ایست به اصلاح
سیاستگذاری بنزینی به کدام سو می‌رود؟
در اقتصاد ایران از نرخ سوخت گرفته تا نرخ ارز در بازار، نوسانات تا حد زیادی بسته به تصمیم دولت دارد. در یکی دولت با مجوز مجلس مستقیم نرخ را تعیین می‌کند و در دیگری دولت با دخالت‌های دیگری نقش تعیین‌کننده در نرخ را ایفا می‌کند. اهمیت بنزین برای دولت آنقدر است که از پایین‌ترین تا بالاترین سطوح قوه مجریه در این باره سخن می‌گویند.
ابراهیم علیزاده: در اقتصاد ایران از نرخ سوخت گرفته تا نرخ ارز در بازار، نوسانات تا حد زیادی بسته به تصمیم دولت دارد. در یکی دولت با مجوز مجلس مستقیم نرخ را تعیین می‌کند و در دیگری دولت با دخالت‌های دیگری نقش تعیین‌کننده در نرخ را ایفا می‌کند. اهمیت بنزین برای دولت آنقدر است که از پایین‌ترین تا بالاترین سطوح قوه مجریه در این باره سخن می‌گویند.
رئیس جمهور 28 آذرماه امسال درباره قیمت بنزین و گازوئیل در سال آینده عنوان کرد که قیمت این دو سوخت بالاتر از نصف قیمت جهانی امروز نخواهد بود. حسن روحانی هنگام سخن گفتن درباره اصلاح قیمت بنزین به سه مقوله اشاره کرد. اول اینکه باید طبق قانون ظرف پنج سال قیمت حامل‌های انرژی به قیمت جهانی برسد، دوم توجه به شرایط زندگی مردم و سوم اینکه منابع ناشی از اصلاح قیمت انرژی صرف امور اشتغال‌زایی برای جوانان خواهد شد. فردای آن روز بیژن زنگنه، وزیر نفت توضیح داد که معنای سخن رئیس‌جمهور این است که قیمت مجموع بنزین و گازوئیل در هر شرایطی و با هر افزایشی بیشتر از دو هزار تومان نخواهد شد.
این سخنان در حالی بود که دولت پیشنهاد مشخص خود در این باره را در قالب لایحه بودجه سال 97 به مجلس ارائه کرده و نمایندگان مجلس مشغول بررسی این پیشنهاد بودند. در این شرایط 11 دی‌ماه امسال رئیس مجلس به عنوان رئیس قوه مقننه نگرانی بابت این مساله را ابراز کرد. طبق گزارش میزان، رئیس مجلس خطاب به اعضای کمیسیون تلفیق بودجه ۹۷ گفت: «برای تعیین نرخ بنزین و سوخت، حتماً شرایط مردم را در نظر بگیرید. اصلاً پرش قیمت در این زمینه به مصلحت نیست و شاید روش‌های دیگری مانند دو‌نرخی کردن مفید باشد. باید طوری باشد که به طبقات پایین فشار نیاید.» در واقع لاریجانی به یک ملاحظه از قبل اشاره‌شده از سوی روحانی اشاره و بحث شرایط مردم را مطرح کرد. یک هفته بعد کمیسیون تلفیق مجلس نیز با توجه به یکی دیگر از ملاحظه‌های مورد اشاره روحانی یعنی بحث اشتغال برای جوانان تصمیم گرفت که این هدف از اعتبار 10 هزار میلیاردتومانی فروش اموال تملیکی محقق شود و بدین ترتیب افزایش قیمتی در بنزین رخ ندهد. تصمیمی که حتی گزینه مطرح‌شده از سوی لاریجانی یعنی سهمیه‌بندی و دو‌نرخی کردن بنزین را هم کمرنگ‌تر کرد. اما آیا در اصلاح قیمت سوخت تنها همین دو مقوله شرایط زندگی مردم و تامین اعتبار برای اشتغال از ناحیه اصلاح قیمت سوخت اهمیت دارد؟ آیا در شرایط زندگی مردم توجه به ارزش واقعی منابع طبیعی اهمیتی ندارد؟ آیا ارزانی منابع طبیعی مانند انواع سوخت نمی‌تواند عواقبی مانند قاچاق سوخت و از بین رفتن منابع بین‌النسلی به همراه داشته باشد؟ علاوه بر این، قانونی که روحانی با اشاره به آن گفته باید قیمت حامل‌های انرژی به قیمت جهانی برسد پشتوانه منطقی نداشته است؟ با این حال هنوز هم دولت این فرصت را دارد که برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی، بحث را به صحن علنی مجلس بکشاند تا موضوع بار دیگر مورد بررسی قرار گیرد اما آیا دولت هنوز هم خواهان اصلاح قیمت انرژی است؟
