اقتصاد پیشرو ترکیه کمکحال صنعت و تجارت ماست
ترکها مشتاق سرمایهگذاری در ایران هستند
افزایش مراودات تهران و آنکارا و سفرهای متعدد هیاتهای تجاری ترک به ایران که این روزها از آن سخن بسیار گفته میشود موضوع تازهای نیست. این دید و بازدیدها در گذشته نیز مسبوق سابقه بوده است و این روزها نیز همچون گذشته به قوت و روال خود باقی است.
افزایش مراودات تهران و آنکارا و سفرهای متعدد هیاتهای تجاری ترک به ایران که این روزها از آن سخن بسیار گفته میشود موضوع تازهای نیست. این دید و بازدیدها در گذشته نیز مسبوق سابقه بوده است و این روزها نیز همچون گذشته به قوت و روال خود باقی است. کشور ترکیه با قرار گرفتن در خط حائل قارههای آسیا و اروپا نقش تعیینکنندهای در مراودات ایران با اعضای قاره سبز دارد. این کشور یکی از بزرگترین بازارهای گردشگری جهان را در اختیار دارد و در زمینه دیگر فعالیتهای تجاری و بازرگانی نیز در زمره اقتصادهای پیشرو است.
ترکیه با وجود تمامی قابلیتهای اقتصادی علاقهمندی فراوانی برای افزایش مراودات سیاسی و بازرگانی با ایران دارد. این موضوع را میتوان در سفر اخیر نخستوزیر این کشور به ایران و همچنین دیگر مقامات ترک مشاهده کرد. البته کتمانپذیر نیست که نفت ایران تاثیر بسزایی در نگرش دیدگاههای مقامات ترک به سمت تهران دارد؛ سوخت بیشتر کارخانههای این کشور با انرژی ایران تامین میشود اما با این حال اقتصاد ما نیز که به جهت اعمال تحریمها با ناملایمات فراوانی دست به گریبان بوده از همراهی با اقتصاد ترکها انتفاع فراوانی را نصیب خود کرده است به شکلی که توانسته با وجود سختگیریهای فراوان کشورهای غربی اهداف اقتصادی خود را به پیش برد و در مقابل توفانهای ویرانگر محدودیتهای اقتصادی جهانی، یکجانبه و چندجانبه همچنان پابرجا باقی بماند.
بر همین اساس نیز معتقدم حالا که با تغییرات ایجادشده در سیستم اجرایی کشور تمایل تهران و آنکارا برای گسترش مناسبات فزونی یافته، بازرگانان و تجار ایران و ترکیه باید از فرصت پیشآمده استفاده کنند و طرحی نو دراندازند. یعنی حالا که با روی کار آمدن دولت اعتدالگرا مقامات دستگاه سیاست خارجی کشور به افزایش مراودات با تمامی کشورها و از جمله ترکها اقدام کردهاند و مقامات آنکارا نیز استقبال فراوانی از این سیاست به عمل آوردهاند بخش خصوصی نیز باید از این فرصت در جهت دستیابی به اهدافش استفاده کند و بیشترین نفع را نصیب خود گرداند.
البته ممکن است برخی با در پیش کشیدن اختلافات سیاسی دو کشور در رابطه با موضوعاتی چون مناقشه سوریه بگویند که هنوز زمان بهبود روابط فرا نرسیده است که پاسخ من به این افراد آن است که بالاخره هر کشوری در مناسبات خارجی خود سیاست ویژهای دارد که ناشی از استقلال دیدگاه و دغدغههایش در تامین منافع ملی دولت متبوع خود است. حتماً نباید این طور باشد که هر کشوری که در همسایگی ماست، خواست و تمایلش با ایران یکی باشد. طبعاً یکسان بودن دیدگاهها بسیار ایدهآل و خواستنی است اما اگر نبود نیز غیرعادی به نظر نمیرسد.
ایران و ترکیه هرکدام دارای خاستگاه فکری خاص خود هستند که بر اساس منافع و مصالح ملیشان آن را به پیش میبرند. این خاستگاه فکری نیز ریشه در مطالبات مردمی و ملی کشورها دارد. بر همین اساس نیز معتقدم ترکها نیز همچون ما خواستهها و ایدههای خود را در باب موضوعات حاکم بر نظام بینالملل مطرح میکنند و این نیست که بخواهند برای تامین دیدگاه کشوری دیگر حتی قدرتهای بزرگ از خواسته خود بگذرند، اگر که این تامین دیدگاه منجر به دستیابی به منافع ملی نشود و نیات آنها را برآورده نسازد. البته این موضوع به معنای نادیده گرفتن قانون حاکم بر نظام بینالملل نیست چرا که لازمه همزیستی با دنیا توجه به قانونهای حاکم بر آن است و همه کشورها ناگزیر به انجام آن هستند که نه ما و نه ترکها نمیتوانیم از آن تبری جوییم. اما هر کشوری به تبع میزان تامین منافع ملیاش این همسویی و همراهی را محقق میسازد یعنی هیچ کشوری نیست که تنها بنا بر خواست کشوری دیگر سیاستها و مناسباتش با دیگر کشورها را تنظیم کند و اهداف عالیهاش را به پیش برد.
