد و باید منتظر گام بعدی سیاستگذار در بازار ارز ماند.