تاریخ انتشار:
صادق زیباکلام از تفاوتهای فرهنگی امروز و دوره احمدینژاد میگوید
چرا دیروز فریاد سر ندادند؟
این روزها جولان ساپورتپوشان را بهانهای برای تجمع اعلام میکنند، روز دیگر لبخند ملیح ظریف به جان کری… صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران بر این باور است که از دست دادن قدرت تنها انگیزه این جماعت محسوب میشود وگرنه بههیچوجه دغدغه دین ندارند…
ماه نشده کاسه صبرشان لبریز شده، اگر تا دیروز کفنها در گنجهها خاک میخورد امروز بیرون آورده میشود تا بار دیگر با آن مبارز بطلبند... درست همان زمانی که محمود احمدینژاد در سخنان خود مبارزه با بدحجابی را به سخره گرفت ترجیح دادند این سخن را نادیده بگیرند تا مبادا زمینه خوشحالی اصلاحطلبان را فراهم کنند... این روزها جولان ساپورتپوشان را بهانهای برای تجمع اعلام میکنند، روز دیگر لبخند ملیح ظریف به جان کری... صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران بر این باور است که از دست دادن قدرت تنها انگیزه این جماعت محسوب میشود وگرنه بههیچوجه دغدغه دین ندارند...
به تازگی در جامعه برخی افراد نسبت به بازگشت فرهنگ کشور به دوران اصلاحات هشدار داده و وزارتخانههای فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم را انذار میدهند مبادا کشور به دوران اصلاحات برگردد. به نظر شما چه دلایلی موجب طرح این مباحث شده است؟
یعنی شما برخلاف اصولگرایان بر این باورید که شرایط جامعه هیچ تغییری نکرده است؟
اصولگرایان بر این باورند که حجاب در دوران اصلاحات وضعیت اسفباری پیدا کرد و به همین دلیل نسبت به بازگشت به آن دوران هشدار دادهاند تا مبادا دولت آقای روحانی بستری را فراهم کند که آن زمان تکرار شود.
پس اگر شرایط در دوران اصلاحات تغییری نکرده بود چرا مرتب این جریان به دولت روحانی نسبت به حاکم شدن دوره فرهنگی اصلاحات هشدار میدهند؟
ازچه جهت؟
پس شما خیلی انگیزه اجتماعکنندگان و منتقدان فرهنگی دولت را انگیزههای دینی نمیدانید؟
به تازگی در جامعه برخی افراد نسبت به بازگشت فرهنگ کشور به دوران اصلاحات هشدار داده و وزارتخانههای فرهنگ و ارشاد اسلامی و علوم را انذار میدهند مبادا کشور به دوران اصلاحات برگردد. به نظر شما چه دلایلی موجب طرح این مباحث شده است؟
والله من فکر نمیکنم مشکل و دغدغه آقایان مساله فرهنگ باشد. واقع مطلب این است که اصولگرایان دلشان میخواهد که تمام قدرت را در دست داشته باشند وگرنه من فکر نمیکنم وضعیت فرهنگی در جامعه امروز ایران با 10 ماه پیش که اصولگرایان قدرت را در دست داشتند خیلی تغییر پیدا کرده باشد. بنابراین بعید به نظرم میرسد که مشکل این آقایان واقعاً حجاب، کتاب، فرهنگ، موسیقی و این حرفها باشد. مهمترین مساله برای آنها این است که چرا در انتخابات 92 بخشی از قدرت خود را از دست دادهاند.
