بیشترین بازدهی دلار در میانه تابستان

هفته گذشته روند صعودی بهای دلار در بازار آزاد تهران تداوم یافت تا بیشترین بازدهی ماهانه آن، در مردادماه ثبت شود. مطابق بررسی‌ها در مردادماه سطح قیمت دلار با رشد 6 /1‌درصدی به محدوده 3830 تومان رسیده است. به گفته کارشناسان، افزایش تقاضای زائران خانه خدا و شرکت‌های تجاری و عبور از عوامل محدودکننده تقاضا، عوامل موثر در افزایش بهای دلار بودند. در هفته گذشته افزایش تولید در لیبی و افزایش ذخایر بنزین آمریکا باعث شد بهای نفت در بازارهای جهانی تعدیل شود. به نظر می‌رسد برای افزایش بهای نفت، باید میزان پایبندی کشورهای نفتی به توافق اوپک بیشتر شود.

حمله ناموفق به کانال 1300‌دلاری

هفته گذشته، قیمت طلا که به کانال 1300‌دلاری نزدیک شده بود، نتوانست روند صعودی خود را تداوم دهد و تغییرات قیمتی را در کانال 1200‌دلاری ثبت کرد. اونس طلا که جمعه دو هفته قبل روی بهای 1284 دلار ایستاده بود، دوشنبه به قیمت 1291 دلار رسید، اما سه‌شنبه به قیمت 1284 دلار بازگشت. اونس طلا در روز چهارشنبه نیز نوسانات خود را در همین سطح تداوم داد و آخرین قیمتی که در عصر چهارشنبه برای آن ثبت شده بود، 1288 دلار بوده است. دو هفته قبل، اونس با عبور لحظه‌ای از مرز 1300 دلار، سودگیری را باعث شد که در مقطعی به تعدیل قیمت‌ها انجامید اما روز دوشنبه هفته قبل، قیمت دوباره بالا رفت تا سه‌شنبه روز فروش دسته‌ای از معامله‌گران برای کسب سود باشد. شاخص دلار هم سه‌شنبه جهشی اصلاحی داشت که فشار بیشتری بر طلا وارد کرد. شاخص دلار که دوشنبه روی عدد 09 /93 واحد ایستاده بود، سه‌شنبه تا عدد 54 /93 واحد رشد کرد. با این حال، تقویت بهای نفت تا حدی به طلا کمک کرد. چهارشنبه با ثبات نسبی بورس‌ها و افت اندک شاخص دلار شروع شد تا بازار فلزهای گرانبها نیز شاهد نوسان‌های محدود باشد. دلیل دیگر نوسان‌های محدود، افت و خیز روزهای قبل بود که بازار تلاش داشت آنها را تعدیل کند. آنچه روز گذشته برجسته بود، انتظار تمام بازارها برای شروع نشست جکسون هول در آمریکا بود، نشستی که از پنجشنبه تا شنبه، میزبان مقام‌های بانک‌های مرکزی دنیاست. سخنان جنت یلن، رئیس بانک مرکزی آمریکا و ماریو دراگی، رئیس بانک مرکزی اروپا مهم‌ترین سخنان این نشست خواهد بود.

عقب‌نشینی در بازار نفت

بهای نفت که در انتهای دو هفته قبل با افزایش چشمگیر روبه‌رو شد، در هفته گذشته روند تعدیلی را سپری کرد. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، بهای نفت در آستانه انقضای قراردادهای ماهانه، از افزایش بهای خود در هفته گذشته عقب‌نشینی کرد و در نهایت دو درصد کاهش یافت. روز جمعه، موسسه بیکر هیوز اعلام کرد؛ به دلیل کاهش حفاری چاه‌های نفت آمریکا (برای دومین هفته طی سه هفته اخیر)، احتمال دارد روند تولید نفت این کشور کند شود. ذخایر تجاری نفت خام آمریکا از بالاترین سطح در ماه مارس، با کاهش ۱۳‌درصدی به ۵ /۴۶۶ میلیون بشکه رسید. وزیر نفت کویت (که در توافق کاهش تولید اوپک مشارکت دارد) گفت: ذخایر نفت خام آمریکا، به دلیل کاهش تولید، بیشتر از حد انتظار افت کرده است. همچنین رئیس شرکت دولتی نفت سوکار به رویترز گفت: آذربایجان نه به عنوان عضو اوپک، بلکه به عنوان یکی از کشورهای متعهد به کاهش تولید نفت، به کاهش تولید متعهد باقی مانده است.

