سیاره تنها

ترجمه: نیما شایان‌مهر-از همه بیشتر غیبت خودروها بیرون ساختمان‌ها، و مردمِ درون ساختمان‌ها و نبود هر نوع فعالیتی جلب توجه می‌کرد. آلابا، یک راننده اوبر، در حالی‌ که یک روزِ شنبه صبح در ماه می، به سمت فرودگاه هیث‌رو می‌راند بسیار متعجب شده بود و در حالی که دور آخرین میدان می‌پیچید و می‌گریست، می‌گفت: «این نمی‌تواند هیث‌رو باشد». کارمندی داخل فرودگاه است که منتظر است کسی به او ماسک بدهد، اما هیچ‌کس نیست که این کار را بکند. تالار وسیع بازرسی تقریباً متروکه است. تنها یک خط در بخش انتظامات در حال کار است. بسیاری از چراغ‌ها خاموش‌اند. تابلوی پروازهای خروجی، تنها شش پرواز را برای کل روز نشان می‌دهد. سفرهای بین‌المللی تقریباً کاملاً متوقف شده‌اند. مرزها بسته‌اند و هتل‌ها خالی. در ماه آوریل سال گذشته 8 /6 میلیون مسافر از هیث‌رو سفر کردند. ماه آوریل سال جاری این رقم تنها به کمی بالای 200 هزار نفر رسیده است؛ کمتر از مقدار میانگین روزانه دوران قبل از همه‌گیری کرونا. پروازهای درون اروپا تقریباً 85 درصد کاهش یافته‌اند. در آمریکا، اداره امنیت حمل‌ونقل، ماه پیش 2 /3 میلیون مسافر را در فرودگاه‌هایش چک کرد، بسیار کمتر از رقم 70 میلیون نفر در مدت مشابه سال قبل. برخی کشورها مانند هند تمامی حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی را متوقف کرده و تمام پروازها را تعطیل و فرودگاه‌ها را متروک کرده‌اند و همچنان که کشورها شروع به بازگشایی می‌کنند، مسافران بر اساس ملیتشان انتخاب می‌شوند که اجازه ورود بیابند یا خیر. قوانین قدیم، همه از بین رفته‌اند. برای بسیاری، سال 2020 سالی بدون تعطیلات خواهد بود. ترس از بیماری مردم را در خانه نگه خواهد داشت. سفر، تا پیش از این امری تجملی بود. حتی در اروپای ثروتمند، با حقوق تعطیلات سخاوتمندانه‌اش، سه نفر از هر ده نفر توانایی مالی این را ندارند که سالی یک هفته به تعطیلاتی خارج از محل زندگی خود بروند. آنان که شغل خود را از دست داده‌اند یا آنها که نگران رکود اقتصادی هستند، احتمالاً سفر را از بودجه خود حذف خواهند کرد. برای کسانی که هنوز رویای سواحل خارجی را دارند، بزرگ‌ترین مشکل، خود رسیدن به هر مقصدی است. بسیاری از محدودیت‌ها شامل بسته بودن مرزها و قرنطینه‌های بعد از ورود، هنوز پابرجا هستند.

