از چاله به چاه
چرا دولت بر انتقال آب خزر به سمنان اصرار دارد؟
انتقال آب خزر به سمنان با وجود همه ابهامات اقتصادی، محیط زیستی و احتمالات مرتبط با تنش‌های اجتماعی و سیاسی به طور جدی از سوی وزارت نیرو در دستور کار است و سازمان محیط زیست هم به عنوان سازمان ناظر بر پروژه‌های نیازمند ارزیابی و رعایت الزامات توسعه پایدار، نظر مثبت خود را اعلام کرده است.
جواد حیدریان: انتقال آب خزر به سمنان با وجود همه ابهامات اقتصادی، محیط زیستی و احتمالات مرتبط با تنش‌های اجتماعی و سیاسی به طور جدی از سوی وزارت نیرو در دستور کار است و سازمان محیط زیست هم به عنوان سازمان ناظر بر پروژه‌های نیازمند ارزیابی و رعایت الزامات توسعه پایدار، نظر مثبت خود را اعلام کرده است. اما چرا چنین پروژه پرهزینه‌ای باید به پیکره رنجور محیط زیست ایران تحمیل شود؟ آن هم برای تامین آب استانی که کمترین تمرکز جمعیتی را دارد و نیاز آبی‌اش در بدترین شرایط یک‌چهارم پروژه‌ای است که تعریف شده است. کارشناسان بر این باورند که با مدیریت بهینه و تغییر الگوی مصرف و بهبود کیفیت توزیع شبکه آب در سمنان و مدیریت کشاورزی ناپایدار در این استان می‌توان از هدررفت حدود 500 میلیون مترمکعب آب در سال جلوگیری کرد. حال آنکه نیاز آبی سمنان در هولناک‌ترین شرایط خشکسالی کمتر از 50 میلیون مترمکعب است. اما چرا دولت حاضر است تمام تنش‌های محیط زیستی، اجتماعی و سیاسی و هزینه سرسام‌آور 5 تا 20 هزار میلیاردتومانی را به تمام ایران تحمیل کند تا بتواند 200 میلیون مترمکعب آب از دریاچه شور خزر و از میان دالانی از جنگل‌های باارزش هیرکانی عبور دهد و به سمنان بیاورد؟
برای درک این وضعیت نیازمند اطلاعات دقیق آماری در هزینه‌های این پروژه هستیم که شوربختانه اطلاعاتی در دست نیست و رقم‌های اعلام‌شده چنان متناقض و متفاوت است که نمی‌توان به آن استناد کرد. اما آیا در پس این اصرار غیرکارشناسی برای انتقال آب حوضه به حوضه، تصمیمی به عظمت احتمال تغییر و انتقال پایتخت از تهران به سمنان پنهان است؟ طرحی که سال‌هاست در ذهن سیاستگذاران وجود دارد اما جرات اجرای آن پیدا نشده است. اگر چنین تصمیمی گرفته شده چرا نخبگان علمی و به‌خصوص متخصصان آب و محیط زیست از چنین تصمیمی بی‌خبرند؟ چرا استانی که دچار تنش آبی است به عنوان جایگزین پایتخت مطرح شده است؟ آیا می‌توان گفت چنین پروژه‌ای جنبه‌های غریبی از سوءمدیریت در وزارت نیرو و دولت را نشان می‌دهد؟ سابقه انتقال آب خزر به سمنان در سال‌های اخیر به دولت محمود احمدی‌نژاد و به سال 91 می‌رسد. او در سفر استانی به سمنان، طرح انتقال آب خزر را به شرکت توسعه منابع آب ایران ابلاغ کرد. بعد از دولت محمود احمدی‌نژاد، در دولت حسن روحانی نیز طرح پیگیری شد و وزارت نیرو پیگیر شد تا در آذرماه سال ۹۷ حسن روحانی باز هم در سفر به سمنان خبر از پایان کار کارشناسی و حل مشکلات انتقال آب بدهد و با فراخوان سرمایه‌گذاران، استان رئیس‌جمهورخیز سمنان را از نعمت انتقال آب بهره‌مند کند. نعمتی که بی‌شک برای مناطق شمالی ایران چنین نخواهد بود و پساب‌های آلاینده نمک به همراه تخریب جنگل‌ها و منابع طبیعی در طول مسیر انتقال را برای شمال کشور به همراه خواهد داشت.
