ماموریت صندوق
آیا صندوق املاک و مستغلات فرصتهای تازهای به همراه میآورد؟
سردار خالدی: پذیرهنویسی نخستین صندوق املاک و مستغلات از هفدهم آبانماه کلید خورده و روز بیست و یکم آبانماه نیز به صورت رسمی آغاز به کار کرده است. قرار است امکان معاملات ثانویه واحدهای سرمایهگذاری این صندوق پس از اتمام عرضه و اخذ مجوز فعالیت صندوق، آغاز شود. صندوق املاک و مستغلات را یکی از ابزارهای جذب سرمایههای سرگردان در راستای رونق ساختوساز نام میبرند. به این ترتیب این صندوق ماموریت جمعآوری سرمایه و اختصاص آن به خرید و تملک داراییهای غیرمنقول، اجاره دادن املاک و مستغلات، فروش داراییهای غیرمنقول، سرمایهگذاری در املاک و مستغلات و اوراق بهادار شرکتهای ساختمانی پذیرفتهشده در بازار سرمایه را بر عهده دارد. صندوق املاک و مستغلات میتواند در اوراق بهادار رهنی و سایر ابزارهای مالی در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایهگذاری کند. عواید ناشی از فعالیتهای اصلی و فرعی صندوق بین سرمایهگذاران تقسیم میشود و تفاوت آن با سایر نهادهای سرمایهگذاری این است که این صندوق روی داراییهای واقعی سرمایهگذاری میکند، در حالی که سایر صندوقهای سرمایهگذاری، نقدینگی خود را روی داراییهای مالی سرمایهگذاری میکنند.
بر اساس قانون مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم، همه درآمدهای صندوقهای سرمایهگذاری معاف از مالیات است و در قانون بودجه هم، نقل و انتقال املاک به صندوق املاک و مستغلات معاف از مالیات معرفی شده است. به این ترتیب سرمایهگذاران از افزایش قیمت املاک خریداریشده توسط صندوق منتفع میشوند، بیآنکه مالیات بپردازند. علاوه بر این، اجارههای دریافتی از مستاجران هم بین دارندگان واحدهای سرمایهگذاری تقسیم میشود. این صندوقها ساختار قابل معامله دارند و خریدوفروش واحدهای سرمایهگذاری آنها از طریق کارگزاری صورت میگیرد. موافقان تاسیس صندوقهای املاک و مستغلات در بازار سرمایه به این موضوع اشاره دارند که نهادهای دولتی بخش قابل توجهی از بازار بهخصوص ملک را منجمد کردهاند و اگر سازوکاری برای معامله این داراییها در بازار فراهم باشد، هم بازار به تعادل میرسد و هم این داراییها آزاد میشود، با این وصف برخی منتقدان نظر دیگری دارند. با این مقدمه، پرونده این هفته به سراغ صندوقهای املاک و مستغلات رفته است. اینکه صندوقهای املاک و مستغلات در شرایط کنونی چه ماموریتی بر عهده دارد و چه مزیتهایی میتواند برای اقتصاد ایران در بخش مسکن داشته باشد. میخواهیم به این پرسش مسالهبرانگیز دامن بزنیم که صندوقهای املاک و مستغلات کدام چالش بازار سرمایه را میخواهد برطرف کند. در نهایت اینکه به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا سرمایهگذاری در صندوقهای املاک و مستغلات میتواند فرصت جدید خلق کند یا اینکه بازتولید همان تهدیدهای قدیمی است؟