این استراتژی را همین حالا میتوانید در تاکتیکهای ترکها در نزدیکی به تهران مشاهده کنید که با وجود پابرجا بودن تحریمها هیاتهای تجاری خود را روانه ایران میکنند تا در همکاریهای اقتصادی و تجاری با تهران از دیگر رقبا عقب نمانند. این سفرها که بیشتر برای شناسایی روند همکاریهای آتی ایران و ترکیه صورت میگیرد مسلماً با مخالفتهایی همراه بوده است اما مقامات آنکارا گمان میکنند که در شرایط فعلی همکاری با تهران بیش از دیگر موضوعات آنها را منتفع میسازد. ترکها اخیراً علاوه بر هیات اتاق بازرگانی ازمیر هیاتی 64 نفره از صاحبان صنایع بزرگ این کشور را نیز راهی ایران کرده بودند تا ضمن آشنایی با قابلیتهای حوزههای مختلف اقتصادی ایران از دیگر فرصتهای سرمایهگذاری کشورمان در بخشهایی نظیر نفت و گاز نیز آگاهی پیدا کنند که نتیجه آن بازدید از منطقه گازی عسلویه و سفر به بوشهر بود. این هیات که به سرپرستی وزیر همکاریهای اقتصادی ترکیه به تهران آمده بود در بیست و هفتمین کمیسیون مشترک تجاری دو کشور نیز حضور یافت و از مطالبات تجار و بازرگانان ایرانی نسبت به زمینههای همکاریهای مشترک
دوجانبه آگاهی پیدا کرد.
یکی از مهمترین اتفاقات بیسابقهای که در این کمیسیون مشترک به وقوع پیوست امضای موافقتنامه تعرفه ترجیحی تجارت کالاهای ایران و ترک بود که خود در توسعه همکاریهای تجاری دو کشور تاثیر بسزایی دارد. بر اساس این موافقتنامه تعرفه دریافتی از کالاهای وارداتی دو کشور رقم ثابتی را دنبال نمیکند و بر اساس تفاهمنامههای فیمابین تعیین میشود. این تفاهمنامه مشترک در سفر نخستوزیر ترکیه به تهران مورد موافقت قرار گرفت و به امضای مسوولان دو کشور رسید. در سفر هیات اتاق بازرگانی ازمیر به ایران نیز اعضای این اتاق بر آن بودند تا زمینه امضای قراردادهای تهاتری مشترک با تجار و بازرگانان ما را که بر اساس آن زمینه مبادله کالا بدون جابهجا شدن پول میسر میشود فراهم آورند.
در صورت دستیابی به توافقی مشترک میان ایران و ترکیه بانکهای مرکزی و وزارتخانههای بازرگانی دو کشور در رابطه با مکانیسمی که به تبادل کالا در مقابل کالا منتهی میشود به یک تصمیم مشترک میرسند. لیستی از این کالاها و میزان ریالی وجوه آن در توافق دوجانبه تنظیم میشود و پس از تایید نهایی از سوی مقامات ایرانی و ترکی به دستگاههای ذیربط ابلاغ میشود. کالاهای موردنظر نیز در انبارهایی که در مرزهای دو کشور تعبیه میشود نگهداری میشود تا در زمان مقرر وارد کشور واردکننده شود. البته ما فکر میکنیم که این طرح هنوز خام است و برای رسیدن به بخش اجرا نیازمند مطالعه و بررسیهای جامع است.
این موضوع هم در همان زمان به اطلاع مقامات ترک رسید و آنها نیز با تایید دیدگاههای طرف ایرانی بحث بررسیهای بیشتر بر این موضوع را مطرح کردند. علاوه بر این هیات ازمیری در سفر به ایران تمایل داشت تا از پروژههای حوزه نفتی و گازی شهرهای جنوبی کشور نیز بازدیدی داشته باشد بر همین اساس هم در سفر به شهر بوشهر و منطقه عسلویه از پروژههای منطقه گازی آزادگان دیدن کرد. به اعتقاد ما به دلیل محدودیتهای اقتصادی اعمالشده بر اقتصاد ایران باید از توان تمامی کشورهایی که حاضر به همکاریهای مشترک با ما در جهت توسعه و شکوفایی اقتصادمان هستند، استفاده کرد و ترکیه نیز از این اصل مستثنی نیست.
بر همین اساس نیز از این موضوع استقبال کردیم. ترکیه کشوری است که به لحاظ مالی امکان سرمایهگذاری در پروژههای عظیم ما را دارد. این کشور همچنین به لحاظ توسعهیافتگی از جمله کشورهای پیشرو محسوب میشود که تلاش کرده است تا با واردات دانش فنی و تکنولوژیک از کشورهای دیگر بتواند در جهت رشد و شکوفایی اقتصاد خود حرکت کند و در تجارت جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد. درست مانند کره جنوبی که در یک دوره زمانی خاص توانست تواناییها و ظرفیت فنی خود را ارتقا دهد و با وجود عدم بهرهمندی از منابع نفتی و گازی در زمینه بهرهبرداری و اکتشاف این منابع در کشورهای دیگر خودی نشان دهد.
دیدگاه تان را بنویسید