نرده‌داری و نرده‌برداری

  هادی چاوشی: انگار یک سال طول کشید تا خبر از تبریز به تهران برسد. چهارم بهمن پارسال، هنوز گردوخاک شلوغی‌های دی‌ماه 96 نخوابیده بود که محمدعلی آل‌هاشم، امام جمعه تبریز از حذف نرده‌هایی که در مصلای این شهر، صف مسوولان را از مردم جدا می‌کرد، خبر داد. بلافاصله، کسانی در اردوگاه سیاسی جناح اصولگرا از این کار استقبال کردند و او را «امام جمعه‌ای که روزبه‌روز محبوب‌تر می‌شود» توصیف کردند.1 با این حال وقتی حدود یک سال بعد امام ‌جمعه موقت جدید تهران در نخستین خطبه‌خوانی خود در نماز جمعه پایتخت از حذف دو ردیف از نرده‌های مصلی سخن گفت، با برخورد متفاوت و جدی‌تری مواجه شد. محمدجواد حاج‌علی‌اکبری در خطبه‌های نماز جمعه ۱۴ دی‌ماه 1397 گفته بود: «از ستاد نماز جمعه خواهش کردم و دوستان حفاظت هم محبت کردند و دو ردیف از موانع برداشته شد و بخش باقی‌مانده مورد نیاز است که نسبت به آن هم اصلاح دقیق‌تری خواهند داشت. نمازگزاران علاقه‌مند هستند محیط نماز جمعه دوستانه باشد و مسوولان عزیز هم چنین احساسی دارند.» خطیب نسبتاً جوان نماز جمعه2 در عین حال تاکید کرده بود: «ان‌شاءالله هم فاصله ظاهری و هم فاصله حقیقی بین مردم و مسوولان برداشته شود.» جمله‌ای که از قضا نقطه انتقاد برخی سیاسیون نیز بود؛ کسانی که معتقد بودند فاصله مردم و مسوولان ربطی به نرده‌های نماز جمعه ندارد و مشکل جای دیگری است. هاشم هاشم‌زاده‌هریسی، نماینده مردم آذربایجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری در این باره گفت: «مردم این روزها درد دارند و انتقادشان تنها به بود و نبود چند نرده ختم نمی‌شود... مسوولان خود را با این مسائل مشغول نکنند و مردم را هم به آن سرگرم نکنند.»3 مصطفی تاجزاده، معاون سیاسی وزیر کشور در دوران اصلاحات هم در صفحه توئیتر خود نوشت: «برداشتن نرده‌ها گام خوبی است. امیدوارم این قدم مقدمه برداشتن فاصله بین مقامات و وابستگان آنان با مردم از نظر کسب درآمد، دسترسی به امکانات و فرصت‌ها، بهره‌مندی از حقوق شهروندی و نیز سبک زندگی باشد.» محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی نیز در همین شبکه اجتماعی نوشت: «برداشتن نرده‌های حائل بین مردم و مسوولان در نماز جمعه تهران اقدامی درخور تقدیر است؛ اما بعضی از این اقدام طوری سخن می‌گویند که گویا نصب نرده‌ها کار دشمن بوده! به هر حال امید است این حرکت نمادین آغازی برای کاهش فاصله‌ها و موانع بین مسوولان و مردم باشد.»

اما به جز نرده‌ها و محافظان و خودروهای ضدگلوله، چه عواملی در فاصله افتادن میان مردم و سیاستمداران دخیل بوده است؟ و راه از میان برداشتن «فاصله حقیقی» مورد اشاره امام‌جمعه موقت جدید تهران چیست؟