گردشگری، غول دنیای تجاری است. انسان‌ها در سال 2018 به 4 /1 میلیارد سفر رفته‌اند که دو برابر مقدار سال 2000 است. در آن زمان، این عادتِ دنیای ثروتمند به روندی جهانی تبدیل شده بود. در همهمه جلب توریست، کشورها شروع کردند که خود را با برندهای سفر خاصی بنامند. مانند هند باورنکردنی یا استونی شگفت‌انگیز. به اعتراف این صنعت، 330 میلیون شغل، از خلبانان با درآمد بالای خطوط هوایی گرفته تا راهنمایان تور و ظرفشورهایی که در هتل‌های گران‌قیمت و به دور از انظار مشغول به کارند، وابسته به مسافران است. بسیاری از آنها محلی هستند، و طبق گزارش OECD، باشگاهی از کشورهای تقریباً ثروتمند، حدود سه‌چهارم کل توریسم در کشورهای ثروتمند در داخل مرزهای ملی‌اند. سلامت خزانه‌های ملی و همچنین شکل بخش‌های مختلف اقتصاد از رستوران‌ها تا هتل‌ها و اجناس لوکس، که بیشتر وقتی مردم در مسافرت هستند خریداری می‌شوند، به این بستگی دارند که وقتی صنعت گردشگری دوباره اجازه فعالیت یابد، به چه شکلی درمی‌آید. هتل‌ها و خطوط هوایی از این آشوب به عنوان فرصتی برای بازبینی کارکردشان استفاده می‌کنند. خانواده‌ها مشغول دوباره اندیشیدن به این هستند که چگونه و چه زمانی می‌توانند به سلامت به تعطیلاتشان بروند. بسیاری از تغییرات تنها تا زمان پیدا شدن  واکسنی برای کووید 19 طول خواهند کشید. ولی برخی پابرجا خواهند ماند. این امر که مردم چگونه در سال 2020 یا 2021 شروع به سفر کنند، شکل سفر را در سال‌های بعدی تعیین خواهد کرد. در زمان‌های عادی، گردشگران بین‌المللی هر سال 6 /1 تریلیون دلار خرج می‌کنند که بیشتر از تولید ناخالص اسپانیاست. مشاغلی که گردشگری ایجاد می‌کند نمی‌توانند آن سوی آب‌ها ایجاد شوند و اغلب هم در مناطقی تولید می‌شوند که فرصت‌های دیگرِ اندکی وجود دارد. یک ‌بار در بارسلونا که نوشیدنی سانگریا را به گردشگری آلمانی می‌فروشد، به ظاهر یک صادرکننده به نظر نمی‌رسد، ولی تاثیرش در حساب‌های ملی به اندازه آن است که آن بطری به شمال در آلمان حمل شده باشد. درواقع به عنوان منبعی برای درآمد صادراتی، گردشگری از صنعت غذایی یا صنعت خودرو بزرگ‌تر است.

ایراد سفر

اما پیش‌بینی‌ها برای سال 2020 از رکود عمیق تا وضعیتی آخرالزمانی متغیر است. سازمان گردشگری جهانی سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده است که مخارج سفرهای بین‌المللی برای سال جاری 910 میلیارد تا 2 /1 تریلیون دلار افت کند. این سازمان همچنین پیش‌بینی کرده است که ورودی‌های پرواز 60 تا 80 درصد سقوط کنند. از 217 مقصدی که این سازمان بررسی می‌کند، 72 درصد آنها مرزهای خود را به روی گردشگران بین‌المللی بسته‌اند. اروپا به‌طور خاص بسیار بد ضربه خواهد خورد. این منطقه هر سال نیمی از کل گردشگران دنیا را جذب می‌کند. زمان برای ورود بیشتر آنها، به زودی فرامی‌رسد. مهم‌تر از هر زمان برای گردشگری، تابستان‌ها هستند که حیاتی‌اند. 59 درصد از کل رزروهای مربوط به گردشگری یونان بین ماه‌های جولای تا سپتامبر صورت می‌گیرد. گردشگری از معدود مثال‌هایی است که یک صنعت در جنوب اروپا از همتایان شمالی خود پیش است.

برخی کشورها در حال برداشتن گام‌هایی محتاطانه به سمت بازگشایی هستند. یونان و ایتالیا امیدوارند که این تابستان بتوانند به گردشگران بین‌المللی خوشامد بگویند. «حباب‌های سفرِ» منطقه‌ای در برخی نقاط اروپا و اقیانوسیه در حال شکل‌گیری است. اما بسیاری از گردشگرانِ بالقوه باید در کشورهای خود بمانند.

