عصر بورس

  علی طهماسبی: موج تقاضای سهام و صفوف خرید در بالاترین دامنه مجاز معاملاتی در روزهای گذشته بورس سهام را در تداوم رکوردشکنی‌های شاخص کل، مصمم نگاه داشت. بازدهی صد درصد بورس سهام از ابتدای سال تاکنون، باعث استقبال بیشتر مردم از این بازار شده است. شاهد مثال آن فیلمی است که هفته قبل در شبکه‌های اجتماعی پخش شد و از ازدیاد تقاضای مردم جهت دریافت کد بورسی حکایت می‌کرد. جایی که بنابر اظهارنظر معاون عملیات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، تعداد 534 هزار کد جدید سهامداری در نیمه نخست امسال در بازار سرمایه صادر شده است و تعداد کل کدهای سهامداری به 10 میلیون و 483 هزار کد رسیده است. برای بسیاری از فعالان قدیمی بازار بورس، افزایش قیمت‌ها، هجمه تقاضای خریداران و سنگین بودن صفوف خرید معاملاتی، تداعی‌کننده بورس تهران در سال‌های 90 و 91 است. جرقه افزایش قیمت در این سال‌ها نیز رشد بازار ارز و سه برابر شدن نرخ دلار از هزار تومان به سه هزار و 900 تومان بود. حال نیز پس از حرکت تند و سریع بازارهای ارز و طلا، بازار بورس نیز به سرعت در جهت تطبیق خود با شرایط جدید پیش رفته است. پول هوشمندی که ماه‌هاست در بورس تهران گردش دارد، در تلاش برای جذب نقدینگی سرگردان جامعه موفق بوده و این موضوع خود را در ارزش و حجم معاملات نشان می‌دهد. ورود پول‌های جدید که میانگین روزانه ارزش معاملات را به بیش از هزار میلیارد تومان در روز رسانده است، کاتالیزور رشد شتابدار قیمت‌ها بوده است. در واقع این قدرت پول است که شاخص بورس تهران را هر روز با افزایشی بی‌سابقه همراه می‌سازد. در شرایط کنونی که انگیزه فعالان اقتصادی نسبت به نگهداشت وجه نقد پایین آمده است و اوراق با درآمد ثابت نیز کفاف جبران تورم انتظاری را نمی‌دهند، ارقام بالاتر شاید برای بورس دست‌یافتنی‌تر به نظر برسد. اما در میان همین فضای مثبت نیز نباید غافل از آن شد که هر رشدی نیازمند پتانسیل‌های بنیادی شرکت مربوطه است و در فضای سبز شاخص، نباید بر طبل احساسات کوبید و هر سهمی را بی‌محابا به پورتفوی شخصی افزود. با وجود اینکه افزایش نرخ دلار جرقه رشد بورس تهران بوده، اما شاهد هستیم سهامی که سودآوری آنها ارتباطی با افزایش نرخ دلار نداشته یا حتی تاثیر منفی می‌پذیرد نیز بعضاً با رشدهای قابل توجهی همراه بوده است. در واقع تقاضای سرگردان صرفاً به جهت روند مثبت بازار، سهامی را که تغییرات بنیادی مثبت نخواهند داشت خریداری می‌کند. باید توجه داشت رویکرد اصلاح بازار اجتناب‌ناپذیر است و هر افزایش هیجانی با افت‌های سنگین نیز همراه خواهد بود. بورس تهران در سال‌های 92 تا 94 نیز تکرار تاریخ اصلاح و سپس رکود بازار است. تحلیل سود شرکت‌ها از ‌نظر وضعیت صادرات محصولات، قیمت‌گذاری آنها در بورس کالا، تامین هزینه مواد اولیه جهت تولید و بسیاری از این موارد، در امر پیش‌بینی قیمت شرکت‌ها باید مورد توجه قرار بگیرد. بدیهی است برخی از شرکت‌ها با افزایش نرخ دلار، سودآوری مناسبی را تجربه خواهند کرد، ولی هستند شرکت‌هایی که صرفاً به ‌واسطه جو روانی مثبت این روزها در دامنه سبز خود در نوسان‌اند و در صورت اصلاح بازار، این سهام در صدر فهرست نزولی‌ترین‌ها قرار خواهند داشت.