روایت‌های رکود
آیا داستان‌ها می‌توانند ما را از رکودهای بعدی آگاه کنند؟
عاطفه چوپان: «افزایش روایت‌ها و داستان‌ها درباره رکود و انتشار آن در روزنامه‌ها باعث افزایش توجه مردم به این موضوع و آماده شدن آنها برای رکودهای بعدی می‌شود.» این گزاره تمام حرف آقایان ویلیام گوتزمن ویلیام ان، داسول کیم و رابرت جیمز شیلر در مقاله‌ای است که اخیراً با نام «روایت‌های رکود» منتشر کردند. البته این اولین‌باری نیست که صحبت از تاثیر روایت‌ها می‌شود. شیلر سال ۲۰۱۷ هم از تاثیر روایت‌ها در اتفاقات و رفتارهای اقتصادی افراد سخن گفته بود و با مطرح کردن این موضوع در واقع ادامه راهی را رفته است که پیش از این با نام اقتصاد روایی به آن پرداخته شده بود. اما این مقاله چه می‌گوید؟ در برابر تعریف کاملاً منطقی کلاسیک‌ها و نئوکلاسیک‌ها از اتفاقات اقتصادی، برخی از اقتصاددانان در تلاش‌اند تا به برخی از اتفاقات اقتصادی لباسی جامعه‌شناسانه بپوشانند. اما چرا این موضوع مهم است؟ فعالان بازار سهام همواره به دنبال این هستند که بتوانند تحولات پیش‌رو و احیاناً رکودهای بعدی این بازار را پیش‌بینی کنند و از ضرر پیش‌رویشان جلوگیری کنند. اما این موضوع نیازمند تحلیل‌های دقیق و داشتن اطلاعات صحیح در مورد آن است. با توجه به اینکه این رکودهای شدید به ندرت رخ می‌دهند، تاریخچه رویدادهای گذشته، نقش مهمی در ارزیابی احتمالات سقوط شدید ایفا می‌کند. به عبارت دیگر، بررسی رویدادهای گذشته می‌تواند در پیش‌بینی این رکودها بسیار کمک‌کننده باشد. از این‌رو افراد سعی می‌کنند با ارزیابی اتفاقات و بلایای نادری که در بازار سهام اتفاق افتاده است، یک معیار ذهنی برای قیمت‌گذاری سهام ایجاد کنند. بیشتر مردم تنها تعداد انگشت‌شماری از شوک‌های شدید بازار را در طول زندگی خود تجربه می‌کنند، پس در نتیجه صرف بررسی اتفاقاتی که دیده‌اند نمی‌تواند کمک شایانی کند. اما این سرمایه‌گذاران می‌توانند به طرق مختلف از تجربیات دیگران و اتفاقاتی که در گذشته اتفاق افتاده است بهره ببرند. یکی از مهم‌ترین منابعی که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تحلیلی دقیق‌تر و با سوگیری کمتر داشته باشند، مطبوعات اقتصادی است. مطبوعات اقتصادی می‌توانند به شکل روایتی باشند که اطلاعات درخور و مهمی به فعالان بازار سهام انتقال دهند. طبق نظر رابرت شیلر این روایت‌ها نقش بسیار مهمی در انتقال باورهای اقتصادی ایفا می‌کنند. شیلر معتقد است روایت‌ها یک رسانه اجتماعی هستند که از طریق آن یک ایده می‌تواند به سرعت از طریق گفت‌وگو گسترش یابد و به‌طور بالقوه بر باورهای کل مردم در مورد قیمت دارایی تاثیر بگذارد. به عبارت دیگر، این روایت‌ها باعث شکل‌گیری باورهای مردم نسبت به بلایای نادر در بازار مالی می‌شوند. بخشی از این باورها، در قالب خاطرات و داستان به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود و این انتقال بین‌نسلی باعث شکل‌گیری دید بهتری برای سرمایه‌گذار نسبت به آینده بازار و وضعیت رونق و رکودی آن است. یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که در این راستا کمک قابل توجهی به گسترش افکار و باورها در میان مردم کرده، روزنامه بوده است.
