وزن‌کشی ریسک‌ها و محرک‌ها

یک هفته معاملاتی دیگر در بازارها به اتمام رسید و در این میان شاخص کل بورس تهران توانست با افزایش 77 /0درصدی همراه شود. نماگر هم‌وزن نیز رشد 45 /1درصدی را به ثبت رساند. شاخص کل فرابورس نیز 18 /1 درصد بر ارتفاع خود افزود. در بازار دلار نیز انتشار اخبار سیاسی به شدت بر روند معاملات دلار در بازار آزاد تاثیرگذار بود و برای دقایقی در روز چهارشنبه اسکناس آمریکایی را تا مرز شکستن حمایت 50هزارتومانی هدایت کرد. در معاملات نفت در بازارهای جهانی نیز سایه ابهامات و محرک‌ها و ریسک‌ها کاملاً بر جریان معاملات هفته گذشته سایه افکنده بود و معاملات را به شدت تحت تاثیر قرار داد. در بازار سکه و طلا نیز با توجه به افت قیمت دلار، قیمت سکه به ارقامی پایین‌تر از 30 میلیون تومان عقب‌نشینی کرد.

بازار سهام

هفته نصف و نیمه معاملاتی بورس تهران با سبزپوشی نماگرهای تالار شیشه‌ای به اتمام رسید. در هفته‌ای که گذشت، شاخص کل بورس تهران با رشد 77 /0درصدی به محدوده دومیلیون و 288 هزارواحدی رسید تا مجدداً خود را به نزدیکی‌های کانال دو میلیون و 300 هزارواحدی رسانده باشد. نماگر هم‌وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان تمامی نمادهای معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد با رشد 45 /1درصدی در مقیاس هفتگی، کار خود را به اتمام رساند. به این ترتیب همان‌طور که از ارقام فوق پیداست، با توجه به رشد بیشتر شاخص هم‌وزن نسبت به شاخص کل، در هفته گذشته بازار معاملات بهتر و روان‌تری را در نمادهای کوچک پشت سر گذاشته و استقبال بهتری از این نمادها در بطن بازار سهام صورت گرفته است. شاخص کل فرابورس نیز در هفته گذشته با رشد 18 /1درصدی همراه شد تا به نزدیکی‌های کانال 29 هزارواحدی برسد. با توجه به اینکه در هفته‌های اخیر چندین بار شاهد شکستن محدوده دو میلیون و 300 هزارواحدی به سمت بالا و شکست مجدد آن به سمت پایین بودیم، انتظار می‌رود بازار سهام برای رسیدن و تثبیت در بالای این سطح مهم روانی نیازمند اخبار مثبتی در زمینه‌های بنیادی باشد. با توجه به اینکه قیمت دلار در روز چهارشنبه (در لحظه تنظیم این گزارش) خود را به پله‌های ابتدایی کانال 50 هزار تومان رسانده، می‌توان انتظار داشت که فعلاً بازار سهام از محل افزایش قیمت دلار نفع و بهره‌ای نخواهد داشت. در بازارهای جهانی نیز روند قیمت‌ها از پتانسیل‌های کافی برای شکل‌گیری روند برخوردار نیستند. فدرال‌رزرو در یک سال و نیم گذشته، همواره سیاست‌های انقباضی خود را با جدیت تمام دنبال کرده و مقابله با تورم را اولویت اصلی خود قرار داده است. البته در ماه‌های اخیر زمزمه‌هایی از توقف روند افزایش نرخ بهره به گوش می‌رسد و برخی پیش‌بینی می‌کنند که از نیمه دوم سال 2023 بانک مرکزی آمریکا فرآیند افزایش نرخ بهره و سیاست‌های انقباضی خود را متوقف کند. به این ترتیب با فرض رخداد این سناریو می‌توان گفت که کامودیتی‌ها در نیمه دوم سال 2023 می‌توانند با استقبال از سوی سرمایه‌گذاران مواجه شوند و خود را به سطوح بالاتر قیمتی برسانند. طبیعتاً بورس کامودیتی‌محور تهران نیز که 70 درصد از ارزش بازار آن به صورت مستقیم و غیرمستقیم به بازارهای جهانی وابسته است، از این محل منتفع خواهد شد. پس می‌توان این‌چنین استنباط کرد که در ماه‌های آتی، با توجه به اینکه بازار سهام از محل افزایش قیمت دلار به نظر محرک خاصی دریافت نکند، می‌تواند از ناحیه تقویت تقاضا برای کامودیتی‌ها منتفع شود و این موضوع قیمت‌های بازار سهام را به سقف‌های بالاتری شیفت دهد. به علاوه در بطن خود بازار سهام نیز محرک‌هایی برای رشد وجود دارد. با توجه به قانون تجارت شرکت‌ها موظف‌اند مجامع عمومی عادی سالانه خود را تا چهار ماه پس از پایان سال مالی برگزار کنند، با توجه به اینکه سال مالی اکثر شرکت‌های بورسی و فرابورسی، منتهی به پایان اسفند آن سال است، عموماً شرکت‌ها مجامع عمومی عادی سالانه خود را در ماه‌های خرداد و تیر برگزار می‌کنند و در این دو ماه شاهد ترافیک برگزاری مجامع شرکت‌ها هستیم. رسالت مجامع عمومی که به صورت سالانه برگزار می‌شود، تصویب صورت‌های مالی و تصمیم‌گیری در مورد تقسیم سود نقدی در مجامع است. در این میان با توجه به سابقه تاریخی برخی شرکت‌ها درصد بیشتری از سود را در مجامع عمومی عادی سالیانه تقسیم می‌کنند و همین موضوع موجبات استقبال از سهام گروه‌هایی را که سود بالایی را در مجامع تقسیم می‌کنند، فراهم می‌آورد. دلیل استقبال از این‌گونه سهام این است که سود نقدی تقسیم‌شده در مجامع شرکت‌ها به صورت مستقیم از قیمت تابلوی این سهم‌ها کسر می‌شود و این موضوع سبب می‌شود تا نسبت قیمت به درآمد این گروه از سهام با کاهش مواجه شود و بازار از این‌گونه سهام استقبال کند. افزون بر موارد یادشده به نظر می‌رسد که بازار سهام در میان بازارهای سرمایه‌گذاری داخلی به لحاظ جذابیت قیمتی بهترین وضعیت را داشته باشد، قیمت‌ها در اکثر بازارهای موازی به ناحیه اشباع رسیده‌اند و برخی آیتم‌های حباب‌سنج در این بازارها، حکم به وجود حباب در این بازارها می‌دهند، اما بازار سهام، بازاری است که آیتم‌های حباب‌سنج موجود در آن حکم وجود حباب در آن را در مقطع فعلی صادر نمی‌کنند. به هر حال باید دید که نماگرهای تالار شیشه‌ای در ماه‌های آتی به کدام سمت‌وسو متمایل خواهند شد و آیا خواهند توانست مانند فروردین رویایی بورس تهران که شاخص هم‌وزن در آن توانست بازدهی 30درصدی را برای سهامداران به ارمغان آورد، مجدداً در ماه‌های آتی سهامداران را سورپرایز کنند یا خیر؟