روز سه‌شنبه، در پی انتظارات پیرامون تداوم کاهش ذخایر نفتی آمریکا، بهای نفت افزایش یافت. اما بازگشایی بزرگ‌ترین میدان نفتی لیبی (شرارا) با ظرفیت تولید 280 هزار بشکه نفت در روز، افزایش قیمت نفت را محدود کرد. بر اساس نظرسنجی رویترز پیش‌بینی می‌شود که طی هفته گذشته، ذخایر نفت آمریکا هشتمین افت هفتگی متوالی را تجربه کنند و حدود 5 /3 میلیون بشکه کاهش یافته باشد.

علاوه بر این احتمال دارد ذخایر بنزین این کشور بیش از 600 هزار بشکه افت داشته باشد. اما ناامیدی بازار از همسویی آمارهای موسسه نفت آمریکا با افت‌های پیش‌بینی‌شده و رشد غیرمنتظره ذخایر بنزین موجب شد، بهای نفت در معاملات پس از پایان وقت بازار، تقویت اولیه را از دست بدهد و بهای نفت برنت کاهش یابد.

چهارشنبه هفته گذشته نیز بهای نفت نزولی گزارش شد. فعالان اقتصادی همچنان بهبود تولید نفت لیبی و افزایش ذخایر بنزین آمریکا را دو عامل اصلی افت بهای نفت عنوان می‌کنند. در عصر چهارشنبه به وقت تهران بهای هر بشکه نفت برنت در سطح 51 دلار و بهای هر بشکه نفت آمریکا حدود 47 دلار گزارش شد.

انتظار برای افزایش پایبندی اوپک

کاهش هشت‌هفته‌ای سطح ذخایر نفت خام تجاری آمریکا در حالی پالس مثبت به بازار داده و قیمت‌ها را با رشد همراه کرده است که برخی فعالان بازار عقیده دارند این اتفاق اثرگذاری توافق کاهش تولید را که از سوی کشورهای عضو و غیرعضو در جریان است بیشتر خواهد کرد. این اظهار نظر در شرایطی آینده روشن‌تری از طرح کاهش تولید و احتمال تداوم اجرای آن به دست می‌دهد که یک موسسه که محموله‌های صادرشده از اوپک را رصد می‌کند، پیش‌بینی کرده است عرضه نفت اوپک در ماه جاری میلادی 419 هزار بشکه کاهش بیابد. این پیش‌بینی با توجه به برنامه عربستان برای کاهش روزانه یک میلیون بشکه‌ای صادرات نفت نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته و همچنین کاهش تولید دیگر اعضای اوپک در ماه آگوست مطرح شده است. ردیابی تانکرها نشان می‌دهد صادرات نفت خام عراق به‌عنوان دومین تولیدکننده نفت در اوپک نیز با کاهش همراه بوده است. این پیش‌بینی در حالی نوید پایبندی بالاتر اوپک به کاهش تولید و اثرگذاری بیشتر بر قیمت‌ها را به همراه دارد که سطح پایبندی اعضای اوپک در ماه جولای به کمترین سطح رسید، زیرا در این ماه اعضای این سازمان رکورد تولید در سال 2017 را شکستند. لیبی و نیجریه، دو عضو اوپک که از کاهش تولید معاف هستند، نقش اصلی را در این رکوردشکنی داشته‌اند، زیرا این دو کشور با وجود مشکلات داخلی بسیار، موفق به افزایش سطح تولیدات خود شدند. با این حال خبرهایی از بروز برخی مشکلات در تولید نفت لیبی وجود دارد که به این معناست که در کنار اعضای پایبند به تولید، کاهش تولید از سوی این عضو معاف از تولید نیز جریان خواهد داشت.

دستورالعمل بانک مرکزی برای نرخ سود

مهم‌ترین خبر بازار پول در هفته گذشته را می‌توان دستورالعمل جدید و هشت‌بندی بانک مرکزی برای نرخ سود در بازار پول دانست. بر اساس این طرح بانک‌ها موظف شدند از روز یازدهم شهریورماه، نرخ سود علی‌الحساب را برای سپرده‌های یک‌ساله 15 درصد و برای سپرده‌های کوتاه‌مدت 10 درصد اعمال کنند. بانک مرکزی در بخش دیگر این دستورالعمل تاکید کرده است که نرخ‌های سود پرداختی به سپرده‌های بانکی به‌صورت علی‌الحساب بوده و تسویه و پرداخت قطعی آنها صرفاً پس از اتمام دوره مالی بانک‌ها و موسسات اعتباری و انجام محاسبات سود قطعی با کسر سودهای علی‌الحساب پرداختی از آنها الزامی است.

 پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی در این خصوص سه عامل «فعالیت‌های موسسات غیرمجاز»، «اعطای نرخ سود ناهماهنگ از سوی خودروسازان» و «اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی» را از مهم‌ترین عوامل برهم زننده تعادل در نرخ سود بانکی عنوان کرد. به گفته او، با توجه به این چالش‌ها بانک مرکزی برنامه‌هایی برای رفع این چالش‌ها در نظر گرفته است. او توضیح داد که فعالیت‌های موسسات غیرمجاز در ایستگاه آخر قرار دارد و سیاستگذار پولی در حال تعیین تکلیف موسسات غیرمجاز است. به همین دلیل تهدیدی برای جذب منابع بانک‌ها و موسسات اعتباری رسمی از سوی غیرمجازها در بازار پول وجود ندارد و این موضوع یکی از عوامل کاهش فشار در خصوص نرخ سود خواهد بود. وی درباره خودروسازان عنوان کرد بر اساس دستورالعمل جدید بانک مرکزی نرخ مشارکت برای خودروسازان حداکثر سه درصد بالاتر از سقف نرخ سود (18 درصد در نظر گرفته شده) و در صورتی که قبل از پایان قرارداد از حساب برداشت شود (نرخ سود انصراف) معادل 15 درصد حساب خواهد شد. قربانی در خصوص سیاست‌های نظارتی بانک مرکزی برای رعایت نرخ سود در خودروسازان تاکید کرد: مشوق‌ها و مساعدت‌هایی از سوی شورای پول و اعتبار درباره نرخ سود خودروسازان در نظر گرفته شده که به‌طور حتم در صورت تخلف خودروسازان از این نرخ، تمامی این مساعدت‌ها حذف خواهد شد. معاون اقتصادی بانک مرکزی در ادامه از ورود جدی این بانک به بازار بین‌بانکی خبر داد و گفت: نرخ سود بازار بین‌بانکی که به 21 درصد افزایش یافته بود در ماه گذشته به محدوده 18 تا 19 درصد کاهش یافته است.

تداوم روند صعودی دلار

هفته گذشته بهای دلار در یک مسیر صعودی حرکت کرد و بهای آن در بازار آزاد تهران در روز چهارشنبه به 3832 تومان رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که دلار در مردادماه بازدهی 6 /1‌درصدی را تجربه کرده است، بازدهی که بیشترین افزایش در پنج ماه نخست سال جاری بود. به گفته فعالان، افزایش تقاضای زائران و شرکت‌های تجاری و عبور از عوامل محدودکننده تقاضا از جمله عواملی بودند که به رکوردشکنی این ارز در پنجمین ماه سال کمک کردند. عبور بازار از انتخابات ریاست‌جمهوری و پایان ماه مبارک رمضان دوعاملی بودند که از اولین ماه تابستان موجب شدند بازیگران ارزی با قدرت بیشتری وارد بازار شوند. این روند در مردادماه نیز ادامه یافت، با این تفاوت که به گفته فعالان در این ماه، میزان تقاضای زیارتی و مسافرتی رشد بیشتری کرد و همزمان عبور این ارز از محدوده 3800 تومان انتظارات افزایشی فنی معامله‌گران را نیز بالاتر برد. پیش از آغاز تابستان، دلار در شش ماه پیش از آن بازدهی مثبت را تجربه نکرده بود. به این ترتیب، افزایش 9 /0‌درصدی این ارز در چهارمین ماه سال، اولین رشد ماهانه از آذر 95 بود. شاخص بازار ارز در فروردین و خرداد 96 به ترتیب 7 و 3 / 0 درصد افت را تجربه کرده و در اردیبهشت‌ماه نیز بازدهی صفر را به ثبت رسانده بود. سه ماه انتهایی سال 1395 نیز بیشتر صحنه قدرت‌نمایی فروشندگان ارزی بود تا رشد این ارز در آن مقطع منفی باشد. با این حال، از اولین ماه تابستان روند دلار افزایشی شد و در دومین ماه سال به بیشترین میزان از ماه نهم سال 1395 رسید. در این شرایط، شمار زیادی از معامله‌گران اعتقاد دارند حرکت این ارز در جاده افزایشی در شهریورماه نیز ادامه پیدا خواهد کرد، حال آنکه دسته دیگری معتقدند بازارساز در برابر افزایش نوسان مقاومت خواهد کرد و قیمت در انتهای تابستان تغییرات چندانی نخواهد داشت. دسته اول بیشتر به افزایش تقاضای مسافرتی، رشد تقاضای زیارتی و بالا رفتن انتظارات افزایشی معامله‌گران فنی دل بسته‌اند و معتقدند بازارساز نیز نخواهد توانست در برابر موج تقاضای احتمالی قیمت را زیر سطح 3850 تومان مدیریت کند.