یعنی شما برخلاف اصولگرایان بر این باورید که شرایط جامعه هیچ تغییری نکرده است؟
دقیقاً. اگر شما شرایط امروز ایران را با سالهای گذشته مقایسه کنید متوجه میشوید که تغییر آنچنانی اتفاق نیفتاده است. جامعه ایران در اردیبهشت 93 هیچ تفاوتی با جامعه ایران در اردیبهشت 87 یا 8۹ یا ۹۱ نکرده است. اگر کسی در آن دوران که اصولگرایان قوه مجریه را هم داشتند به خارج رفته بود و الان برمیگشت به ایران و ما از او میپرسیدیم که ایران چقدر تغییر کرده است، چه به ما میگفت؟ آیا به ما میگفت که اصفهان، تهران و رشت زیر و رو شده و اینقدر تغییر کرده است که او در نگاه اول شهر را نشناخته است؟ و باورش نمیشد که این همان ایران پنج یا 10 سال پیش است؟ واقعیت این است که وضعیت حجاب در حال حاضر همان وضعیتی است که در 15 تا 16 سال پیش حاکم بوده هرچند مطبوعات در زمان گذشته یعنی در دوران اصلاحطلبان از آزادی بیشتری برخوردار بودند. لذا باید از آقایان پرسید که جامعه ما چه تغییری کرده است که شما اینقدر نگران شدهاید؟
اصولگرایان بر این باورند که حجاب در دوران اصلاحات وضعیت اسفباری پیدا کرد و به همین دلیل نسبت به بازگشت به آن دوران هشدار دادهاند تا مبادا دولت آقای روحانی بستری را فراهم کند که آن زمان تکرار شود.
نه، به هیچ وجه. وضعیت حجاب ما در دوران اصلاحات همانی بود که در گذشته نیز وجود داشت. وضعیت حجاب در جامعه ما در دوران اصلاحات دقیقاً همانگونه بود که در دوران آقای احمدینژاد بود. شما هیچ تفاوت و تغییر محسوسی را در وضعیت فرهنگی جامعه نمیتوانید متوجه شوید، کمااینکه به صراحت میتوان گفت در دوران احمدینژاد وضعیت فرهنگی جامعه شرایط بسیار بدتری را تجربه کرد اما چون احمدینژاد از خودشان بود و همه قدرت دست خودشان بود فریاد وااسلاما و خراب شدن حجاب و عفاف برنداشتند. هیچ اعتراضی نکردند و هیچ هشدار و زنهاری ندادند چون دولت از خودشان بود. اما حالا که دولت روحانی در راس قدرت قرارگرفته مرتب برای دولت خط و نشان میکشند و فریاد وااسلاما سر میدهند.
پس اگر شرایط در دوران اصلاحات تغییری نکرده بود چرا مرتب این جریان به دولت روحانی نسبت به حاکم شدن دوره فرهنگی اصلاحات هشدار میدهند؟
آنچه اتفاق افتاده این است که اصولگرایان در هشت سال گذشته قوه مقننه یعنی مجلس، قوه قضائیه و مجریه را در اختیار داشتند اما بعد از انتخابات 92 بخشی از قدرت خود را در قوه مجریه از دست دادند به همین دلیل میگویم که تمام دغدغههای آنها نسبت به موسیقی، حجاب و به اصطلاح مسائل فرهنگی دغدغه واقعی آنها محسوب نمیشود بلکه این ابراز نگرانیها بیشتر به این دلیل صورت میگیرد که آنها بخشی از قدرت خود را از دست دادهاند و تمام این ابراز نگرانیها از این جهت صورت میگیرد. بنده از این آقایان میخواهم که به این سوال اساسی پاسخ دهند که در اردیبهشت 93 از نظر حجاب در دوران ریاستجمهوری آقای روحانی چه تفاوتی با اردیبهشت 85 در دوران ریاستجمهوری محمود احمدینژاد رخ داده است که تا دیروز اعتراض نمیکردند اما امروز اعتراض میکنند؟ من بر این باورم که در عرصه فرهنگ هیچ تغییر محسوسی رخ نداده است. کتاب تولد اسرائیل و الف مثل اصلاحات بنده در آن زمان هم مجوز چاپ دریافت نکرد و امروز هم دریافت نکرد. البته کتاب «دکتر محمد ملکی استادی برای همه فصول» را تازه برای دریافت مجوز فرستادهام. اصولگرایان اتفاقاً در بحث فرهنگ بیش از هر جریان دیگری در
معرض انتقاد هستند و بهتر است قبل از اینکه اصلاحطلبان را متهم کنند خود را مورد ارزیابی قرار بدهند.