بر اساس گفته اسکای اسکنر، یک وب‌سایت مقایسه بهای بلیت، در کره جنوبی کشوری که تقریباً هرگز به حالت تعطیل عمومی درنیامده است، سه‌چهارم از تمام پروازهای برنامه‌ریزی‌شده برای ماه آوریل داخلی هستند، در حالی که این رقم برای مواقع عادی یک‌دهم است. در گوشه و کنار جهان، جست‌وجوهای اجاره خودرو نیز افزایش یافته است. طبق گفته Airbnb، یک وب‌سایت اجاره خانه، رزروهای داخلی در تمام جهان به میزان بالایی افزایش یافته و به بیش از 80 درصد کل رزروها رسیده است. حتی تکان‌دهنده‌تر از این موضوع این است که بسیاری از مردم، مناطقی را در محدوده 50مایلی یا 80کیلومتری محل سکونت خود رزرو کرده‌اند، که اکثریت در این مورد هم در محدوده 200مایلی است. اینکه اگر شرایط تعطیلی و قرنطینه ناگهان تغییر کند و بتوانید به خانه خود برگردید، امر مهمی است. میزان سفر داخلی در چین، کشوری که اولین مورد در اعمال تعطیلی عمومی بوده و اکنون به نظر می‌رسد که شیوع را تا حد زیادی تحت کنترل درآورده است، تقریباً به میزانی معمول رسیده است. اما حتی در آمریکا، که هنوز بیش از 20 هزار مورد جدید بیماری را در هر روز گزارش می‌کند، طبق گفته کیث بار از IHG، یک گروه هتلداری که شامل زنجیره‌های اینترکنتیننتال و هالیدی‌این است، هفته اول ماه می افزایش در اقامت هتل‌ها را شاهد بوده است. او می‌گوید: حجم تقاضا من را شگفت‌زده کرده است. فکر نمی‌کردم هیچ‌کس اکنون به سفر برود. با توجه به مرزهای بسته، تقاضا کاملاً داخلی است.

در حال حاضر، سران اروپا از ایتالیا تا فرانسه، امیدوارند که مسافران داخلی که نمی‌توانند از کشور خارج شوند جای خارجی‌هایی را که نمی‌توانند به کشور بیایند بگیرند. این مساله ممکن است جوابگو باشد، البته تا حدی و آن‌هم در برخی از کشورها. اما بسیاری از مقاصد جذاب گردشگری مانند ایسلند و جزایر کارائیب، افراد محلیِ بسیار اندکی برای جایگزینیِ مسافران خارجی دارند. به گفته یوهان بوتی گیگ از اداره سفر مالتا، این کشور که هرسال به ازای هر فرد بومی میزبان شش گردشگر خارجی است، احتمالاً یک‌چهارم میزان 9 /2 میلیون گردشگری را که سال گذشته جلب کرد خواهد دید- آن‌هم اگر مرزهایش به موقع در تابستان باز شوند. مردم کشورهایی که گردشگر بیشتری را صادر می‌کنند تا وارد، مانند بریتانیا، کره جنوبی و آلمان، با شلوغی سواحل خود روبه‌رو خواهند شد.