رکوردزنی شاخص کل

شاخص کل بورس تهران پس از حدود سه سال و نیم رکوردشکنی کرد و به کانال 82 هزارتایی وارد شد. افزایش قیمت جهانی فلزات اساسی و سنگ‌آهن سبب رشد گروه‌های کانه‌های فلزی و فلزات اساسی شده و در رشد شاخص کل موثر بوده است.

در هفته منتهی به اول شهریورماه سال جاری، شاخص کل بورس تهران برای سومین هفته پیاپی افزایش داشته است. دماسنج بازار بورس تهران در هفته گذشته با یک درصد رشد به رقم 82 هزار و 8 /541 واحد رسید و وارد کانال 82 هزارتایی شد. روند شاخص نشان می‌دهد که در 42 ماه اخیر رکوردشکنی کرده است. همچنین، در هفته مورد بررسی، شاخص فرابورس نیز با رشد 3 /2‌درصدی به 9 /939 واحد دست یافته است. شاخص کل هم‌وزن نیز 6 /0 درصد رشد هفتگی را ثبت کرده است.

هفته گذشته، در میان صنایع فعال در بازار سهام، گروه کانه‌های فلزی با رشد 3 /6‌درصدی بهترین عملکرد را در میان صنایع به خود اختصاص داد. رشد این گروه به دلیل رشد قیمت جهانی سنگ‌آهن در هفته اخیر بوده است. پس از آن گروه کاشی و سرامیک با رشد 7 /5‌درصدی در جایگاه دوم قرار گرفت. گروه حمل و نقل نیز در این هفته با رشد 1 /5‌درصدی جایگاه سوم بهترین عملکرد هفتگی را به خود اختصاص داد. فلزات اساسی نیز در سایه رشد قیمت‌های فلزات جهانی، افزایش 3 /3‌درصدی داشته‌اند. همچنین، گروه فرآورده‌های نفتی به لطف رشد پالایشگاه‌ها که از پوشش مناسب گزارش‌های سه‌ماهه ناشی شده رشد هفتگی 2 /2‌درصدی را ثبت کرده است.

در مقابل، گروه انبوه‌سازی با افت 3 /2‌درصدی شاخص بدترین عملکرد هفتگی را در میان صنایع بازار به خود اختصاص داد. شاخص دو گروه لیزینگ و سیمان نیز منفی 3 /1 درصد رشد داشتند و در لیست بدترین عملکرد هفتگی جایگاه دوم را به دست آوردند. همچنین، در هفته مذکور، گروه قند و شکر افت یک‌درصدی را تجربه کرد.

در هفته پایانی مردادماه، در میان نمادهای فعال در تابلوی معاملات بازار سرمایه، شرکت مبین وان کیش در نماد معاملاتی «اوان» صدرنشین بهترین بازدهی هفتگی بود. این نماد که در 18 مرداد عرضه شده است، در هفته گذشته 6 /27 درصد افزایش قیمت داشته و در روز آخر معاملاتی هفته گذشته، با صف خرید سنگین بسته شد. این تازه‌وارد فرابورسی، از ابتدای عرضه تاکنون 7 /62 درصد سود نصیب سهامداران خود کرده است. شرکت فرآورده‌های نسوز ایران در نماد «کفرا» که در گروه کانی‌های غیرفلزی قرار دارد نیز 5 /23 درصد رشد قیمتی را تجربه کرده است. بیش از نیمی از نمادهای این گروه رشد داشته‌اند به طوری که در هفته مذکور، شاخص گروه کانی‌های غیرفلزی 7 /4 درصد افزایش داشته است. همچنین، شرکت تولیدی گرانیت بهسرام در نماد «کهرام» 21 درصد رشد قیمتی داشت و از سهام پربازده هفته گذشته بوده است. از سوی دیگر، در هفته منتهی به اول شهریورماه، شرکت لنت ترمز ایران در نماد «خلنت» 1 /14 درصد از ارزش خود را از دست داد و بیشترین ضرر را به سهامداران خود تحمیل کرد. «خلنت» که در گروه خودرو و ساخت قطعات قرار دارد، از ابتدای هفته گذشته منفی معامله شده ولی در ادامه، معاملات آن به سمت افزایش قیمت پیش رفت و متعادل‌تر معامله شده است. شرکت تامین ماسه ریخته‌گری در نماد «کماسه» نیز 8 /12 درصد از قیمتش کاسته شد و در لیست ضعیف‌ترین بازدهی هفتگی قرار گرفت. این سهم، تنها نماد موجود در گروه استخراج سایر معادن است. علاوه بر این، در آخرین روز کاری هفته گذشته، شرکت سیمان کردستان در نماد معاملاتی «سکرد» با توجه به تعدیل منفی پیش‌بینی درآمد پیش‌آمده بازگشایی شد و در روز بازگشایی 34 /10 درصد از ارزشش کاسته شد. بازدهی «سکرد» در هفته گذشته منفی 5 /11 درصد بوده و سومین جایگاه در میان بدترین بازدهی هفتگی را به خود اختصاص داده است.