بازار ارز

قیمت دلار آزاد در معاملات بازار روز چهارشنبه در کانال ۵۰ هزار تومان به نوسان خود ادامه داد. این در حالی است که تلاش‌های پیشین دلار برای شکستن بی‌نتیجه مانده بود. تحلیلگران حجم قابل توجه سیگنال‌های مثبت را عامل تثبیت نرخ دلار در کانال پایین‌تر می‌دانند. بهبود روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بهبود روابط ارزی ایران و کشورهای حوزه خلیج‌فارس و اقدامات بانک مرکزی مبنی بر ایجاد سامانه‌ای جهت تسهیل تجارت خارجی با ارزهای مختلف از جمله سیگنال‌های مثبت برای نرخ ارز در روزهای اخیر است. قیمت هر برگ اسکناس دلار در لحظه تنظیم این گزارش در روز چهارشنبه با کاهش نسبت به نرخ روز قبل در رقم ۵۰ هزار و 300 تومان معامله می‌شد. به نظر می‌رسد سیاستگذار ارزی به دنبال این است که دلار بازار آزاد را در محدوده ۵۰ هزار تومان در کوتاه‌مدت نگه دارد. با کاهشی شدن نرخ دلار، قیمت‌ها در سایر بازارها نیز تمایلات کاهشی خود را ابراز کردند. در روزهای اخیر، با تثبیت نرخ دلار در کانال‌های پایین‌تر زمزمه‌هایی مبنی بر تمایل بازارساز به حضور کوتاه‌مدت دلار در کانال ۵۰ هزارتومانی مطرح شده است. فعالان بازار سیگنال‌های منتشرشده در روزهای اخیر را پرقدرت تلقی کرده و بر این باورند که احتمال شروع روند افزایشی جدید در نرخ دلار کاهش یافته است. این افراد همچنین در صورت عبور کامل دلار از حمایت 50 هزارتومانی، رقم 49 هزار و 700 تومان را حمایت مهم بعدی بازار خواندند.