حتی کشورهای «متعادل»‌تری مانند هلند، برای جایگزینی گردشگران داخلی در شکاف کمبود گردشگر خارجی، با مشکل روبه‌رو خواهند شد: یک جست‌وجوی مکان گزافی Airbnb در کانال آمستردام، برای یک نیویورکی جذاب‌تر است تا یک اهل رتردامِ سرگردان. هاستل‌های مربوط به کوله به‌دوشان، که برای جوانان کم‌پول‌تر خارجی نسبت به افراد محلی، جذاب‌تر هستند در شرایط سختی قرار دارند. چادر زدن اطراف کاروان‌های محلیِ جذاب احتمالاً گزینه بهتری است. همزمان، مقاصد شهری جاذبه خود را از دست داده‌اند، چرا به نیویورک برویم وقتی تئاتر برادوی تعطیل است؟ مناطق روستایی در عوض با تقاضای بالا همراه‌اند. شلوغ‌ترین هتل‌های IHG آنهایی هستند که در کنار ساحل‌اند. STR، یک شرکت مربوط به تحقیقات سفر می‌گوید، میزان اشغال مناطقی در برخی نقاط ساحلی آمریکای جنوبی به حدود 60 درصد رسیده است. این امر احتمالاً منجر به چیزی می‌شود که برایان چسکی، مدیر Airbnb، آن را بازتوزیع سفر می‌نامد. مردم بیشتر به نقاط دورافتاده‌تر می‌روند تا کلانشهرهای معمول. Airbnb که می‌تواند تقریباً در هر مکانی اتاقی ارائه دهد، هم‌اینک در حال سرمایه‌گذاری بر روی روندی است که باعث شده مردم بیشتر از مسیرهای معمول دوری کنند تا از هدررفت پول در مناطق جذاب سابق گردشگری جلوگیری کند. این روند سرعت بالایی گرفته است. آقای چسکی می‌گوید: او سابق بر این فکر می‌کرد که 20 تا 30 سال طول خواهد کشید تا عادت‌های سفر مردم تغییر کنند. اکنون او می‌اندیشد که این امر تنها طی هفته‌ها یا ماه‌ها ممکن است رخ دهد. تغییر عادت‌های سفر در دنیا، حتی برای چند ماه، اثرات بلندمدتی دارد. اگر گردشگران جاذبه‌های مناطق جدید را بیابند، احتمالاً دوباره به آنجا باز خواهند گشت. لوکا روموتزی از سویرن، یک مشاور سفر می‌گوید: مردم بیشتر به دنبال پروازهایی یا در آینده دور هستند یا خیلی نزدیک، و دیگر خبری از سفرهای لحظه آخری نیست. رزرو و پرداخت‌های دیرهنگام، الگوی کسب‌وکار خطوط هوایی و هتل‌ها را که برای مدت‌ها با پیش‌پرداخت مسافران خود را تطبیق داده بودند، تغییر خواهد داد، بدتر از آن، اغلب فروشندگانِ سفر، اگر بخواهند هر نوع مشتری‌ای داشته باشند، اکنون باید با شروط فسخ انعطاف‌پذیرتری موافقت کنند.

می‌توانید این دنیا را وارونه کنید

اقتصاد خدمات سفر از جهات دیگری نیز تغییر خواهد کرد. فراهم کردن اینکه وسایل راحت‌تر تمیز شوند و نقاط تماس کمتر شوند، در اولویت قرار خواهند گرفت. هتل‌ها به جای قالی، زمین لخت را جایگزین خواهند کرد. کوسن‌های تزئینی دیگر وجود نخواهند داشت. منوی رستوران‌ها یا دیجیتالی خواهند شد یا بر روی تخته‌های گچی نوشته می‌شوند. آشپزخانه‌ها غذای کمتری ارائه می‌دهند برای آنکه فرآیند پخت‌و‌پز را ساده‌تر کنند و از هدر دادن مواد اولیه انبارشده در صورت بسته شدن‌های اجباریِ بیشتر خودداری کنند.

دیگر مسائلی که ناپدید می‌شوند مهم‌تر هستند. بوفه آزاد رستوران‌ها احتمالاً مراسم شام آخر خود را خواهند دید. چک-این کردن خودکار خواهد شد. آرنه سورنسون از ماریوت، بزرگ‌ترین زنجیره هتل در دنیا می‌گوید: ما مشخصاً کماکان مایلیم خوشامدگویی را داشته باشیم، اما چاپ یک کلید واقعی تنها یک صورتحساب است. انتظار چک-این‌ها به‌وسیله گوشی‌های هوشمند و کلیدهای اتاقی که روی تلفن‌ها هستند و کنترل‌های اتاقی را که با صدا انجام می‌شوند داشته باشید. چنان برنامه‌ریزی‌هایی قسمتی از عکس‌العمل فوری به همه‌گیری هستند، اقدامات بهداشتی‌ای جلوی چشم شما که بخشی از «تئاتر بهداشت» را شکل می‌دهند. کشورهایی مانند یونان سعی می‌کنند خود را کمتر آلوده به کووید 19 جلوه دهند. یک وزیر از پرتغال از پرستاران عالی کشورش لاف زد که گردشگران عاشق بیمار شدن در آنجا می‌شوند، همچنان که بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا این‌گونه شد.