افزایش تقاضای جهانی فلزات اساسی

برخلاف سیاست‌های محدودکننده تقاضای فولاد در بازار چین به منظور کنترل قیمت، نرخ‌ها در هفته گذشته تقریباً سه درصد رشد داشته‌اند. تثبیت فولاد در قیمت‌های بالا، موجب تقویت سنگ‌آهن شده است. در مورد فلز روی و مس نیز کاهش موجودی انبارها با رشد قیمت همراه بوده است. علاوه بر این، به گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد، میزان تولید فولاد خام طی چهارماه نخست امسال از رشد 17‌درصدی برخوردار بوده و میزان تولید محصولات فولادی 10 درصد افزایش یافته است. طبق این گزارش، مصرف ظاهری محصولات فولاد در بازار داخل 14 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل را نشان می‌دهد. بر اساس گزارش ایمیدرو تولید کنسانتره سنگ‌آهن شرکت‌های بزرگ، در چهار ماه نخست سال جاری 28 درصد رشد داشته و به 5 /12 میلیون تن رسیده است. با ابلاغ ضرایب جدید برای تعیین نرخ گندله و کنسانتره و آهن اسفنجی، بر مبنای فروش نقدی شمش فولاد خوزستان در بورس کالا، نمادهای «کچاد» و «کگل» رشد کرده و هزینه مواد برخی از فولادسازان افزایش یافته است. ضمن اینکه مجوز اکتشافات جدید «کچاد» صادر شده است. همچنین معاون معدنی وزیر صنعت در نخستین جلسه مشورتی با وزیر جدید، پیشنهاد حذف سریع عوارض صادرات کنسانتره و گندله را ارائه کرده است.

صادرات سیمان به آفریقا

در هفته منتهی به اول شهریورماه، نماد بانک ملت با افشای اطلاعات بااهمیت در مورد فروش برج جام و نحوه شناسایی مطالبات بانک‌ها بازگشایی شده و در محدوده 100 تومان مورد معامله قرار گرفت. علاوه بر این، هفته گذشته، مجمع عمومی سالانه بانک مهر اقتصاد نیز برگزار شد و برخلاف دستور بانک مرکزی تقسیم سود نقدی میان سهامداران صورت گرفت. شاخص گروه بانک در هفته گذشته منفی 4 /0 درصد بوده است.

شرکت داده گستر عصر نوین با عنوان «های وب» درج نماد شده و در نوبت عرضه اولیه قرار گرفته است. سهام این شرکت در بازار دوم بورس و در صنعت مخابرات عرضه خواهد شد. همچنین، در حالی که در هفته گذشته، شاخص گروه سیمان رشد منفی 3 /1‌درصدی را ثبت کرد، مدیرکل گمرک و ترانزیت منطقه آزاد قشم از بارگیری نخستین محموله کارخانه سیمان قشم به مقصد موزامبیک در قاره آفریقا به میزان 50 هزار تن خبر داده است. از سوی دیگر، طبق گزارش‌های سامانه کدال، شبندر 16 درصد تعدیل مثبت، حکشتی بدون تغییر، و نمادهای صنعت ساختمان، عمدتاً با تعدیل مثبت همراه بوده‌اند. همچنین شتران با 35 درصد پوشش سه‌ماهه و بدون تعدیل بوده و شاوان نیز 24 درصد پوشش، برای عملکرد سه‌ماهه خود گزارش کرده است.