اعتماد به برق
کدام کشورها سرآمد تولید خودروهای برقی هستند؟
طی سالهای اخیر، حضور خودروهای برقی در خیابانها بسیار پررنگ شده است. از آنجا که دولتهای بزرگ و پیشرفته در سراسر جهان به تعهدات زیستمحیطی اهمیت میدهند، پیشبینی میشود که وسایل نقلیه الکتریکی، که زمانی کمیاب به حساب میآمدند، به یک منظره عادی در جادهها در همه جای دنیا تبدیل شوند. در حالی که تاثیرات زیستمحیطی مثبت خودروهای الکتریکی غیرقابل انکار است، اما آنها همچنین مزایای مختلفی را برای صنایع مختلف ارائه میدهند که به افزایش سود و بهرهوری منجر میشود. رشد تولید ماشینهای برقی موجب گسترش بازار میشود و در نهایت فرصتهای سرمایهگذاری را رونق میبخشد. برای سرمایهگذارانی که به دنبال بخشهایی با پتانسیل بالا و رشدمحور هستند، سهام خودروهای الکتریکی با سرمایههای خرد ممکن است معدن طلایی باشد که به دنبال آن هستند.
محبوبیت خودروهای برقی
میزان استفاده از خودروهای الکتریکی در کشورهای مختلف در سراسر جهان متفاوت است، زیرا میزان پذیرش خودروهای برقی از جانب مصرفکننده، قیمتهای بازار، در دسترس بودن زیرساختهای شارژ، و سیاستهای دولت مانند مشوقهای خرید و قوانین نظارتی بلندمدت (استانداردهای جادهای، انتشار CO2) بر روی میزان استفاده از خودروهای برقی تاثیر میگذارند. خودروهای برقی (PEVS) به طور کلی به خودروهای تمامالکتریکی یا برقی باتریدار (PEVS) که فقط با باتری کار میکنند و نوع هیبریدی (PHEV) تقسیم میشوند که قدرت باتری را با موتورهای احتراق داخلی ترکیب میکنند. محبوبیت وسایل نقلیه الکتریکی به دلیل یارانههای دولتی، بهبود زیرساخت شارژ، افزایش برد آنها و کاهش هزینه باتری و حساسیتهای زیستمحیطی هر روز و هر روز بیشتر میشود. با این حال، خودروهای برقی پلاگین (ارتقایافته خودروهای برقی اولیه) تنها یک درصد از کل وسایل نقلیه مسافربری در جادههای جهان را تا پایان سال 2020 در بر میگرفت که دوسوم آن را خودروهای الکتریکی خالص تشکیل میدادند. در این میان موضوع بسیار مهمی برای مطرح کردن وجود دارد؛ این خودروها باید از استانداردهایی برخوردار باشند که بتوانند در جادههای سراسر جهان به طور ایمن تردد کنند. فروش جهانی خودروهای برقی سبک استاندارد که قابلیت تردد در بزرگرهها را دارند از یک میلیون دستگاه در سپتامبر 2015، به پنج میلیون دستگاه در دسامبر 2018 رسید و در سال 2020 از مرز 10 میلیون دستگاه عبور کرد. تا اواسط سال 2022، بیش از 20 میلیون وسیله نقلیه سبک در جادههای جهان وجود داشت. فروش خودروهای سواری پلاگین در سال 2021 به 9 درصد سهم بازار جهانی از فروش خودروهای جدید دست یافت که نسبت به 6 /4 درصد در سال 2020 و 5 /2 درصد در سال 2019 با افزایش روبهرو شد. اروپا در پایان سال 2021 حدود 5 /5 میلیون خودرو سواری شارژی داشت که بیش از 32 درصد سهم جهانی را در بر میگرفت. اروپا همچنین دارای دومین انبار بزرگ خودروهای تجاری سبک الکتریکی در جهان است و حدود 220 هزار ون دارد. تا دسامبر 2021، مجموع فروش در ایالاتمتحده به 32 /2 میلیون خودرو پلاگین رسید، و کالیفرنیا به عنوان بزرگترین بازار منطقهای پلاگین ایالاتمتحده با فروش یک میلیون خودرو پلاگین تا نوامبر 2021 به شمار میآید. از دسامبر 2021، آلمان با 38 /1میلیون خودرو پلاگین ثبتشده از سال 2010، پیشروترین کشور اروپایی است. نروژ دارای بالاترین نفوذ سرانه بازار در جهان است و همچنین دارای بزرگترین سهم بازار در جهان از فروش خودروهای جدید، یعنی2 /86 درصد در سال 2021 است. بیش از 10 درصد از تمام خودروهای سواری در جادههای نروژ در اکتبر 2018 برقی بودند که در سال 2021 به 22 درصد افزایش یافت. هلند دارای بالاترین تراکم ایستگاههای شارژ EV در جهان تا سال 2019 است.
