شناسه خبر : 15938 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

گزارشی درباره فساد اقتصادی و آزادی از فساد

زنده باد نفع شخصی

«سوء استفاده از قدرت عمومی برای منافع شخصی»: این تعریفی است که شاخص درک فساد بنیاد شفاف‌سازی بین‌الملل از فساد ارائه کرده است.

عباس شهرابی‌فراهانی
«سوء استفاده از قدرت عمومی برای منافع شخصی»: این تعریفی است که شاخص درک فساد بنیاد شفاف‌سازی بین‌الملل از فساد ارائه کرده است. در آخرین گزارش این بنیاد، که در سال 2012 منتشر شد، ایران در بین 178 کشور جهان رتبه 133 را به خود اختصاص داد. امتیاز ایران در این سال 28 بود. این در حالی است که کشورهایی مانند مالی، کوزوو،‌ سوازیلند، لسوتو و بوتسوانا وضعیت بهتری در زمینه فساد اقتصادی داشتند. رتبه اول را نیز سه کشور دانمارک، فنلاند و نیوزیلند با 90 امتیاز در اختیار داشتند. بنیاد هریتیج نیز شاخصی تحت عنوان «آزادی از فساد» تحت شاخص کلی «آزادی اقتصادی»‌ دارد. در گزارش بنیاد هریتیج برای سال 2013 نیز،‌ نمره آزادی از فساد برای ایران 27 از 100 بود. بر اساس گزارش این بنیاد نیز نیوزیلند،‌ دانمارک و فنلاند رتبه‌های اول تا سوم را در اختیار داشتند.

روند شاخص درک فساد اقتصادی و آزادی از فساد در ایران
بنیاد شفاف‌سازی بین‌الملل از سال 2003، وضعیت ایران را نیز در گزارش‌هایش اعلام کرد. اما بنیاد هریتیج،‌ وضعیت فساد در ایران را از سال 1996 رصد کرده است. در سال 1996 تا سال 2002 ایران نمره ثابتی در زمینه آزادی از فساد داشته است. در این سال‌ها، نمره ایران همواره 10 از 100 بوده است. مانند سایر شاخص‌های جزیی آزادی اقتصادی، این شاخص نیز وضع مطلوبی نداشته است. در سال 2003،‌ بنیاد شفاف‌سازی بین‌الملل برای اولین بار وضعیت فساد اقتصادی در ایران را گزارش کرد. در این سال، ایران با سه نمره از مجموع 10 نمره، به همراه ارمنستان، لبنان،‌ مالی و فلسطین در رتبه 78،‌ از میان 133 رتبه، قرار گرفت. بنیاد هریتیج در سال‌های 2003 و 2004 نیز نمره 10 را به ایران داد. گزارش سال 2004 بنیاد هریتیج نشان داد وضعیت ایران در زمینه فساد، رو به بهبود نیست. نمره ایران در این سال به میزان 1/0 کاهش یافت. ایران در این سال به همراه جمهوری دومینیکن و رومانی در رتبه 87 قرار گرفت. با این حال،‌ گزارش سال 2005 بنیاد هریتیج، بهبودی جزیی را در وضعیت آزادی از فساد در ایران نشان داد. هریتیج در این سال به ایران نمره 30 داد. با این وجود، گزارش شفاف‌سازی بین‌الملل حاکی از تغییر مثبتی نبود. نمره ایران در این گزارش نسبت به سال قبل تغییری نکرده بود، و رتبه آن نیز یک پله سقوط داشت. در سال 2005، ایران با ارمنستان، بنین، بوسنی و هرز‌گوین، گابن،‌ هند، مالی، مولداوی و تانزانیا در یک رتبه قرار گرفت. بر اساس گزارش‌های شفاف‌سازی بین‌الملل روند نزولی ایران در زمینه شاخص درک فساد اقتصادی،‌ روندی دنباله‌دار بود. در گزارش سال 2006 این بنیاد،‌ ایران با 17 پله نزول به رتبه 105 رسید. امتیاز ایران در این سال به 7/2 کاهش پیدا کرد. در این سال بولیوی،‌ لیبی،‌ مقدونیه،‌ مالاوی و اوگاندا نیز وضعیتی مشابه ایران داشتند. بنیاد هریتیج نیز نمره ایران را در سال‌های 2006 و 2007،‌ 29 امتیاز گزارش کرد،‌ که نسبت به سال قبل آن یک نمره افت داشته است. افت شدیدتر را در گزارش سال 2007 شفاف‌سازی بین‌الملل شاهد بودیم. در این سال ایران با سقوطی 26پله‌ای به رتبه 131 نزول پیدا کرد. در این سال هم، نمره ایران 2/0 کاهش یافت. در این سال،‌ ایران با بروندی، لیبی،‌ هندوراس، نپال،‌ فیلیپین و یمن در یک رتبه قرار گرفت. در سال 2008 ایران باز هم سقوط کرد: این بار 10 رتبه. شفاف‌سازی بین‌الملل در این سال ایران را به همراه کامرون،‌ فیلیپین و یمن، با 3/2 امتیاز، صدو چهل‌و یکمین کشور از نظر درک از فساد اعلام کرد. نمره ایران در بنیاد هریتیج نیز،‌ از 29 در سال 2007، به 27 در سال 2008 رسید. روند نزول‌های دونمره‌ای ایران در گزارش‌های این بنیاد،‌ تا سال 2010 ادامه پیدا کرد: سال 2009، 25 و در سال 2010، 23 نمره نصیب ایران شد. سقوط ایران در رتبه‌بندی بنیاد شفاف‌سازی بین‌الملل در سال 2009 بسیار چشمگیر بود. ایران در این سال با سقوطی 27رتبه‌ای،‌ به همراه بروندی،‌ گینه، گینه استوایی،‌ هائیتی و ترکمنستان در رتبه 168 قرار گرفت. نمره ایران نیز به 8/1 کاهش یافت. سال 2010، اولین سالی بود که ایران صعود را در رتبه‌بندی شاخص درک فساد تجربه کرد. در این سال نمره ایران از 8/1 به 2/2 رسید. در جدول رتبه‌بندی نیز،‌ ایران از رتبه 168 به 146 صعود کرد. وضعیت ایران در این سال با کشورهای کامرون، ساحل عاج،‌ هائیتی،‌ لیبی، نپال،‌ پاراگوئه و یمن مشابه بود. ایران سیر صعودی خود را در سال 2011 نیز ادامه داد. در این سال، ایران با 26 پله ترقی، به رتبه 120 صعود کرد. نمره ایران نیز 5/0 افزایش پیدا کرد و به 7/2 رسید. با این وجود،‌ بنیاد هریتیج روند آزادی از فساد را در ایران در سال 2011، نزولی اعلام کرد. نمره ایران در گزارش این بنیاد،‌ از 23 به 18 کاهش یافت. با وجود پیشرفت دو‌ساله ایران در گزارش‌های شفاف‌سازی بین‌الملل، همان‌طور که دیدیم وضعیت ایران در آخرین گزارش این بنیاد در سال 2012، دچار افول شد. مسلماً رسوایی‌های بانکی در این زمینه بی‌تاثیر نبوده است. در کل،‌ بنا به گزارش بنیاد هریتیج،‌ وضعیت آزادی از فساد در ایران چندان مطلوب نیست. نمره «آزادی از فساد» ایران در سال 2013، حدوداً 13 امتیاز پایین‌تر از میانگین جهانی بود.

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها