جشن سند
آیا شیوه قولنامه از مبادله املاک حذف می‌شود؟
سردار خالدی: رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در جدیدترین اظهارنظرش گفته است که طرح تثبیت و حدنگاری زمین‌های کشاورزی آغاز شده و تاکید کرده، براساس برنامه‌ریزی تلاش می‌شود در پایان امسال، ۳۰ درصد از زمین‌های کشاورزی دارای سند ثبتی شوند. به گفته او انتظار می‌رود در دو سال آینده، کمتر زمین و خانه قولنامه‌ای وجود داشته باشد و همه واحدهای مسکونی در شهرها و روستاها صاحب سند رسمی شوند.
هرناندو دسوتو، اقتصاددان پرویی در کتاب راز سرمایه می‌نویسد، مردم کشورهای فقیر آن‌گونه که به نظر می‌رسد فقیر نیستند. آنها انبوهی از دارایی دارند اما نمی‌توانند ثابت کنند مالک آنها هستند، بنابراین قادر نیستند آنها را به عنوان وثیقه به کار گیرند.
به عقیده او اگر کشاورزان خُرد و ساکنان زاغه‌ها اسناد مالکیت شفاف و قانونی برای املاک خود داشتند می‌توانستند به‌سادگی وام بگیرند که بذرهای بهتری خریداری یا کسب‌وکار خودشان را راه‌اندازی کنند. آنها می‌توانند برای بهبود عملکرد آبیاری یا اصلاح بذر سرمایه‌گذاری کنند، بدون آنکه نگران باشند ممکن است روزی، شخص دیگری آن را تصاحب کند. به استدلال این اقتصاددان، حق مالکیت می‌تواند فقرا را ثروتمندتر کند. به همین دلیل، هیچ اقتصادی نمی‌تواند بدون بهره بردن از مزایای سیستم سند عمومی توسعه یابد، با این وصف، صدور سند تنها یکی از بخش‌های این فرآیند است.
در ایران هم مالکیت بخش بسیار مهمی از اراضی، مشخص نیست. اگر این اراضی تعیین تکلیف شود، وضعیت افراد زیادی بهبود پیدا می‌کند.
همسو با اظهارنظر رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، وزیر جهاد کشاورزی نیز در نشست با مدیران سازمان‌های امور اراضی در استان‌ها با بیان اینکه محوری‌ترین برنامه وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم، سنددار کردن اراضی کشاورزی است، تاکید کرده، باید تا پایان دولت سیزدهم، جشن سنددار شدن تمام اراضی کشاورزی کشور را برگزار کنیم. سند، هویت و مالکیت کشاورز است و با این کار می‌توانیم از کاربری اراضی ملی حفاظت کنیم.
البته هنوز ابعاد این سیاست مشخص نیست اما آنچنان که جواد ساداتی‌نژاد گفته است، کشاورزی که ۳۰ سال است در اراضی ملی کشاورزی می‌کند، نیاز به سند تک‌برگ دارد. نظام تصمیم‌گیر امیدوار است این اقدام را انجام دهد و بتواند از اراضی ملی در مقابل تغییر کاربری و خرد شدن جلوگیری کند.
در پرونده این هفته می‌خواهیم به این پرسش پاسخ دهیم که آیا شیوه قولنامه می‌تواند از مبادلات املاک حذف شود؟ در ادامه هم می‌خواهیم به این بحث بپردازیم که حذف سنددار کردن اراضی کشاورزی چه اثری بر بازار املاک دارد و چه پیامدهایی برای اقتصاد ایران به دنبال خواهد داشت؟