بازار سکه و طلا

با توجه به کاهش قیمت دلار در بازار آزاد، سکه نیز در معاملات روز چهارشنبه به ارقامی پایین‌تر از کانال 30 میلیون تومان عقب‌نشینی کرد. برخی از تحلیلگران سطح روانی 30میلیون تومان را برای سکه سطح مهمی می‌دانند و اعتقاد دارند با عقب‌نشینی قیمت سکه به سطوحی پایین‌تر از 30 میلیون تومان مجدداً معامله‌گران و خریداران جدیدی وارد بازار خواهند شد تا دوباره قیمت سکه را به ارقامی بالاتر شیفت دهند. برخی نیز اعتقاد دارند که پمپاژ اخبار مثبت سیاسی دلار را به کانال‌های پایین‌تری سوق خواهد داد و قیمت سکه می‌تواند افت‌های بیشتری را نیز تجربه کند. صندوق‌های طلا نیز معاملات هفته گذشته را با ثبت بازدهی منفی به اتمام رساندند تا بازدهی این صندوق‌ها در سال جاری در دامنه منفی باقی بماند. این صندوق‌ها در نیمه دوم سال گذشته تحت تاثیر افزایش قیمت دلار در بازار آزاد و رشد بهای طلا در بازار داخلی، شاهد تاخت‌وتاز قیمتی بودند و رشدهای افسارگسیخته و بازدهی‌های شیرینی را برای سهامداران رقم زدند.

بازار نفت

قیمت نفت روز چهارشنبه در معاملات آسیایی کاهش یافت زیرا داده‌های ضعیف تجاری چین نگرانی‌ها از کند شدن تقاضا در این کشور را افزایش داد و قیمت‌ها اکنون تمام بازدهی اوایل هفته جاری را که به دلیل کاهش عرضه از سوی اوپک حاصل شده بود پس گرفتند. تراز تجاری چین در ماه می به پایین‌ترین حد در 13ماه گذشته رسید که عمدتاً ناشی از کاهش غیرمنتظره صادرات بود زیرا تقاضای خارجی برای کالاهای چینی کاهش یافت. واردات نیز کاهش یافت که نشان‌دهنده روند ضعیف اقتصادی در بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان است. معاملات آتی نفت برنت با 4 /0 درصد کاهش به 76 دلار در هر بشکه رسید، در حالی که قیمت آتی نفت خام وست تگزاس اینترمدییت با 3 /0 درصد کاهش به 4 /71 دلار در هر بشکه رسید. هر دو قرارداد در روز سه‌شنبه پس از یک جلسه پرنوسان حدود 6 /0 درصد کاهش یافتند. پس از آنکه عربستان سعودی در ماه جولای قول کاهش بیشتر تولید را داد، قیمت نفت خام در ابتدای هفته تا سه درصد افزایش یافت. به نظر می‌رسد سایر اعضای سازمان اوپک‌پلاس، به ویژه روسیه، تولید خود را ثابت نگه می‌دارند. با این حال، اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (EIA) اعلام کرد که بازارهای نفت در نیمه دوم سال با اجرایی شدن کاهش عرضه از سوی عربستان سعودی و اوپک‌پلاس که تا حدودی از قیمت‌ها حمایت می‌کند، محدودتر خواهد شد. این آژانس انتظار دارد قیمت برنت تا پایان سال 2023 به کمتر از 80 دلار برسد. بازارهای نفت نشانه‌های متفاوتی را از داده‌های صنعت دریافت کردند که نشان می‌داد با افزایش تقاضای فصل تابستان، ذخایر نفت خام آمریکا در هفته گذشته بیش از حد انتظار کاهش یافته است. اما نشانه‌هایی از افزایش غیرمنتظره موجودی‌های بنزین و میعانات این سوال را مطرح کرد که با توجه به اینکه به نظر می‌رسد فعالیت‌های اقتصادی ایالات متحده در حال کاهش است، چقدر تقاضا برای سوخت بهبود یافته است. داده‌های روز چهارشنبه نشان داد که اقتصاد استرالیا در سه‌ماه اول سال 2023 به سختی رشد کرده است. داده‌های اوایل این هفته نشان داد که رشد بخش خدمات ایالات متحده در ماه می به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، در حالی که سفارشات کارخانه‌های آلمان هم تا ماه آوریل کاهش پیدا کرده است. ترس از رکود جهانی که می‌تواند تقاضای نفت را در سال جاری کاهش دهد، به‌رغم تلاش‌های متعدد اوپک برای کاهش عرضه و بهبود قیمت‌ها، قیمت نفت را پایین نگه داشته است.