تاریخ تولد خودروهای برقی
تعداد خودروهای برقی پلاگین (PEVs) در جهان بین سالهای 2005 تا 2009 به تمامی از خودروهای تمامالکتریکی تشکیل شده بود که در مجموع حدود 1700 دستگاه در سال 2005 بود و تقریباً به شش هزار دستگاه در سال 2009 رسید. موجودی پلاگین در سال 2010به حدود 12500 دستگاه افزایش یافت، که 350 مورد آن هیبریدی پلاگین (PHEV) بودند. دوران طلایی خودروهای الکتریکی از ابتدای قرن بیستم رقم خورد؛ تعداد خودروهای برقی در این قرن تقریباً به 30 هزار رسید که این رقم اوج تولید خودروهای الکتریکی را نشان میداد. پس از معرفی Think City (کارخانه تولید ماشینهای برقی با ابعاد کوچکتر از ماشینهای معمولی)، نیسان لیف و شورولت ولت در اواخر دسامبر 2010، تولید انبوه نخستین خودروهای برقی پلاگین در دستور کار سازندگان بزرگ قرار گرفت. فروش این خودروها به حدود 50 هزار دستگاه در سال 2011 افزایش یافت و به 125 هزار دستگاه در سال 2012 رسید. بر اساس آمارها تقریباً 213 هزار خودرو و ون برقی در سال 2013 به فروش رسید. فروش خودروهای برقی در مجموع به بیش از 315 هزار دستگاه در سال 2014 رسید که 48 درصد نسبت به سال 2013 افزایش نشان میداد. در مارس 2014، نروژ به نخستین کشوری تبدیل شد که در آن از میان هر 100 خودرو مسافربری در جادهها، یک دستگاه خودرو پلاگین وجود داشت و تا اکتبر 2018، از هر 10 خودرو مسافری ثبتشده در نروژ، یک دستگاه خودرو برقی بود.
آلمان پرچمدار تولید خودروهای الکتریکی
آلمان دارای بیشترین وسایل نقلیه برقی پلاگین در اروپاست. در اول ژانویه 2022، بیش از یک میلیون و 184 هزار خودرو پلاگین در آلمان در حال گردش بود که 5 /2 درصد کل خودروهای سواری در جادههای آلمان در مقایسه با 2 /1 درصد در سال قبل از آن است. تا دسامبر 2021، مجموع فروش 38 /1 میلیون خودرو سواری پلاگین از سال 2010 تاکنون بوده است. آلمان در سال 2019 دارای 21890 وسیله نقلیه تجاری الکتریکی سبک بود که پس از فرانسه، دومین کشور خودروسازی بزرگ در اروپا به شمار میآمد. تا مارس 2020، این کشور 27730 ایستگاه شارژ عمومی داشت. آلمان بهعنوان پرفروشترین بازار خودروهای پلاگین در قاره اروپا در سال 2019 شناخته شد و سهم بازار 10 /3 درصدی را از آن خود کرد. با کاهش آمار جهانی در فروش خودروهای برقی به دلیل همهگیری کووید19، بازار در این بخش در سال 2020 دچار رکود شد، اما آلمان با رکورد 394632 خودرو سواری پلاگین ثبتشده در سال 2020، 263 درصد نسبت به سال 2019 افزایش فروش داشت و برای دومین سال متوالی به عنوان پرفروشترین بازار خودروهای پلاگین اروپایی معرفی شد. در هر دو سال، بازار آلمان هر دو بخش خودروهای تمامالکتریکی و پلاگین هیبریدی را رهبری کرد. تنها کشوری که در سال 2020 از آلمان پیشی گرفت، چین بود. فروش چین در سال 2021 به 681410 واحد شارژی افزایش یافت و رکورد 0 /26 درصدی بازار را به نام خود رقم زد.