استفاده از سلامت و بهداشت به عنوان ابزار بازاریابی، بازگشت به شکلی قدیمی است. ریچارد کلارک از شرکت تحقیقاتی برنشتاین اشاره می‌کند که یک آگهی از هتل‌های هالیدی‌این در دهه 1970 بر روی تمیزی زنجیره هتل‌ها به جای مکان و راحتی آن، تمرکز می‌کرد. این امر دوباره به صحنه برگشته است، آن‌هم به سود برندهای بزرگ. مردم احتمالاً حاضرند مکان‌های ساده و کم‌زرق‌و‌برق‌تری را راحت‌تر تحمل کنند اگر اطمینان داشته باشند که به‌طور کامل ضدعفونی می‌شوند. ماریوت اکنون به شعار یک «مجمع جهانی تمیزی» می‌بالد. فرودگاه‌ها نیز بر نظافت تاکید می‌کنند. جان هالند-کی، مدیر هیث‌رو می‌گوید: من فکر می‌کنم حرکت به سمت حداقل کردن تماس در هر تجربه سفر، ما را درنهایت به سمت داشتن سفری بدون هیچ‌گونه تماسی سوق خواهد داد. زمانی که به ترمینال می‌رسید، پاسپورت خود را اسکن می‌کنید، عکسی از شما گرفته می‌شود و جامه‌دان خود را تحویل می‌دهید و سپس از بازرسی‌هایی عبور می‌کنید و دوربین‌ها صورت شما را برای باز کردن گیت‌ها شناسایی می‌کنند. برخی از این امور ممکن است بسیار دور به نظر برسند، اما شهروندان چندین و چند کشور می‌توانند هم‌اکنون از گیت‌های الکترونیکی برای کنترل پاسپورت در ورود به هیث‌رو و بسیاری از فرودگاه‌های دیگر استفاده کنند که به آنها اجازه می‌دهد از گیت‌های بازرسی بدون صحبت کردن با فرد دیگری عبور کنند. مباحث امنیتی همچنان موجب آهسته کردن فرآیند می‌شود ولی به زودی این امکان فراهم خواهد بود که لپ‌تاپ‌ها و مایعات را درون کیف خود داشته باشید. اتوماسیون نیاز به تماس با دستگاه‌ها را کاهش می‌دهد. مواد ضدعفونی‌کننده دست هم همه‌جا یافت می‌شود. وقتی چنین تغییراتی، یک‌بار پیاده‌سازی شوند، بازگشتن به شرایط قبل بعید به نظر می‌رسد.