ازچه جهت؟
فرض کنیم حق با اصولگرایان است و فرهنگ کشور دچار انحطاط شده است. سوال بنده این است که متولی حفظ و حراست از فرهنگ کشور کدام دستگاههای کشور بودهاند؟ آیا غیر از این است که اتفاقاً همه دستگاهها و متولیان فرهنگی زیر نظر خود اصولگرایان بوده است؟ ملاحظه بفرمایید، صداوسیما و تولید برنامههای آن در دست اصولگرایان است. تریبونهای نماز جمعه و جماعات، اجتماعات مذهبی، مساجد، سازمان تبلیغات اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی، جامعه مدرسین، حوزه هنری، بسیجهای دانشجویی، تشکلهای دانشجویی و دانشآموزی، و یک دو جین بنیاد، نهاد، سازمان و موسسات تبلیغاتی و فرهنگی با بودجههای کلان همگی در اختیار اصولگرایان بوده و دولت تنها وزارت ارشاد را در اختیار دارد. جالب این است که دهها برابر هزینهای که به وزارت ارشاد داده میشود، در اختیار این سازمانها قرار میگیرد. با این تفاوت که وزارت ارشاد به مجلس بابت صرف هزینهها پاسخگو بوده اما سایر نهادها خود را موظف به پاسخگویی نمیدانند. شما خبرنگار و روزنامهنگار هستید. من خواهش میکنم یک تحقیقی بفرمایید ببینید ما در این کشور چند نهاد و تشکیلاتی داریم که برای تبلیغات دینی، برای کارهای
فرهنگی و این دستکارها به وجود آمدهاند و صدها میلیارد تومان در سال بودجه برای کارهای فرهنگی میگیرند. اگر آنگونه که اصولگرایان میگویند وضع فرهنگ خراب است، آیا آقای علی جنتی که هفت یا هشتماه است که سر کار است باید پاسخگو باشد یا یک دوجین نهاد و سازمان و بنیاد که ۳۴ سال است دارند کار فرهنگی میکنند؟ بگذریم که به نظر من شرایط آنجوری نیست که تغییر و تحول عمدهای رخ داده باشد و این تغییر و تحول عمده زمینه نگرانی گسترده اصولگرایان را فراهم کرده باشد که از هر تریبونی بهره بگیرند تا به دولت روحانی هشدار بدهند. به نظر من تنها مساله که به این نگرانی دامن زده این است که قوه مجریه از دست اصولگرایان خارج شده است و به این خاطر مرتب فریاد وااسلاما سر میدهند وگرنه تا پیش از این هرگز شرایط اجتماعی آنها را ملزم نمیکرد که در تجمعی اعتراض خود را مطرح کنند.
پس شما خیلی انگیزه اجتماعکنندگان و منتقدان فرهنگی دولت را انگیزههای دینی نمیدانید؟
همین طور است. اگر این دوستان یک اعتراضی هم جلوی صداوسیما، جلوی سازمان تبلیغات اسلامی، جلوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، جلوی دفتر مرکزی ائمه جمعه و جماعات، و جلوی یک دوجین نهاد و بنیاد تبلیغاتی و اسلامی که میلیاردها تومان بودجه سالیانه برای کارهای فرهنگی میگیرند کرده بودند، من میگفتم اعتراضشان قلبی است و واقعاً درد دین دارند. اما وقتی به این همه دستگاهی که کارشان فرهنگی است کاری ندارند و فقط جمع میشوند جلوی وزارت کشور که نه سر پیاز است نه انتهای آن، نمیتوانم باورشان بکنم. وقتی این یا آن فرد شناختهشده به هیچکدام از دستگاههای متولی فرهنگ کاری ندارد و فقط به دولت روحانی حمله میکند، از من نخواهید خیلی باورش کنم.
دیدگاه تان را بنویسید