چین از آلمان پیشی میگیرد
تا دسامبر 2021، چین با 84 /7 میلیون دستگاه، که معادل حدود 46 درصد از ناوگان جهانی خودروهای برقی در حال استفاده است، بزرگترین انبار خودروهای سواری پلاگین قانونی بزرگراهی را در جهان داشت. از این تعداد، خودروهای تمامالکتریکی 6 /81 درصد از تمام خودروهای سواری در گردش را در بر میگیرند. بخش خودروهای پلاگین در سال 2021 به رکورد 15 درصد از سهم بازار خودرو دست یافت. خودروهای سواری پلاگین 6 /2 درصد از کل خودروهای موجود در جادههای چین را در پایان سال ۲۰۲۱ از آن خود کردند. فروش خودروهای تولید داخل بر فروش خودروهای انرژی نو در چین غالب هستند و حدود 96 درصد از فروش را در سال 2017 به خود اختصاص دادهاند. یکی دیگر از ویژگیهای خاص بازار پلاگین مسافری چین، تولید وسایل نقلیه کوچک است. از سال 2019، چین همچنین بر خودروهای تجاری سبک پلاگین و استقرار اتوبوسهای برقی متمرکز بود، به طوری که موجودی آن به بیش از 500 هزار اتوبوس در سال 2019 (98 درصد سهم جهانی) و 247500 دستگاه خودرو تجاری سبک الکتریکی (65 درصد ناوگان جهانی) رسید. علاوه بر این، این کشور همچنین با بیش از 12 هزار کامیون فروختهشده ، در فروش کامیونهای برقی متوسط و سنگین پیشرو است. از سال 2011، جمع کل فروش همه کلاسهای خودروهای برقی در پایان سپتامبر 2021 به 4 /7 میلیون رسید.
نروژ سرآمد کشورهای تولیدکننده خودروهای برقی
تا 31 دسامبر 2021، موجودی خودروهای برقی پلاگین سبک در نروژ بالغ بر 647 هزار دستگاه در حال استفاده بود که شامل 470309 خودرو سواری و ون تمامالکتریکی (شامل واردات دست دوم) و 176691 خودرو پلاگین هیبریدی بود. ناوگان خودروهای برقی نروژ یکی از پاکترین خودروهای جهان است، زیرا 99 درصد نیروی آن از انرژی آبی تامین میشود (پژوهشهای انرژیهای تجدیدپذیر در نروژ نشان میدهند این کشور دارای بزرگترین مالکیت سرانه EV در جهان است). سهم بازار خودروهای سواری برقی پلاگین از 1 /29 درصد در سال 2016، 2 /39 درصد در سال 2017 و 1 /49 درصد در سال 2018، به 9 /55 درصد در سال 2019 و 7 /47 درصد در سال 2020 افزایش یافت و در سال 2021 به 2 /86 درصد رسید. در ژانویه 2017، بخش محرک الکتریکی موتور برای نخستینبار از فروش موتورهای احتراق داخلی مرسوم ترکیبی پیشی گرفت و به سهم بازار ترکیبی 4 /51 درصد از فروش خودروهای جدید دست یافت. در اکتبر 2018، نروژ اولین کشوری بود که در آن از هر 10 خودرو سواری ثبتشده، یک دستگاه وسیله نقلیه برقی پلاگین بود. از 30 سپتامبر 2022، خودروهای برقی پلاگین 25 درصد از کل خودروهای سواری در گردش را در نروژ تشکیل میدادند. نروژ نخستین کشور در جهان بود که خودروهای تمامالکتریکی را به عنوان پرفروشترین مدل خودروهای سواری برای دو سال متوالی رتبهبندی کرد. ابتدا، نیسان لیف، با 12303 دستگاه ثبتشده در سال 2018، به عنوان پرفروشترین مدل خودرو سواری جدید در صدر فهرست خودروهای پرفروش ایستاد و این نخستینبار بود که یک خودرو الکتریکی در صدر فروش سالانه بخش خودروهای سواری قرار میگرفت. پس از آن، تسلا مدل 3 با ثبت 15683 دستگاه در صدر فروش سالانه خودروهای سواری در سال 2019 قرار گرفت. همچنین، در مارس 2019، مدل 3 تسلا با بیش از 5300 دستگاه عرضهشده در بازار، رکورد فروش ماهانه یک مدل خودرو سواری تکنفره را به ثبت رساند. رکورد دیگر در سال 2018 ثبت شد و در سال 2019 تکرار شد، زیرا از پنج مدل برتر خودرو سواری پرفروش در هر دو سال، همه برقی بودند.