در مقابل، تجربه داخل کابین پرواز در درازمدت تغییر بسیار کمتری را به خود خواهد دید. مسافران هوشیار حواسشان به عطسه‌ها خواهد بود. مجلات داخل پرواز احتمالاً ناپدید خواهند شد. سرویس‌های خوراک دست‌کم برای مدتی، احتمالاً جای خود را به بسته‌های اسنک و بطری‌های آب خواهند داد. اما مسائل حیاتی مانند صندلی‌های میانی در هواپیما ناپدید نخواهند شد. خطوط هوایی مشخصاً می‌گویند که این امر الگوی کسب‌وکار آنها را نابود خواهد کرد، تجارتی که نیاز دارد دست‌کم دوسوم صندلی‌ها برای سوددهی پر باشد. الکساندر دِ ژونیاک، از یاتا، موسسه اصلی هوانوردی می‌گوید: ما فکر نمی‌کنیم این امر نیاز باشد، در غیر این صورت یا ما نباید پرواز کنیم یا باید بهای بلیت را برای عده‌ای 50 تا 100 درصد افزایش دهیم. هزینه‌های کمترِ سوختِ پرواز تا حدی به هزینه‌های عملیاتی کمک می‌کند، اما خطوط هوایی هزینه‌های ثابت بالایی دارند. در عوض آقای دِ ژونیاک از یک سیستم هماهنگ جهانی در چک کردن و معیارهای ایمنی طرفداری می‌کند که شامل اعلان‌های سلامت مسافران، درجه‌گیری تب در نقاط خروج و ورود، استفاده گسترده از ماسک و نظافت بیشتر هواپیما می‌شود. برخی از این تغییرات دیرپا خواهند بود و هزینه‌ها را افزایش می‌دهند. افزایش چندین نوبت نظافت روزانه کابین، تعداد پروازهایی را که یک هواپیما و خدمه در طول روز می‌توانند انجام دهند کاهش می‌دهد. این امر به‌خصوص برای خطوط هوایی کم‌هزینه‌تر که الگوی کسب‌وکارشان بر بارگیری‌های سریع استوار است، آسیب‌زننده است. تمامی این تغییرات جهانی نیستند. مردم ذائقه‌های گوناگون و دلایل متفاوتی برای سفر و ریسک‌پذیری‌های متغیری دارند. بودجه نیز انتخاب مقصد و فعالیت آنها را دیکته می‌کند. آمریکایی‌هایی که به کارائیب می‌رفتند، اکنون باید فلوریدا را جایگزین کنند. خریداران چینیِ کالاهای لوکس می‌توانند به مال‌های بزرگ محلی مراجعه کنند. اما اسکاتلندی‌هایی که به دنبال آفتاب هستند یا سعودی‌هایی که از تابستان صحرا فرار می‌کنند می‌خواهند دوباره به پروازها بازگردند. گردشگرانِ متمول که توانایی پرداخت بلیت‌های فرست‌کلاس و سوئیت‌های اختصاصی را دارند، دلیل کمی برای ترس از بیماری دارند. مکان‌هایی که باب طبع جمعیتی بیشتر جوان هستند، احتمالاً تا جایی که مقررات حکومتی اجازه می‌دهد، در وضعیت عادی به کار ادامه می‌دهند. هیچ‌کس نمی‌خواهد به یک کلوپ شبانه با فاصله‌گذاری اجتماعی برود.

خطوط کشتیرانی تفریحی غول‌پیکر که هزاران نفر از مسافران اغلب سالخورده‌تر را با خود دارند، به زمان بیشتری برای بازیابی اوضاع خود نیازمندند، اگر اصولاً چنین شود. آنها جریان ثابتی از بازدیدکنندگان را به جزایری که منابع جایگزین کمتری برای پول فیزیکی دارند تضمین کرده‌اند. تعدادی از کشورها بر روی گردشگری به میزان تولیدِ تقریباً 60 درصد از درآمد صادراتی خود حساب می‌کنند، و طبق گفته‌های سازمان ملل همه آنها به علت سواحلشان مشهورند. کشورهای حوزه کارائیب در نتیجه این امر، تنزل رتبه‌ای در موسسات اعتبارسنجی به خود دیده‌اند. اگر محدودیت‌های سفر قبل از فصل حیاتی زمستان تسهیل نشود، این تنزل‌ها به ورشکستگی ختم خواهند شد.

توجه بسیار زیادی در سال‌های اخیر به مشکلات بیش از ظرفیت بودن گردشگران در قطب‌هایی مانند ونیز و بارسلون وجود داشته است. اما بیشتر مقصدها تعادل خوبی بین گردشگری و زندگی عادی برقرار کرده‌اند. همین مکان‌ها هستند که از غیبت گردشگر بیشتر آسیب خواهند دید. آنچنان که آقای بوتی گیگ از مالتای خلوت صحبت می‌کند: «هیچ‌کس نمی‌دانست گردشگری چقدر مهم است، تا زمانی که از بین رفت.»

منبع: اکونومیست