آمریکا و خودروهای برقی
تا دسامبر 2021، فروش کل خودروهای برقی پلاگین قانونی در ایالاتمتحده از سال 2010 به بیش از 2 میلیون و 322 هزار دستگاه رسید. کالیفرنیا بزرگترین بازار منطقهای خودروهای برقی در این کشور، با یک میلیون خودرو ثبتشده تا نوامبر 2021 است. کالیفرنیا 46 درصد از سهام ملی 9 ایالت دیگر را که از مقررات (ZEV (Zero Emission Vehicle (هیات منابع هوایی کالیفرنیا) پیروی میکنند شامل میشود. کالیفرنیا با فروش 237618 دستگاه خودرو پلاگین در سال 2021، بزرگترین بازار منطقهای این خودروها در ایالاتمتحده است که از 132742 دستگاه در سال 2020 به 2322291 دستگاه در سال 2021 افزایش یافته است. سهم بازار خودروهای پلاگین کالیفرنیا از 9 /4 درصد در سال 2017 به 1 /8 درصد در سال 2020 افزایش یافت و در سال 2021 به 8 /12 درصد رسید. خودروهای برقی سهم بازار 13 /1 درصد را در سال 2017 در آمریکا داشت و در سال 2018 به 1 /2 درصد افزایش یافت. تا سال 2018، شورولت ولت پلاگین هیبریدی با 152144 دستگاه از هر دو نسل، پرفروشترین خودرو برقی پلاگین در تمام دوران بود. خودرو تمامالکتریکی تسلا مدل 3 در سال 2019 از شورولت ولت که تولید آن متوقف شده پیشی گرفت و با حدود 300هزار دستگاه تحویل از زمان آغاز به کار، به پرفروشترین خودرو پلاگین در تاریخ ایالاتمتحده تبدیل شد و پس از آن تسلا مدل S با حدود 158 هزار در فهرست پرفروشترین خودروهای برقی جای گرفت. پس از آن شورولت ولت با بیش از 157 هزار دستگاه در مقام سوم ایستاد. تسلا مدل S به مدت سه سال متوالی، از 2015 تا 2017، پرفروشترین خودرو پلاگین در ایالاتمتحده بود، و مدل 3 نیز سه سال پی در پی، از 2018 تا 2020، به بالاترین فروش دست یافت. برای وسایل نقلیه برقی جدید 2500 تا 7500 دلار آمریکا، بسته به ظرفیت باتری، اعتبار مالیاتی فدرال در نظر گرفته شده است. علاوه بر این، از آوریل 2021، سه ایالت در آمریکا قوانین دولتی برای ممنوعیت فروش خودروهای بنزینی در آینده در نظر گرفتهاند تا گذار به خودروهای الکتریکی انجام شود. قانون ایالت واشنگتن فروش و ثبت نام خودروهای سبک بنزینی را که در سال ۲۰۳۰ یا پس از آن ساخته شوند، ممنوع میکند. کالیفرنیا نیز فروش تمام خودروهای سوختسوز جدید را تا سال 2035 ممنوع خواهد کرد. ماساچوست از فروش همه خودروهای جدید بنزینی تا سال 2035 جلوگیری خواهد کرد. در دسامبر 2021، دولت بایدن فرمان اجرایی 14057 را اعمال کرد که یک دستور از سوی دولت فدرال در سراسر کشور است که خودروهای جدید سوخت فسیلی را از 50 ایالت در آمریکا به اضافه واشنگتن دیسی و تمام مناطق ایالاتمتحده تا سال 2035 ممنوع اعلام میکند تا دوره انتقال به وسایل نقلیه الکتریکی را انجام دهد. این فرمان فروش خودروهای جدید دولتی با سوخت فسیلی را تا سال 2027، اتوبوسهای جدید سوخت فسیلی را تا سال 2030 و خودروهای جدید خصوصی و تجاری را تا سال 2035 ممنوع میکند.